Hợp tác Mỹ - Ấn bất ngờ giữa các căng thẳng với Trung Quốc

Theo hãng CNN, Mỹ và Ấn Độ đã tái khẳng định thúc đẩy quan hệ hợp tác an ninh và phòng thủ trong bối cảnh Washington tiếp tục nỗ lực củng cố lại quan hệ với các đồng minh châu Á giữa các lo lắng gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực.

Trong cuộc gặp hôm thứ Hai tại thủ đô Ấn Độ, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper và lãnh đạo đồng cấp Ấn Độ Rajnath Singh đã thảo luận về hợp tác quân sự, tham gia tập trận hải quân Malabar sắp tới, tuyên bố từ Bộ Quốc phòng Ấn Độ cho biết.

Theo CNN, tuyên bố cũng chỉ ra rằng hai bên sẽ ký thỏa thuận hợp tác và trao đổi cơ bản (BECA) nhằm cho phép chia sẻ thông tin không gian địa lý. Các cuộc diễn tập Malabar sẽ được tổ chức tại Ấn Độ Dương trong tháng tới và có sự tham gia của tất cả các thành viên trong nhóm Quad – liên minh không chính thức giữa Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản và Australia nhằm đối phó với các thách thức khu vực.

Trong cuộc họp giữa các thành viên trong liên minh Quad đầu tháng này tại Tokyo, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã lên tiếng các ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 đồng thời nhấn mạnh Washington sẽ thúc đẩy hợp tác bảo vệ người dân cũng như các đối tác trước các thách thức.

Nói với các phóng viên sau cuộc họp, một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định tầm quan trọng của Quad trong khu vực và chức năng hoạt động của nhóm trong thời điểm hiện tại.

Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh, sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc đối với khu vực cũng như diễn biến căng thẳng ở biên giới New Delhi và Bắc Kinh trên dãy Himalaya khiến nhóm Quad phải vào cuộc.

Phát biểu tại New Delhi, Ngoại trưởng Mike Pompeo cho rằng sẽ có nhiều việc để làm trong quan hệ giữa Mỹ và Ấn Độ, trong đó là sự hợp tác đối phó với dịch bệnh cũng như giải quyết các thách thức an ninh cũng như thúc đẩy hòa bình – ổn định khu vực.

Trong một tuyên bố trước thềm chuyến đi, Ngoại trưởng Pompeo cũng nói rằng hai nước nên mở rộng hợp tác quân sự, bao gồm hàng hải nhằm đảm bảo tự do hàng hải ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Theo CNN, Ấn Độ trong thời gian dài đã liên tục cố gắng cân bằng quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh nhằm chia sẻ lợi ích cùng chung biên giới. Ranh giới láng giềng bất ngờ tồn tại căng thẳng lớn trong năm nay sau cuộc xung đột quân sự giữa quân đội Ấn Độ và Trung Quốc vào tháng Sáu khiến hàng chục binh sĩ thiệt mạng.

Việc ký kết thỏa thuận BECA từng nêu trong tuyên bố chung giữa các Bộ trưởng Quốc phòng có thể giúp New Delhi tiếp cận với thông tin tình báo không gian địa lý của Mỹ và có khả năng cải thiện độ chính xác của các hệ thống vũ khí Ấn Độ dọc biên giới.

Trong tháng trước, cả Ấn Độ và Trung Quốc cáo buộc hai bên vi phạm đường kiểm soát thực tế (LAC) và các căng thẳng vẫn tiếp tục leo thang khi hai nước tiếp tục gửi thêm quân đến khu vực tranh chấp.

"Chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương được đánh giá thúc đẩy ảnh hưởng mạnh mẽ trong khu vực. Sự lựa chọn của Ấn Độ ở chiến lược này vẫn còn bỏ ngỏ", tờ báo China Daily viết trong bài bình luận trong tháng này.

"Các căng thẳng biên giới với Trung Quốc có thể khiến Ấn Độ xích lại gần Mỹ hơn. Tuy nhiên, theo cách của Washington, động thái này sẽ chỉ khiến Delhi bị đẩy vào vòng căng thẳng hơn với Bắc Kinh mà thôi. Điều đó không hề có lợi", tờ China Daily đưa ra bình luận.

Trong một bài bình luận khác tuần này, hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã đã lên án các cuộc tập trận sắp tới ở Malabar, khẳng định nhóm Quad đang cân nhắc hợp tác quân sự và an ninh vì lợi ích chính trị.

Ngoại trưởng Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper đã đến New Delhi ngày 26/10 tham dự đối thoại chiến lược vào thời điểm cẳng thẳng leo thang trong khu vực sau các mâu thuẫn ở biên giới Himalaya.

"Ngày nay là cơ hội mới thúc đẩy quan hệ các nước đến gần nhau hơn. Chắc chắn sẽ có nhiều việc để làm. Chúng ta phải thảo luận ngày hôm nay: Hợp tác đối phó với đại dịch Covid-19 chắc chắn là vấn đề cần phải tiếp tục", Ngoại trưởng Pompeo nhấn mạnh.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thể hiện lập trường cứng rắn của Mỹ với Trung Quốc trong chiến dịch vận động tái tranh cử nhiệm kỳ hai. Các ảnh hưởng gia tăng của Trung Quốc ngày nay khiến Washington lo ngại.

Trong tháng này, Ấn Độ đã mời Australia tham gia diễn tập hải quân tổ chức hàng năm với Mỹ và Nhật Bản trước các lo ngại bất ổn trong khu vực.

"Trọng tâm của chúng tôi là phải thể chế hóa và chính quy hóa hợp tác nhằm đáp ứng với những thách thức trong khu vực, duy trì các nguyên tắc của một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở trong tương lai", ông Esper khẳng định.

Hai nước sau đó đã tham gia ký kết thỏa thuận quân sự cho phép Ấn Độ truy cập vào dữ liệu vệ tinh và bản đồ tiên tiến của Mỹ để đạt được tính chính xác đối với tên lửa và máy bay không người lái.