Thủ tướng: Xử lý trách nhiệm người đứng đầu nếu để xảy ra các vụ cháy gây hậu quả nghiêm trọng do thiếu lãnh đạo, kiểm tra

Sáng 12/9, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị về công tác phòng cháy, chữa cháy (PCCC) và sơ kết 5 năm thực hiện Nghị định 83/2017/NĐ-CP quy định công tác cứu nạn, cứu hộ của lực lượng PCCC.

Nhận thức đúng vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác PCCC

Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, sự chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp, sự cố gắng, nỗ lực của các lực lượng chức năng, nòng cốt là lực lượng cảnh sát PCCC, công tác PCCC và cứu nạn, cứu hộ đã đạt nhiều kết quả quan trọng.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng đánh giá cao sự nỗ lực, kết quả mà các bộ, ngành, địa phương, các lực lượng chức năng đã đạt được trong công tác PCCC và cứu nạn, cứu hộ. Đặc biệt, Thủ tướng trân trọng ghi nhận và cảm ơn sự xả thân, hy sinh, quên mình của lực lượng Công an nhân dân nói chung, các lực lượng tham gia nhiệm vụ PCCC, cứu nạn, cứu hộ, nòng cốt là lực lượng cảnh sát PCCC nói riêng đã nỗ lực khắc phục khó khăn, không quản ngại khó khăn, hy sinh, gian khổ để thực hiện nhiệm vụ cao cả, vì sự bình yên của cuộc sống, vì tính mạng của nhân dân, vì sự phát triển của đất nước.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng thẳng thắn nhìn nhận công tác PCCC, cứu nạn, cứu hộ, còn tồn tại, hạn chế, vướng mắc, bất cập, để xảy ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cần khẩn trương, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, khắc phục thời gian tới.

Ý thức, trách nhiệm đối với công tác PCCC có nơi, có lúc chưa tốt, chưa nhận thức được tầm quan trọng của PCCC; còn chủ quan, lơ là, thiếu cảnh giác trong việc sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt; còn nhiều trường hợp cố ý vi phạm quy định PCCC, cứu nạn, cứu hộ.

Chế tài xử phạt vi phạm trong lĩnh vực PCCC chưa đủ mạnh, chưa bảo đảm tính răn đe, dẫn đến tình trạng chây ỳ, kéo dài không khắc phục vi phạm. Việc xử phạt vi phạm nhiều nơi, nhiều lúc còn chưa nghiêm, thậm chí buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, thanh tra, kiểm tra, xử lý.

Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, quy chuẩn, tiêu chuẩn liên quan đến công tác PCCC, cứu nạn, cứu hộ chưa toàn diện, đồng bộ, xuyên suốt.

Nhiều bộ, ngành, địa phương chưa ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Nghị định 83/2017/NĐ-CP, đến nay mới có 3 Bộ (Công an, Giao thông vận tải, Tư pháp) và 40/63 địa phương ban hành kế hoạch triển khai thực hiện.

"Điều này thể hiện sự thiếu quan tâm, thiếu quyết liệt, phó mặc cho các lực lượng chuyên trách PCCC, cứu nạn, cứu hộ của một số lãnh đạo bộ, ngành, địa phương. Thay mặt Chính phủ, tôi phê bình và yêu cầu các đồng chí bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm, xác định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, chấn chỉnh ngay việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác này, tăng cường kiểm tra, giám sát, khen thưởng, kỷ luật nghiêm minh, kịp thời", Thủ tướng nhấn mạnh.

Cùng với đó, công tác quản lý Nhà nước không ít nơi bị buông lỏng, lỏng lẻo, các lực lượng chưa phối hợp chặt chẽ với nhau; công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý trách nhiệm các tổ chức cá nhân vi phạm pháp luật PCCC chưa nghiêm, chưa quyết liệt, chưa đủ sức răn đe, còn nhiều nơi làm hình thức, chiếu lệ, qua loa, chưa mang lại hiệu quả.

"Tôi lưu ý là nhiều vụ gây chết nhiều người xảy ra tại cơ sở kinh doanh karaoke; tại Hà Nội, nhiều vụ cháy quán karaoke xảy ra tại quận Cầu Giấy. Chúng ta phải suy nghĩ về các số liệu, mất mát nói trên, về những địa bàn, khu vực, lĩnh vực xảy ra nhiều vụ cháy để tìm nguyên nhân, rút kinh nghiệm, tìm ra biện pháp phòng ngừa, xử lý. Khi các vụ cháy ra nhiều lần trên một địa bàn, một lĩnh vực thì phải kiểm điểm, xác định tổ chức, cá nhân phải chịu trách nhiệm hình sự và trách nhiệm kỷ luật trước Đảng, Nhà nước", Thủ tướng nêu rõ.

Bên cạnh đó, đầu tư cho PCCC còn khiêm tốn so với sự phát triển kinh tế - xã hội và so với những thiệt hại, mất mát do cháy nổ gây ra, nhất là mất mát về con người, tài sản và ảnh hưởng tới tinh thần của người dân. Hạ tầng PCCC nhìn chung chưa được đầu tư đúng tầm, chưa theo kịp sự phát triển và các hoạt động kinh tế - xã hội ngày càng phức tạp.

Công tác quy hoạch chưa coi trọng nhiệm vụ PCCC. Các cơ sở kinh doanh karaoke phần lớn được chuyển đổi công năng sử dụng từ nhà ở. Việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động PCCC chưa nhiều, hiệu quả chưa cao. Việc chữa cháy tự động chưa phổ biến và chưa phát huy hiệu quả cao khi xảy ra cháy.

Những nguyên nhân trên khiến thời gian qua, tình hình cháy, nổ, sự cố, tai nạn diễn biến phức tạp, khó lường, nhất là các vụ cháy tại các khu dân cư, chung cư cao tầng, khu công nghiệp, chợ, trung tâm thương mại, cơ sở sản xuất, kinh doanh… Trong 5 năm qua, các vụ cháy đã làm 440 người chết, hàng nghìn người bị thương, trên 60% xảy ra tại khu vực đô thị và 48,5% là do liên quan tới sử dụng điện.

"Nhiều vụ gây hậu quả nghiêm trọng, gây tổn thương lớn, rất thương tâm, dư luận rất quan tâm và đau xót về con người, tinh thần, tình cảm, cơ sở vật chất. Những vụ việc nghiêm trọng, thương tâm trên là cảnh báo và cho thấy tình hình là khẩn cấp, đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ mới, tư duy, phương pháp, lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát trong công tác phòng ngừa, ứng phó với các sự cố, tai nạn, hỏa hoạn, để bảo đảm an toàn tài sản và tính mạng con người", Thủ tướng nhấn mạnh.

Tổng kiểm tra, rà soát trên toàn quốc về công tác PCCC

Thủ tướng dự báo trong thời gian tới, tình hình cháy, nổ, sự cố, tai nạn sẽ diễn biến phức tạp, khó lường, nhất là tại các khu chung cư, khu đông dân cư, nhà dân vừa để ở vừa kết hợp sản xuất, kinh doanh dịch vụ, chợ dân sinh, trung tâm thương mại, nhà cao tầng, khu công nghiệp, cơ sở tập trung đông người…

Nguyên nhân là do sự phát triển kinh tế - xã hội nhanh hơn so với khả năng đáp ứng về PCCC; biến đổi khí hậu, thiên tai tiếp tục diễn biến phức tạp; nguy cơ cháy rừng sẽ cao hơn; sự thay đổi địa chất tại một số vùng, miền dẫn đến nguy cơ động đất, đòi hỏi phải có sự chuẩn bị cho các hoạt động ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ.

Về nhận thức, Thủ tướng nêu rõ, chúng ta phải xác định tình hình cháy nổ, cứu nạn, cứu hộ là nghiêm trọng, nhất là tại các khu công nghiệp, khu đô thị, khu đông dân cư, chợ, siêu thị, quán bar, karaoke, vũ trường; đòi hỏi lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện quyết liệt, hiệu quả của các cấp chính quyền, các lực lượng chức năng, nhất là lực lượng nòng cốt PCCC và đề cao ý thức người dân, yêu cầu với công tác PCCC và cứu nạn, cứu hộ phải rất cao và đúng tầm mức.

Về quan điểm, phải đặt người dân phải là trung tâm, là chủ thể trong công tác này; đặt an toàn, tính mạng của người dân lên trên hết, trước hết; an toàn cháy nổ góp phần ổn định chính trị xã hội và phát triển kinh tế - xã hội.

Về mục tiêu, phải đặt ra mục tiêu cao hơn, ngăn chặn, đẩy lùi và tiến tới chấm dứt việc chết người và hậu quả nghiêm trọng trong các vụ cháy, nổ do nguyên nhân chủ quan, nâng cao ý thức và kỹ năng của người dân trong PCCC, cứu hạn, cứu hộ.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung thực hiện quyết liệt, hiệu quả nhiều nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Trong đó yêu cầu siết chặt kỷ luật, kỷ cương; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về PCCC và cứu nạn, cứu hộ.

Trước mắt, Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương tiến hành tổng kiểm tra, rà soát trên toàn quốc về công tác PCCC, nhất là những địa bàn, lĩnh vực xảy ra nhiều vụ cháy, như địa bàn Cầu Giấy, Hà Nội, các quán karaoke; chú ý các cơ sở tập trung đông người, các nơi tiềm ẩn nhiều rủi ro cháy nổ, nhất là các khu chung cư cao tầng; xử phạt nghiêm minh và bắt buộc khắc phục đối với các cơ sở đưa vào hoạt động không bảo đảm các điều kiện an toàn về PCCC và cứu nạn, cứu hộ. Việc giám sát, kiểm tra, hướng dẫn các cơ sở trong diện quản lý phải thực hiện một cách nghiêm ngặt, nghiêm minh, chặt chẽ, không lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm trong giám sát, kiểm tra, hướng dẫn.

Đối với các địa phương, yêu cầu tăng cường thanh tra, kiểm tra, siết chặt quản lý Nhà nước về PCCC và cứu nạn, cứu hộ; xử lý nghiêm, kiên quyết thu hồi giấy phép, đình chỉ hoạt động của các cơ sở không đủ điều kiện. Xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương nếu để các cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao hoạt động khi chưa bảo đảm các điều kiện an toàn PCCC và khi xảy ra các vụ cháy gây hậu quả nghiêm trọng do thiếu lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát, thanh tra.

Các địa phương cũng cần công khai các dự án, công trình vi phạm quy định về PCCC trên phương tiện thông tin đại chúng để các cơ quan, tổ chức và người dân cùng tham gia giám sát. Ban hành Nghị quyết về mức chi ngân sách cho hoạt động PCCC và cứu nạn, cứu hộ. Khẩn trương hoàn thành việc tích hợp nội dung quy hoạch hạ tầng về PCCC giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 vào quy hoạch chung của tỉnh, thành phố (hoàn thành trong năm 2022). Xây dựng mô hình an toàn cháy nổ ở cấp huyện, xã, tổ dân phố.

Ngay sau Hội nghị này, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần nâng cao nhận thức, quán triệt quan điểm, tiếp thu các ý kiến, đề xuất tại Hội nghị, xây dựng và trình Thủ tướng ban hành Chỉ thị về vấn đề này, triển khai tổ chức thực hiện quyết liệt, nghiêm túc các nhiệm vụ, giải pháp có hiệu quả, nâng cao hiệu quả PCCC, cứu hộ, cứu hạn, tạo sự chuyển biến rõ nét trong công tác PCCC và cứu nạn, cứu hộ thời gian tới.