Nóng vũ khí hóa học: Mỹ tung hỏa lực dồn ép Nga tại Syria?

Theo Bloomberg, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton nói với người đồng cấp Nga Nikolai Patrushev, tại một cuộc họp ở Geneva vào ngày 23/8 rằng, Mỹ "sẵn sàng đáp trả bằng một lực lượng quân sự lớn hơn so với trước đó đã từng hành động chống lại chế độ của ông Assad."

Các quan chức Mỹ được cho là "có thông tin" rằng, quân đội Syria đang chuẩn bị một cuộc tấn công hóa học ở tỉnh Idlib phía tây bắc Syria. Vào ngày 21/8, Hoa Kỳ, Anh, và Pháp đã đưa ra một tuyên bố chung đe dọa sẽ có hành động quân sự chống lại Syria nếu một cuộc tấn công hóa học xảy ra. Mỹ đã tiến hành không kích chống lại Syria hai lần trước đó, trong năm 2017 và 2018 dù không có bằng chứng xác nhận những cáo buộc của họ về việc chính phủ Syria đứng đằng sau các cuộc tấn công hóa học là đúng sự thật.

Mỹ đe dọa sẽ đáp trả nếu một cuộc tấn công hóa học xảy ra tại Syria.

Còn phía Nga tin rằng, khả năng diễn ra một cuộc tấn công của phương Tây không gì hơn là một sự khiêu khích để biện minh cho hành động quân sự của họ tại Syria. Bộ Quốc phòng Nga đã đưa ra một tuyên bố vào ngày 25/8 nói rằng các chiến binh Hay'at Tahrir al-Sham đã mang tám thùng chứa chlorine đến Idlib, cùng với sự giúp đỡ của các cơ quan tình báo Anh để tạo bằng cớ giả cho một cuộc tấn công hóa học và đổ lỗi cho Damascus.

Theo Nga, một nhóm tay súng Tahrir al-Sham đã được huấn luyện để làm việc với các nhân viên tác chiến hóa học từ công ty quân sự tư nhân Anh Olive khi họ đến ngoại ô Idlib- nơi có đường biên giới tiếp giáp giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ.

Những động thái từ cả hai bên đang dấy lên một số câu hỏi. Damascus và các lực lượng thân chính phủ đang thắng thế trong cuộc chiến tại Syria. Họ kiểm soát phần lớn lãnh thổ đất nước và đang tiếp tục có những chiến thắng mới. Tại sao chính quyền Syria lại cần sử dụng vũ khí hóa học vào lúc này mà không dùng chúng vào năm 2014 hoặc 2015 - khi họ thất bại liên tiếp và phải rút lui?

Câu hỏi vũ khí hóa học

Những cái lợi về chính trị và quân sự mà phe nổi dậy giành được bằng cách dàn dựng một vụ tấn công hóa học là điều hiển nhiên, trong khi quân đội Syria không có lý do gì để sử dụng vũ khí hóa học vào lúc này, ngay cả khi họ thật sự có vũ khí hóa học. Xét cho cùng, quân đội Syria không gặp khó khăn gì khi chiến thắng với vũ khí thông thường ở khắp các chiến trường Syria.

Theo cây viết Peter Korzun trên trang Strategic Culture, như các hành động quân sự trước đây ở Syria đã chứng minh, các cuộc tấn công đáp trả vũ khí hóa học thường tăng tỷ lệ ủng hộ cho tổng thống. Tổng thống Trump cần phải đánh lạc hướng sự chú ý của công chúng từ các vấn đề nội bộ, bao gồm việc ông thanh toán một số khoản tiền cho Stormy Daniels và Karen McDougal. Những vụ bê bối này cần phải bị làm lu mờ khi cuộc bầu cử giữa kì đang sắp tới. Syria và cáo buộc tấn công vũ khí hóa học có thể có tác dụng.

Ông Trump và Đảng Cộng hòa rất cần phải làm điều gì đó ở Syria trước ngày bỏ phiếu vào tháng 11 để củng cố hình ảnh Mỹ bảo vệ người dân Syria. Hình ảnh toàn cầu của Hoa Kỳ đã bị ảnh hưởng phần nào sau các hoạt động không ấn tượng ở Iraq và Afghanistan. Hình ảnh này cần được đánh bóng, trong đó bao gồm việc dẫn đầu một liên minh quốc tế chống lại Syria - một đồng minh của Iran. Đây là cách để khôi phục lại hình ảnh của Mỹ như một quốc gia không thể thiếu ở Trung Đông.

Đối phó sức mạnh Nga, Iran

Nếu Syria thiết lập toàn quyền kiểm soát tỉnh Idlib, hy vọng, dù nay đã rất mỏng manh, về việc lật đổ Tổng thống Syria Assad sẽ bị xóa sổ hoàn toàn. Mỹ muốn làm mọi điều để ngăn chặn kịch bản diễn tiến như vậy. Lực lượng nổi dậy ở Idlib được xem là đồng minh của Mỹ trong cuộc chiến chống lại Iran. Bên cạnh đó, vấn đề về vũ khí hóa học - nếu còn nằm trong tay Assad cũng sẽ châm ngòi cho câu chuyện về sự gian dối của Nga vào năm 2013 trong việc loại bỏ kho dự trữ vũ khí hóa học của Syria. "Mất" Syria sẽ dẫn đến giảm ảnh hưởng của Mỹ tại Iraq – nơi cũng được coi là một một chiến trường chống lại Iran.

Chính quyền Hoa Kỳ đã đóng băng khoảng 200 triệu đô la số tiền được dành cho sự phục hồi của Syria nhưng lại sẵn sàng chi tiền cho các hành động quân sự chống lại quốc gia đó. Việc sử dụng vũ lực ở Syria cũng được các nhà lập pháp Mỹ ủng hộ.

Một “cuộc tấn công hóa học” là cách đưa ra một lý do để sử dụng vũ lực chống lại Syria và tạo  nên một bước lùi của Nga và Iran. Khi Idlib được giải phóng và một thỏa thuận đạt được giữa Damascus và người Kurd, chính quyền Syria về cơ bản sẽ lấy lại toàn vẹn lãnh thổ, làm cho phương Tây và các đồng minh vùng Vịnh Ba Tư mất chỗ đứng tại nước  này. Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đóng vai trò là những nhà bảo trợ thúc đẩy một tiến trình hòa bình. Cáo buộc "tấn công hóa học" có thể sẽ diễn ra như một nỗ lực để đánh lạc hướng bước phát triển như vậy.