Hy vọng mới cho hồi phục thỏa thuận hạt nhân Iran

Hãng thống tấn Iran cho biết, nhà ngoại giao hàng đầu của Liên minh châu Âu Enrique Mora đã tham gia hội đàm với nhà lãnh đạo đồng cấp Iran tại Tehran vào ngày 27/3 với hy vọng có thể nhanh chóng hồi phục thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và các siêu cường thế giới.

Theo hãng AP, Đặc phái viên hạt nhân của Liên minh châu Âu (EU) Enrique Mora khẳng định mục đích chuyến thăm lần này là nhằm thu hẹp khoảng cách trong các cuộc đàm phán tại Vienna giữa Iran với các nước trong Nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức).

Chuyến thăm của ông Mora diễn ra trong bối cảnh Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU Josep Borrell cho rằng một thỏa thuận hạt nhân Iran nhiều khả năng đang đến rất gần.

Các chuyên gia cũng nhận định, cuộc hội đàm giữa Đặc phái viên hạt nhân của Liên minh châu Âu (EU) Enrique Mora và các quan chức hàng đầu của Iran sẽ tạo điều kiện khôi phục thỏa thuận hạt nhân trong bối cảnh các vấn đề "hóc búa nhất" trong các cuộc đàm phán ở Vienna vẫn chưa được giải quyết.

Hiện các thông tin mới nhất chưa được cập nhật chi tiết. Tuy nhiên, báo cáo về cuộc đàm phán của Iran cho biết các nhà ngoại giao đã thảo luận về các vấn đề nóng, trong đó nhà đàm phán hạt nhân hàng đầu của Iran Ali Bagheri Kani khẳng định Tehran tin rằng thỏa thuận hạt nhân sẽ sớm đạt được nếu Mỹ "thực tế" hơn trong các yêu cầu của họ.

Giới quan sát nhận định cho dù các tranh cãi xung quanh thỏa thuận hạt nhân vẫn tiếp diễn đến hiện tại nhưng các bên tham gia đều cho rằng tất cả đều đang ở giai đoạn cuối để bắt đầu lại thỏa thuận hạt nhân Iran. Và lần đầu tiên, nhà ngoại giao hàng đầu của Iran ngày 26/3 đã công khai tín hiệu tích cực về sự linh hoạt của Mỹ. Tehran cho biết Washington đã nhất trí đưa Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran ra khỏi danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài.

Theo hãng Reuters, phía Tehran cũng đang thúc đẩy cam kết rằng Mỹ sẽ không thể tự ý quyết định ra khỏi thỏa thuận hạt nhân cho dù sang các nhiệm kỳ tổng thống mới.

Trước đó, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã từng tuyên bố rút khỏi thỏa thuận hạt nhân vào năm 2018 và áp dụng thêm các trừng phạt vào Iran. Đối phó với điều này, Tehran đã mở rộng quy mô các công trình hạt nhân và liên tục vi phạm các cam kết theo thỏa thuận hạt nhân đặt ra. Kể từ khi Tổng thống Joe Biden vào Nhà Trắng, các cuộc đàm phán hạt nhân đã liên tục diễn ra với mong muốn hồi phục lại thỏa thuận này.

Phản ứng mạnh từ đồng minh Mỹ

Triển vọng về thỏa thuận hạt nhân Iran đã dấy lên chỉ trích từ các đồng minh của Mỹ như Israel. Nước này cho rằng việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt của Washington đối với Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giao Iran sẽ tạo tiền đề cho các cuộc tấn công của nhiều nhóm chiến binh do Iran hậu thuẫn như Hezbollah ở Lebanon hay Houthis ở Yemen.

Bên cạnh đó, một số đồng minh của Mỹ ở vùng Vịnh cũng khẳng định rằng Iran hiện là thách thức an ninh của họ và bày tỏ nghi ngờ sâu sắc về các cuộc đàm phán.

"Israel và Mỹ sẽ tiếp tục hợp tác để ngăn chặn các chương trình hạt nhân của Iran", Bộ trưởng Ngoại giao Israel Yair Lapid cho biết ngày 27/3.

"Chúng ta có thể vẫn tồn tại các bất đồng về thỏa thuận hạt nhân cũng như hậu quả của nó nhưng đối thoại cởi mở và trung thực là một phần sức mạnh giữa tình hữu nghị của chúng ta", Bộ trưởng Ngoại giao Israel Yair Lapid nói với Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken trong cuộc họp báo chung.

Theo CNN, tín hiệu mới cho thấy sự lo lắng chung của khu vực về một thỏa thuận hạt nhân mới trong thời gian tới, trong đó chính phủ Israel đã bày tỏ mối quan ngại thực sự. Phản ứng trước điều này, Israel đang nhanh chóng chuẩn bị tổ chức hội nghị thượng đỉnh chưa từng có với sự tham gia của các nhà ngoại giao hàng đầu đến từ các nước Ả rập đã bình thường hóa quan hệ với Israel. Tất nhiên cũng có sự tham gia của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho rằng việc quay trở lại thỏa thuận hạt nhân năm 2015 là cách tốt nhất nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran. Tuy nhiên, cho dù điều đó có xảy ra hay không thì cam kết của chúng tôi đối với nguyên tắc cốt lõi là Iran không bao giờ có được vũ khí hạt nhân và điều này không thể lay chuyển, nhà ngoại giao này cho hay.

"Chúng ta đã cam kết và xác định rằng Iran sẽ không bao giờ có được vũ khí hạt nhân", Ngoại trưởng Blinken nói với Ngoại trưởng Israel nhằm trấn an lo lắng của lãnh đạo đồng cấp xung quanh tín hiệu hồi phục thỏa thuận hạt nhân.