Hậu Zapad 2017, phương Tây định hình quân sự Nga

Một cuộc tập trận lớn gần đây của quân đội Nga đã cho thấy những tiến bộ đáng kể trong khả năng thực hiện các hành động phức tạp, quy mô lớn, sử dụng máy bay không người lái và nhiều phương tiện công nghệ mới – nội dung có thể là một phần trong cuộc chiến tranh toàn diện với Hoa Kỳ ở châu Âu, theo các quan chức Mỹ và đồng minh.

Các đánh giá sơ bộ của Lầu năm góc và NATO về cuộc tập trận Zapad, một trong những cuộc đánh giá lớn nhất kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh, là bí mật và sẽ mất vài tháng để hoàn thành. Tuy nhiên, các quan chức phương Tây cho hay cuộc tập trận Zapad 2017 của Nga vượt xa phạm vi và quy mô mà Moscow đã nói – trong khi tiếp cận gần đến điều các quan chức tình báo Hoa Kỳ vẫn đồn đoán – dựa trên những diễn biến tăng quân của Nga trong tháng 8.

Quy mô Zapad 2017 vượt trội?

Trước cuộc tập trận, Nga cho biết, Zapad sẽ gồm ít hơn 13.000 binh lính tham gia vào kịch bản chống khủng bố ở Belarus, vùng ngoại ô Kaliningrad của Nga, vùng biển Baltic và xung quanh St. Petersburg.

Còn các quan chức quân sự phương Tây cho hay, hàng chục ngàn binh lính Nga ở Bắc cực và Viễn Đông, Biển Đen, gần biên giới với Ukraine và vùng Abkhazia cũng đã tham gia vào cuộc tập trận.

Oana Lungescu, người phát ngôn của NATO cho biết, "Thực tế, các hoạt động này cùng nhau tạo thành một cuộc tập trận chiến lược đơn nhất, kết nối với toàn bộ quân đội Nga và Belarus". Hoạt động này bao gồm các tàu chiến, tàu ngầm, máy bay chiến đấu, máy bay trực thăng, xe tăng và pháo binh, hệ thống phòng không, tên lửa chống tàu, lực lượng đặc nhiệm, tên lửa tầm ngắn và tên lửa đạn đạo xuyên lục địa có khả năng hạt nhân.

Theo New York Times, cuộc tập trận quân sự Zapad, được lên kế hoạch trong nhiều tháng trên là một phần trong nỗ lực lớn hơn của Tổng thống Vladimir V. Putin nhằm thể hiện sức mạnh quân sự Nga với vai trò là một cường quốc trên thế giới.

Các nhà phân tích quân sự và độc lập nói rằng trong suốt thời gian cuộc tập trận Zapad kéo dài một tuần, diễn ra từ ngày 14 – 20/9, lực lượng vũ trang Nga đã kết hợp công nghệ mới và thông tin tích hợp tốt hơn so với trước đây để cải thiện tính sát thương quân sự. Các nhà phân tích cho biết quân đội Nga đã cải thiện hậu cần để hỗ trợ lực lượng tiền tuyến, cũng như công nghệ mới để che giấu và bảo hộ nguồn cung cấp hậu cần thiết yếu.

Từ lính bộ binh đến các lữ đoàn chỉ huy, quân đội Nga hiện đang sử dụng các thiết bị truyền thông điện tử ngày càng tinh vi, và các máy bay không người lái của Nga gia tăng lên đến mức giờ đây họ là một phần của hầu hết các cuộc tập trận.

Michael Kofman, chuyên gia nghiên cứu về Nga tại Trung tâm Phân tích Hải quân, nói: "Đây là những điều chính yếu để thực hiện trong giai đoạn đầu của chiến tranh, thời điểm thời gian và khoảng cách rất quan trọng, và ai tiếp cận được các mục tiêu trước tiên sẽ có lợi thế lớn". "Cuộc tập trận này đã làm tốt việc thể hiện cách Nga tiếp tục cải tiến các hoạt động vũ trang kết hợp, phối hợp giữa các đơn vị khác nhau."

Mỹ cảnh giác quân sự Nga

Trong một phiên điều trần của Thượng viện vào tuần trước, Tướng Joseph F. Dunford Jr - Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân đã từ chối đưa ra một đánh giá chi tiết công khai, nhưng nói với các thượng nghị sĩ rằng: "Chúng tôi đã theo dõi rất cẩn thận những gì người Nga đã làm trong Chiến dịch Zapad để đảm bảo rằng chúng ta hiểu họ đang ở đâu về năng lực quân sự và những điều liên quan đến an ninh của NATO và Hoa Kỳ. "

Tướng Lori J. Robinson, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Miền Bắc của Lầu Năm Góc, có nhiệm vụ bảo vệ lãnh thổ nước Mỹ, cho biết tại một cuộc họp ở Washington vào tuần trước về sức mạnh của các kho vũ khí tên lửa tầm trung và tầm xa của Moscow. Bà không đánh giá mà chỉ nói thêm rằng đơn vị của bà sẽ tiến hành xem xét "sâu" về Zapad trong tuần này.

Một phần của cuộc tập trận diễn ra tại Khu vực huấn luyện Luzhsky, một không gian mở lớn trong một khu vực nhiều cây cối nhấp nhô, chủ yếu là cây thông, khoảng 100 dặm về phía tây nam của St Petersburg. Ông Putin đã tới đây để theo dõi hoạt động diễn tập. Cùng tới với ông Putin còn có Bộ trưởng quốc phòng Nga Sergei Shoigu, Tướng Valery V. Gerasimov, Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga. Sau cuộc tập trận 45 phút, ông Putin đã ở lại thêm 45 phút nữa để gặp các chỉ huy.

Tổng thống Putin và dàn tướng lĩnh Nga theo dõi Zapad 2017. (Nguồn: Sputnik)

Trong khi các quan chức quân sự phương Tây nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ và Nga chưa nằm trên bờ vực chiến tranh, họ đã bày tỏ mối quan ngại rằng hoạt động quân sự của Nga có thể dẫn tới các cuộc đối đầu không mong muốn.

Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ (DIA) đã tóm lược nhận định về Zapad 2017 qua email cho tờ The New York Times rằng: "Lực lượng Nga đang cơ động hơn, cân bằng hơn và có khả năng thực hiện đầy đủ một cuộc chiến tranh hiện đại".

Các quan chức quân sự Mỹ và Baltic cũng đã bày tỏ sự lo ngại rằng cuộc diễn tập này có thể được sử dụng như là một cái cớ để tăng cường sự hiện diện quân sự của Nga tại Belarus, một quốc gia ở Trung Âu giáp với ba thành viên liên minh NATO then chốt: Ba Lan, Lithuania và Latvia.

Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis đã yêu cầu để các đối tác ở Châu Âu được tiếp cận với thông tin mật của Hoa Kỳ trong quá trình diễn ra tập trận. Trung tướng Frederick B. Hodges, Tư lệnh các lực lượng Mỹ tại châu Âu nói: "Zapad buộc chúng tôi phải thông minh hơn về cách chia sẻ thông tin tình báo."

Dù vậy, các quan chức cho hay, vẫn còn quá sớm để xác định liệu Nga có sử dụng các cuộc diễn tập này để triển khai thêm lâu dài quân đội và trang thiết bị tại Belarus hay không. Một số nhà phân tích Mỹ nói rằng ông Putin sẽ không nhất thiết phải làm như vậy, vì ông đã thực hiện thành công một cuộc tập luyện mang tính răn đe thu hút được sự chú ý trên toàn thế giới.

(Theo NYT)