Thổ Nhĩ Kỳ là mục tiêu IS phản công thế giới

(Tổ Quốc)- Vụ thảm sát tại sân bay Ataturk cho thấy IS vẫn có thể trả đòn dù đang bị đẩy lùi trên chiến trường.

Các cuộc tấn công vào sân bay chính của Istanbul bởi ba kẻ đánh bom tự sát, bị nghi ngờ là từ nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) không chỉ nhằm vào trái tim thương mại của nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ, mà còn cho thấy rằng IS vẫn có thể thực hiện tấn công với quy mô thảm sát lớn dù đang thất bại tại các chiến trường Syria và Iraq.

Các vụ tấn công tự sát ngày 28/6 đã giết chết 41 người bị thương và 239 tại nhà ga quốc tế của sân bay Ataturk, sân bay đông đúc thứ 3 tại châu Âu và Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim đã cáo buộc vụ việc là do IS thực hiện.

Vụ đánh bom có thể thay đổi chiến lược chống IS của Thổ Nhĩ Kỳ cũng như chứng minh sức mạnh của IS. (Nguồn: SCMP)

Bất chấp sự thất bại

Các cuộc tấn công đi ngược lại những thông tin hiện nay về việc IS đang bị đánh bại ở Iraq và Syria và mang lại ít mối nguy hiểm hơn, các nhà phân tích nói.

Theo bình luận từ Washington và London là các cuộc không kích, cùng hoạt động của lực lượng dân quân người Kurd và các lực lượng trung hòa tại Syria và Iraq đã đánh bại IS trên nhiều mặt trận. Theo tuyên bố của Brett McGurk với Ủy ban quan hệ đối ngoại của Thượng viện Mỹ, IS đã mất 47% lãnh thổ ở Iraq và 20% ở Syria.

"Trong khi đó, [IS] từng hứa cho các tân binh đời sống xa hoa và các dịch vụ miễn phí trong nhà nước 'Caliphate' của nhóm, hiện đang cắt giảm lương, không thể cung cấp dịch vụ, và đang đối mặt với bộ kháng chiến," ông McGurk nói với ủy ban vào 28/6. "Chúng ta biết từ các nguồn khác, là tốt, rằng [IS] đang hoảng loạn trên chiến trường, các tân binh nước ngoài đang tìm cách để trở về nhà, và các nhà lãnh đạo đang phải vật lộn để duy trì kỷ luật".

Thổ là mục tiêu được chọn

Là quốc gia đầu tiên thúc đẩy dòng chảy của các chiến binh Hồi giáo vào Syria trong vài năm qua nhưng hiện tại đang mạnh tay chống lại IS, Thổ Nhĩ Kỳ đã trở thành một mục tiêu quan trọng. Đây cũng là vụ thảm sát mới nhất trong một chuỗi các cuộc tấn công tự sát ở Thổ Nhĩ Kỳ, đẩy nước này trên bờ vực từ năm ngoái khi lợi nhuận trong ngành du lịch giảm tới 35%.

"Đây là một cuộc tấn công khác biệt về chất so với những lần trước. Đây là một vụ tấn công quy mô lớn và đầy tham vọng", Fawaz Gerges, tác giả của "ISIS: Một lịch sử" nói.

Ông Erdogan biết cuộc tấn công này là một "bước ngoặt" trong cuộc chiến toàn cầu chống khủng bố, và nói rằng bất kỳ thành phố nào đều có thể là mục tiêu.

"Mặc dù phải trả giá nặng nề, Thổ Nhĩ Kỳ có sức mạnh, quyết tâm, và khả năng để tiếp tục cuộc chiến chống khủng bố cho đến khi kết thúc," Erdogan nói.

"Những quả bom phát nổ ở Istanbul hôm nay có thể đã diễn tại bất kỳ sân bay nào ở mọi thành phố trên thế giới," Erdogan, người đã phải đối mặt với rất nhiều chỉ trích rằng chính sách Syria của ông đã dẫn đến sự bất ổn lớn hơn tại đất nước tuyên bố. "Đừng sai lầm: Đối với các tổ chức khủng bố, không có sự khác biệt giữa Istanbul và London, Ankara và Berlin, Izmir và Chicago, hoặc Antalya và Rome."

"Lý do cho việc Thổ Nhĩ Kỳ nên tự chuẩn bị cho các cuộc tấn công rất nguy hiểm trong tương lai là vì Thổ Nhĩ Kỳ có thể làm rất nhiều điều nguy hại cho ISIS," chuyên gia về Trung Đông tại Trường kinh tế London Gerges nói. "Nước này thực sự là một ga tàu của ISIS. Mặc dù ISIS đang thua cuộc nhưng chúng có thể thực hiện các cuộc tấn công tàn bạo và thực sự nhóm này đã làm vậy. ISIS cuối cùng sẽ chuyển đổi thành một tổ chức khủng bố không thể coi thường, nguy hiểm trí mạng hơn cả Al Quaeda đã từng".

Không giống như Al Qaeda, được biết đến với cách cẩn thận lựa chọn các mục tiêu để đạt tác động tối đa, IS nghiêng về lựa chọn các mục tiêu mềm vì dễ tiếp cận hơn. Nhóm này cũng tăng cường các mối đe dọa chống lại Thổ Nhĩ Kỳ, đặc biệt là từ nước này – cũng là thành viên NATO cho phép liên quân do Mỹ dẫn đầu sử dụng căn cứ không quân Incirlik từ năm ngoái.

Các nhà phân tích nói rằng việc Thổ Nhĩ Kỳ đã đóng một vai trò trong nỗ lực lật đổ Tổng thống Bashar al-Assad trong cuộc xung đột 5 năm tại Syria đã làm cho nước này đặc biệt dễ bị tấn công. Tuy nhiên, gần đây, dưới áp lực mạnh mẽ từ Mỹ và châu Âu, nước này đã thực hiện việc kiểm soát sự đi lại của các chiến binh thánh chiến từ tất cả các nơi tới khu vực này.

"Thổ Nhĩ Kỳ là dễ bị tổn thương hơn so với Chicago, London, bởi vì chúng ta biết rằng có một mạng lưới vững chắc của ISIS bên trong Thổ Nhĩ Kỳ," Gerges nói. "ISIS đã xây dựng căn cứ ở Thổ Nhĩ Kỳ trong gần 4 năm. Nhóm này cũng sử dụng Thổ Nhĩ Kỳ là một ga tàu và nhận được rất nhiều sự ủng hộ".

Chiến lược của IS

IS chưa tuyên bố nhận trách nhiệm. Nhưng các quan chức hàng đầu nói rằng họ nghi ngờ IS vì các cuộc tấn công trước đó của nhóm này- tất cả đều không được thừa nhận - tập trung vào các mục tiêu du lịch và dân sự, trong khi những tay súng người Kurd thường tập trung vào các mục tiêu an ninh. Nước này cũng nhấn mạnh vào cuộc tấn công sân bay Brussels tháng 3 đã được IS nhận trách nhiệm.

Theo phân tích của Soner Cagaptay từ Viện Washington về Chính sách Cận Đông cho CNN cho biết "bằng việc không chịu trách nhiệm về cuộc tấn công tại Thổ Nhĩ Kỳ, ISIS muốn làm như vậy, gây ra sự chia rẽ trong xã hội, thời gian này là giữa những người ủng hộ và phản đối Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan, cánh tả và cánh hữu, người Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd, phe cấp tiến và bảo thủ".

Các chuyên gia cũng nói rằng cuộc tấn công tại Istanbul là bằng chứng cho thấy tổ chức này có thể thích ứng và biến đổi thành một nhóm khủng bố truyền thống hơn. Trong một thông điệp hiếm hoi vào tháng trước, phát ngôn viên của IS Abu Mohammed al-Adnani đã cho thấy sự điều chỉnh như một sự thay đổi trong chiến lược.

Vụ tấn công trên cũng có thể thay đổi các ưu tiên của ông Erdogan, cho đến nay chủ yếu tập trung vào cuộc chiến chống lại chế độ Assad của Syria và người Kurd, Cagaptay đã viết. "Đối với Thổ Nhĩ Kỳ, coi việc chống IS như ưu tiên đầu tiên hiện tại có thể khó tránh khỏi."

An Bình (Theo CSM)