Tại sao Bình Nhưỡng “thắng lớn” khi ông Moon đắc cử tổng thống Hàn Quốc?

Cuộc bầu cử tổng thống trước thời hạn tại Hàn Quốc đã đưa ông Moon Jae-in, một nhân vật theo quan điểm tự do lên làm tổng thống thứ 12 của nước này.

Ông Moon Jae-in đã chính thức xử lý công việc của tổng thống ngay sau khi kết quả bầu cử được tuyên bố. Công việc đầu tiên là tiếp nhận nhiệm vụ lãnh đạo lực lượng vũ trang của Hàn Quốc. Cuộc khủng hoảng chính trị do việc bà Park Geun-hye bị bãi nhiệm và khủng hoảng bên miệng hố chiến tranh hạt nhân không cho phép tổng thống đắc cử có nhiều thời gian uống rượu mừng chiến thắng.

Bình Nhưỡng khéo tác động vào bầu cử tổng thống Hàn Quốc

Cuộc bầu cử trước thời hạn đã tạo một cơ hội thuận lợi cho Bình Nhưỡng tác động vào tâm lý cử tri Hàn Quốc, chấm dứt 9 năm trị vì của hai tổng thống theo đường lối cứng rắn, bị coi là bảo thủ, trong quan hệ với Triều Tiên.

Ông Moon Jae-in đã giành số phiếu áp đảo và giành chiến thắng cuộc bầu cử Tổng thống Hàn Quốc ngày 9/5. (Nguồn: Reuters)

Tổng thống Donald Trump đã cho tăng cường hiện diện quân sự, thậm chí đe dọa sẽ dùng cách “tấn công phủ đầu” vào các cơ sở của Triều Tiên, đồng thời ép Trung Quốc để Trung Quốc ép Triều Tiên chấm dứt các vụ thử vũ khí hạt nhân và tên lửa. Chủ trương này đã tỏ ra thất bại. Mỹ đã lợi dụng khoảng trống quyền lực chính trị ở Hàn Quốc để triển khai hệ thống phòng chống tên lửa THAAD.

Bình Nhưỡng đã quá thành thạo trong việc tác động vào đời sống chính trị Hàn Quốc. Lần này đã tiến hành hàng loạt vụ thử các tên lửa và rục rịch thử hạt nhân. Phản ứng cứng rắn của Mỹ về quân sự vô hình chung đã “phối hợp” với Triều Tiên tạo ra tâm lý lo ngại chiến tranh của người dân Hàn Quốc.

Ứng cử viên Moon Jae-in đã sử dụng trở lại ý tưởng Ánh Dương – là một chính sách ngoại giao mà Hàn Quốc áp dụng với Triều Tiên từ năm 1998 cho đến cuộc bầu cử tổng thống Lee Myung-bak năm 2008. Ánh dương chú trọng thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, viện trợ nhân đạo, ảo tưởng dùng lợi ích kinh tế để ràng buộc Bình Nhưỡng và phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Đây là một cuộc thử nghiệm không thành công và bị Bình Nhưỡng lợi dụng để giải quyết khó khăn kinh tế trong nước, nới lỏng cấm vận quốc tế, trong khi tiếp tục tăng cường năng lực vũ khí chiến lược.

Ông Moon Jae-in đã chính thức xử lý công việc của tổng thống ngay sau khi có kết quả bầu cử. (Nguồn: Reuters)

Người Hàn Quốc bị chia rẽ. Moon Jae-in đã vượt lên trên hàng chục đối thủ nhờ đề xuất chủ trương hòa hoãn với bình nhưỡng trên cơ sở củng cố sức mạnh quân sự của Hàn Quốc. Đây thực chất là chính sách  “Ánh dương phiên bản 2”.

Thời gian qua, Bình Nhưỡng thường xuyên phát đi các tín hiệu kêu gọi người dân Hàn Quốc bác bỏ các ứng cử viên theo đường lối bảo thủ và tỏ ra tán thành các quan điểm Ánh Dương của Moon Jae-in. Với thắng cử của ông Moon, Bình Nhưỡng chờ đợi một thời kỳ hòa hoãn mới, mà tổng thống mới của Hàn Quốc có thể dẫn dắt cuộc chơi đầy ảo tưởng “phi hạt nhân hóa” bán đảo Triều Tiên. Đây là một thách thức lâu dài đối với Tổng thống Moon Jae-in.

3 thách thức khác đối với tổng thống đắc cử

Ông Moon phải có quan hệ tốt với Mỹ - là nước bảo trợ an ninh quan trọng nhất của Hàn Quốc. Ông Moon từng phàn nàn “Thật  nguy hiểm khi số phận của chúng ta nằm trong tay quyết định của người khác”. Ông Moon từng bày tỏ ý định tăng cường hơn tính độc lập về quốc phòng và cam kết đẩy mạnh hoạt động do thám và năng lực chống tên lửa. Ông cũng từng cho biết sẽ xem xét lại thỏa thuận THAAD, hiện đã trở thành “sự đã rồi”. Chính quyền mới sẽ phải phối hợp ra sao với “sáng kiến” mà ông Trump đề cập hai lần từ đầu tháng 5 đến nay sẵn sàng gặp nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un nếu đạt được một số điều kiện của Mỹ. Tất nhiên Hàn Quốc không thể veto (phủ quyết) Mỹ. Nhưng Mỹ cũng không thể không tính đến ý chí của người Hàn Quốc, mặc dù cách thức hành động của Mỹ từng làm khó giới cầm quyềnHàn Quốc trong vấn đề Triều Tiên. Dù sao, mối liên minh thực sự với Mỹ sẽ được xem xét lại. 

Trong tình cảnh bị mắc kẹt giữa Mỹ, Trung Quốc và Triều Tiên, ông Moon sẽ cố gắng theo đuổi một chính sách ngoại giao độc lập. Trước hết, chính quyền Moon Jae-in cần sử dụng “tuần trang mật” để giải tỏa “cấm vận” thương mại Trung Quốc tạo ra đối với nhiều doanh nghiệp Hàn Quốc sau khi Seoul để Mỹ triển khai THAAD. 

Tổng thống đắc cử sẽ phải đối mặt với việc giải quyết bài toán kinh tế Hàn Quốc cấp bách hiện nay, như tình trạng thất nghiệp trong giới trẻ tăng cao và việc quá lệ thuộc vào nền kinh tế xuất khẩu khiến nước này yếu thế khi bị trả đũa kinh tế. Ông ta liệu có cải cách được hệ thống độc quyền kinh tế gia đình trị chaebol?

Hy vọng rằng động lực và áp lực hiện nay sẽ tạo ra sự tiến bộ của Hàn Quốc do Moon Jae-in làm tổng thổng./.