Nhiều ý kiến về quy định Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội

Không nhất thiết phải quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư

Góp ý kiến về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau đối với dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), đại biểu Phạm Văn Hòa bày tỏ thống nhất với ý kiến của Thường vụ Quốc hội về việc nhà ở thương mại phải căn cứ vào những quy định hiện hành và kế thừa quy định trong Luật Nhà ở hiện hành để thực hiện.

Đại biểu Phạm Văn Hòa cũng cho rằng không nên giao cho Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho đoàn viên công đoàn thuê. Theo đại biểu, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam là một tổ chức chính trị, không có chức năng kinh doanh, do đó Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam có nhiều cách khác nhau để chăm lo cho đời sống của công nhân, việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho đoàn viên công đoàn nên giao cho các đơn vị chức năng khác.

Về đất ở để xây dựng nhà ở xã hội, đại biểu Phạm Văn Hòa có quy định rõ ràng đất ở để xây dựng nhà ở xã hội với đất ở để xây dựng nhà ở thương mại, không đên quy định chung.

Về phát triển nhà lưu trú cho công nhân trong khu công nghiệp, đại biểu thống nhất với ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, theo đó, tán thành xây dựng nhà lưu trú công nhân trong diện tích đất thương mại, dịch vụ của khu công nghiệp như quy định của dự thảo Luật do Chính phủ trình vì cho rằng việc xây dựng nhà lưu trú công nhân là phù hợp với chủ trương của Đảng về “Nghiên cứu, ban hành cơ chế, chính sách riêng về đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân khu công nghiệp”; đồng thời, giúp giải quyết được nhiều vướng mắc, tạo thuận lợi cho công nhân khu công nghiệp.

Cùng bàn về vấn đề này, đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng, đối với nội dung về xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú cho công nhân, trước hết cần tách riêng nội dung về xây dựng nhà ở xã hội và nội dung xây dựng nhà lưu trú cho công nhân thành hai điều riêng. Bởi hai nội dung này hoàn toàn khác nhau, không nên gộp chung như hiện tại.

Đối với nội dung Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, đang có 2 loại ý kiến khác nhau. Nêu quan điểm của mình về vấn đề này, đại biểu Huỳnh Thị Phúc cho rằng, việc quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân là rất khó khả thi. Đại biểu cho rằng, mặc dù Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là cơ quan bảo vệ quyền lợi cho người lao động, nhưng chúng ta không nhất thiết phải quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư.

Đại biểu lý giải, bởi chức năng cơ bản của công đoàn không có chức năng kinh doanh. Do vậy, nếu dự thảo Luật này đưa ra quy định như vậy sẽ không phù hợp, và có thể gây ra những quan ngại như đại biểu Phạm Văn Hòa đã phân tích trước đó.

Không nên bỏ qua một chủ thể như Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam

Tham gia ý kiến tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Văn Tuấn (Đoàn Bắc Giang) bày tỏ quan tâm đến quy định về việc Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam làm chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân. Theo đại biểu, có cơ sở để đưa ra quy định Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam làm chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, để đảm bảo giải quyết hiệu quả vấn đề nhà ở, nâng cao đời sống cho người lao động.

Theo đại biểu, việc quy định Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam làm chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân là phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, đồng thời nâng cao vị trí, vai trò của công đoàn trong việc chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người lao động, theo quy định của Hiến pháp và Luật Công đoàn.

Một trong những vấn đề hàng đầu được công nhân, người lao động quan tâm hiện nay là vấn đề nhà ở. Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đặt mục tiêu đến năm 2020 phấn đấu đảm bảo 70% công nhân lao động tại các khu công nghiệp được giải quyết về chỗ ở, tuy nhiên, chúng ta chưa hoàn thành được mục tiêu này.

Đại biểu cho rằng, vấn đề nhà ở kéo theo một loạt các vấn đề xã hội khác, gây ảnh hưởng đến an ninh, an toàn, bảo vệ môi trường sống, chăm sóc trẻ em, bảo đảm sức khỏe… Nhà ở vẫn là mong ước của rất nhiều người lao động. Nếu giải quyết tốt, sẽ tạo an tâm cho người lao động để họ gắn bó hơn với công việc.

Đại biểu nhấn mạnh, trong điều kiện cần huy động nguồn lực cho lĩnh vực này, không nên bỏ qua một chủ thể như Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Việc để Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam làm chủ đầu tư nhà ở xã hội sẽ giúp đa dạng hóa, thu hút nhiều chủ thể, nhiều nguồn lực, để giải quyết vấn đề cấp bách này, cùng chăm lo cho đời sống của người lao động, điều đó cũng giúp Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ, sứ mệnh của mình.

Nói về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (Đoàn Tiền Giang) nhận thấy cả hai loại ý kiến đều có lý lẽ thuyết phục. Trong thực tế, đây là vấn đề mà Tổng Liên Đoàn Lao Động Việt Nam đã được chủ trương thực hiện thí điểm trong thời gian qua. Đại biểu đồng tình với việc tổng kết thí điểm và đưa vào dự thảo luật.

Đánh giá kỹ tác động

Quan tâm với việc giao Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho đoàn viên công đoàn cho thuê, đại biểu Trần Văn Khải (Đoàn Hà Nam) chia sẻ với băn khoăn của các đại biểu về vấn đề này. Đại biểu cho rằng Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cần có báo cáo để phân tích, làm rõ nội dung này.

Đại biểu Trần Văn Khải cho rằng bức xúc nhất của công nhân lao động là vấn đề nhà ở, nhiều công nhân ở khu công nghiệp đang phải chịu cảnh 5 không: Không nhà ở, không nhà trẻ, không công trình giáo dục, y tế, không có điều kiện để sinh hoạt. Và việc triển khai nhà ở cho công nhân của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã được triển khai từ năm 2017, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án xây dựng các thiết chế công đoàn tại các khu công nghiệp, khu chế xuất theo đề án của Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, tuy nhiên quá trình triển khai còn vướng nhiều vấn đề pháp lý.

Do đó, đại biểu Trần Văn Khải đề nghị giao cho Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho đoàn viên công đoàn thuộc đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội làm việc tại các khu công nghiệp thuê.

Cũng về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) cho rằng, việc trao quyền cho Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam làm chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân là quy định có mục đích nhân văn, góp phần tháo gỡ thực trạng việc phát triển nhà ở xã hội chưa thực sự hiệu quả, chưa thu hút được các nguồn đầu tư, chưa đáp ứng nhu cầu của người dân trong giai đoạn hiện nay. 

Đối tượng thụ hưởng của các chính sách về nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân là người lao động có thu nhập thấp, nên với chức năng chăm lo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động, việc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam làm chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân là tương đối phù hợp.

Khác với các chủ đầu tư thông thường, nếu trao quyền cho Tổng Liên đoàn Lao động, thì đối tượng thụ hưởng chính sách chính là những đối tượng được hướng đến trong suốt các nhiệm vụ, hoạt động của tổ chức này. Mặt khác, Tổng Liên đoàn Lao động có lợi thế trong việc điều tra, khảo sát, nắm bắt nhu cầu về nhà ở xã hội, nhà lưu trú cho công nhân, do có hệ thống công đoàn từ trung ương xuống cơ sở. Điều này giúp ích trong việc đầu tư đúng trọng tâm, trọng điểm, nâng cao hiệu quả đầu tư.

Đại biểu cho rằng, đây là nội dung lớn, hoàn toàn mới, vì vậy cần được đánh giá tác động kỹ lưỡng, đặc biệt là tính khả thi của nguồn lực thực hiện để tránh lãng phí, đề nghị nghiên cứu, xem xét thực hiện thí điểm một thời gian để đánh giá tính hiệu quả trước khi quy định rõ trong luật./.