Quốc hội “nóng” câu chuyện “vá lỗ hổng” quản lý đất đai khi cổ phần hoá

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng thừa nhận có một số trường hợp không đấu giá dẫn đến dư luận tâm tư và nhiều ý kiến cho rằng lãng phí.

"Lỗ hổng" quản lý đất đai khiến tài sản Nhà nước "bốc hơi" khi cổ phần hóa (CPH) là một trong những chủ điểm "nóng" trên diễn đàn Quốc hội kỳ họp hồi tháng 5/2018 và sáng nay, tại buổi chất vấn, đại biểu Quách Thế Tản tiếp tục đề cập đến tình trạng nhiều doanh nghiệp Nhà nước không đấu giá đất trước cổ phần hoá, gây thất thoát vốn Nhà nước.

Giải trình về vấn đề này, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, trước năm 2011 đã quy định, đất thuê trả tiền hằng năm phải tính giá trị vị trí địa lý và giá trị doanh nghiệp. Sau 2011, theo quy định Luật Đất đai 2013 thì đã điều chỉnh lại việc tính thuế đất sát với thị trường, giá trị doanh nghiệp và doanh nghiệp phải nộp ngân sách nhà nước phần chênh lệch.

Theo Bộ trưởng, Việc quản lý chặt chẽ đất đai sau cổ phần hoá (CPH) ở mỗi địa phương, mỗi địa bàn trước hết thuộc trách nhiệm của UBND cấp tỉnh.

"Trên thực tế, một số doanh nghiệp sau CPH đã lợi dụng chính sách quản lý đất đai của nhà nước như di dời cơ sở ô nhiễm ra khỏi nội đô để chuyển đổi mục đích sử dụng đất mà không thực hiện thu hồi theo luật đất đai", Bộ trưởng cho hay.

Trước tình hình đó, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 126 về chuyển công ty nhà nước thành công ty cổ phần và có hiệu lực thi hành từ 1/1/2018.

Theo đó, đất của doanh nghiệp CPH phải được cơ quan có thẩm quyền xem xét, phê duyệt trước thời điểm quyết định CPH và sau CPH thì công ty cổ phần phải thực hiện quản lý sử dụng đất đúng mục đích và phương án đã được phê duyệt. Việc quản lý đất đai nói chung, trong đó của doanh nghiệp trước, sau CPH nói riêng là vấn đề rất hệ trọng. Theo quy định Luật Đất đai, dù là doanh nghiệp cổ phần hay doanh nghiệp nhà nước, hay doanh nghiệp thành phần khác thì khi chuyển đổi mục đích vẫn phải thu hồi để đấu giá.

"Vừa qua có một số trường hợp không đấu giá dẫn đến dư luận tâm tư và nhiều ý kiến cho rằng lãng phí", Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nói.

Về ý kiến đại biểu nêu rằng vướng mắc trong quản lý sử dụng đất có ảnh hưởng đến quá trình CPH của doanh nghiệp hay không – Người đứng đầu ngành tài chính cho rằng, cơ bản không vướng mắc.

Trong Nghị định 126 đã quy định rất rõ, địa phương nơi doanh nghiệp CPH có sử dụng đất thì phải chịu trách nhiệm phê duyệt phương án sử dụng đất của doanh nghiệp sau CPH. Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính thừa nhận, trên thực tế vẫn có những doanh nghiệp sử dụng đất đai ở nhiều địa phương nên việc triển khai cũng bị chậm lại.

Cũng chính vì vậy, năm 2018 theo kế hoạch chúng ta phải CPH 85 doanh nghiệp nhưng mới chỉ phê duyệt được 12 doanh nghiệp.