Quảng bá trang phục truyền thống dân tộc Mông ra thế giới

Hiện nay, bên cạnh trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số xuất hiện những trang phục bán sẵn, các hoa văn in và thêu máy được nhập từ nơi khác về bán trên thị trường. Cho nên người dân không còn dùng váy do mình tự làm mà chuyển sang mặc những chiếc váy may sẵn được bày bán ở chợ. Điều này dẫn đến việc mất đi bản sắc văn hóa truyền thống của tộc người. Số người lưu giữ lại nghề truyền thống, tri thức dân gian và kỹ thuật thủ công tạo ra bộ trang phục truyền thống ngày càng ít đi.

Với mong muốn bảo tồn, phát triển và quảng bá trang phục truyền thống của dân tộc mình, Giàng Thị Chá (sinh năm 1995) – người dân tộc Mông đã sáng tạo thổi hồn vào những bộ trang phục truyền thống và mang đến giới thiệu cho nhiều bạn bè quốc tế.

Theo Giàng Thị Chá chia sẻ: "Từ khi còn bé, khoảng 9-10 tuổi, tôi đã được mẹ dạy may, thêu thổ cẩm, làm trang phục truyền thống của người Mông. Cũng từ đó, tình yêu với những bộ trang phục dân tộc lớn dần, khiến tôi ngày càng đam mê và mong muốn sáng tạo, tìm tòi. Sau khi tốt nghiệp trường Cao đẳng Lào Cai, mặc dù có nhiều cơ hội việc làm, nhưng tôi lại chọn trở về quê để theo con đường dệt, may. Tôi bắt đầu khởi nghiệp từ năm 2016 đến nay được được gần 8 năm rồi".

Trong gần 8 năm qua, dưới đôi bàn tay khéo léo của mình, Chá đã có rất nhiều bộ váy áo sặc sỡ được thiết kế cầu kỳ, đẹp mắt nhưng mang đậm bản sắc vùng cao. Những trang phục như váy, áo xẻ ngực, thắt lưng, xà cạp… với những nét hoa văn, họa tiết thêu độc đáo, thu hút sự quan tâm và chú ý của nhiều người dân, du khách.

Để hoàn thiện được một bộ trang phục truyền thống phải trải qua rất nhiều công đoạn và tỉ mỉ. Giàng Thị Chá chia sẻ: "Ngay từ khâu lựa chọn vải, thiết kế mẫu, kiểu dáng luôn phải dồn nhiều tâm huyết, để mỗi bộ trang phục sẽ phù hợp với từng vóc dáng và mục đích sử dụng. Thông thường, một bộ trang phục dạng áo váy dài, may cầu kỳ nhiều họa tiết, phải mất ít nhất 3 ngày để hoàn thiện, bao gồm cả khâu xâu hạt cườm, đính hạt vòng trang trí vào váy. Những chiếc áo, váy ngắn đơn giản thì sẽ mất 2 ngày".

Không chỉ cung cấp cho thị trường trong nước, Giàng Thị Chá còn quảng bá sản phẩm của mình đến với bạn bè quốc tế. "Ban đầu, tôi cũng chỉ sản xuất và bán ở trong nước là chính, nhưng từ năm 2019 trở đi, chị gặp rất nhiều khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm trong nước. Hàng làm ra không bán được bởi sản phẩm thủ công chất lượng giá thành đắt, trong khi đó các sản phẩm công nghiệp tràn lan giá thành rẻ nên sản phẩm tôi làm ra không được người dân ưa chuộng. Sau đó, tôi có lên mạng xã hội, và tìm được người bạn cũ ở Cao Bằng, cô ấy lấy chồng ở bên Lào. Tôi chia sẻ việc mình đang tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm, và hỏi về thị trường vùng người Mông ở bên Lào, cô ấy đã giới thiệu khách giúp cho tôi. Đến khi tôi bán được cho vài khách, thì tự khách hàng họ giới thiệu người nọ người kia cho tôi. Từ đó tôi thâm nhập được vào thị trường ở bên nước Lào.

Hai năm trở lại đây, tận dụng kênh bán hàng qua mạng xã hội như facebook, zalo… tôi chuyển sang bán online, theo đơn đặt hàng. tôi thường xuyên cập nhật các bài đăng, hình ảnh về các sản phẩm may, thêu và livestream bán hàng. Cũng từ đó, khách hàng biết đến tôi nhiều hơn, đơn đặt hàng ngày một tăng. Trong thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, trung bình một tháng, tôi bán khoảng 20 bộ váy, áo. Đặc biệt, đến nay, con số đã tăng khoảng 500 bộ váy, áo, tiêu thụ ở nhiều nơi trên thế giới như Pháp, Mỹ, Lào, Thái Lan, Nga… Từ đó, tôi không chỉ kiếm thêm được thu nhập cho gia đình mà còn tạo được công ăn việc làm cho các đồng bào dân tộc thiểu số khác" – Giàng Thị Chá chia sẻ thêm.

Tuy nhiên, để phù hợp với thị trường, từ bộ trang phục truyền thống của phụ nữ Mông, Giàng Thị Chá đã sáng tạo cách tân thành nhiều kiểu dáng, mẫu mã để phù hợp với mọi lứa tuổi. "Khi mình bán hàng sang bên ấy, mình có tương tác với họ để thăm dò ý kiến khen chê về các mẫu mã sản phẩm của mình. Tôi nhận được rất nhiều những đóng góp, và chính từ những ý kiến đó, mới hiểu rằng mình đang đi chưa chuẩn. Nhiều cái mình làm xưa nay là theo ý mình, chứ chưa theo ý khách hàng, chưa phù hợp với thị trường.

Từ đó, tôi đã chuyển hướng thiết kế và sản xuất theo kiểu cách tân trên nền thổ cẩm truyền thống. Nghĩa là mình có thay đổi về kiểu dáng trang phục, nhưng những nét sắc thái cơ bản thì vẫn phải giữ theo truyền thống của người Mông, như màu sắc, chất liệu và cả các họa tiết hoa văn truyền thống… Dẫu có thay đổi hoặc pha thêm chút hoa văn cách điệu, nhưng cũng không được phá bỏ những nét giá trị truyền thống của người Mông"- Giàng Thị Chá cho biết.

"Tôi rất vui khi những sản phẩm truyền thống của quê hương mình có thể giới thiệu, quảng bá đến bạn bè quốc tế. Đặc biệt, những trang phục của tôi nhận được rất nhiều lời khen và sự yêu thích của khách hàng, thậm chí, họ có mặc những trang phục của người Mông đi dự sự kiện, dự tiệc. Đó chính là nguồn động lực lớn để tôi tiếp tục học tập, tìm tòi, sáng tạo và phát triển nhiều hơn nữa, từ đó, sẽ góp phần gìn giữ nét đẹp bản sắc văn hóa của Việt Nam trước nguy cơ bị mai một" - Giàng Thị Chá bày tỏ.

Giàng Thị Chá mong muốn nhiều người trẻ sẽ nỗ lực cố gắng mang những bản sắc văn hóa của dân tộc mình vươn xa, góp phần quảng bá hình ảnh, văn hóa của dân tộc, của quê hương mình đến với bạn bè khắp nơi trên thế giới./.