Thực thi bản quyền trên không gian mạng: Thúc đẩy sáng tạo, phát triển công nghiệp văn hoá

Tham dự Hội thảo có đại diện các bộ, ban, ngành, cơ quan quản lý, cơ quan chức năng liên quan và đông đảo các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân quan tâm tới lĩnh vực bảo vệ bản quyền tác giả, quyền liên quan tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Trần Hoàng, Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả nhận định, Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã mở ra nhiều cơ hội, đưa đến nhiều công cụ sáng tạo mới, đồng thời tạo ra môi trường lưu giữ, phương thức phân phối và các hình thức khai thác, sử dụng mới đối với các tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng.

Tuy nhiên, Cục trưởng Trần Hoàng cũng cho rằng, môi trường số cũng đặt ra nhiều thách thức trong việc tự bảo vệ quyền của các chủ thể và hoạt động của các cơ quan quản lý, thực thi về quyền tác giả, quyền liên quan, nhất là trong bối cảnh hành vi vi phạm bản quyền trên không gian mạng có sự tham gia của nhiều chủ thể từ các quốc gia khác nhau, gây khó khăn cho việc xác định và xử lý hành vi vi phạm trong thẩm quyền tài phán quốc gia.

Cục trưởng Trần Hoàng thông tin, tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV, Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ đã được thông qua và chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2023. Trong đó có xác định nội dung về quyền tác giả, quyền liên quan để đáp ứng yêu cầu về quản lý và thực thi trên không gian mạng. Một số thuật ngữ, nội dung quyền, giới hạn quyền liên quan đến bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan trên không gian mạng đã được sửa đổi, bổ sung, trong đó có cơ chế thông báo gỡ bỏ nội dung vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan theo yêu cầu của cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền và các chủ thể quyền.

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 17/2023/NĐ-CP ngày 26/4/2023 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Sở hữu trí tuệ về quyền tác giả, quyền liên quan. Bộ VHTTDL cũng đã tham mưu trình Chính phủ tham gia 2 Hiệp ước của WIPO về quyền tác giả, quyền liên quan trên không gian mạng, Hiệp ước WCT và Hiệp ước WPPT… Đây là những hành động cụ thể, góp phần thực hiện chủ trương chủ động tích cực tham gia chuyển đổi cũng như hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.

Hội thảo được tổ chức dành cho các cơ quan, tổ chức liên quan đến việc khai thác, sử dụng đối tượng quyền tác giả, quyền liên quan trên không gian mạng. Bên cạnh việc tuyên truyền, phổ biến thì việc đẩy mạnh thực thi bản quyền trên không gian mạng là một yêu cầu cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. Để làm tốt việc này, cần nhanh chóng triển khai, thiết lập cơ chế tiếp nhận yêu cầu gỡ bỏ hoặc ngăn chặn việc truy cập đối với các nội dung thông tin số xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan. Đòi hỏi các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian phải đầu tư trang thiết bị, kỹ thuật, nhân lực, đồng thời tham khảo kinh nghiệm quốc tế để vận hành hệ thống có hiệu quả.

Trước thực trạng khai thác bản quyền trên không gian mạng, Hội thảo cung cấp cho đại biểu tham dự những thông tin hữu ích về các quy định pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan trên không gian mạng hiện nay. Đại diện Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, Công ty sách nói Voiz FM, Công ty TNHH Đầu tư Công nghệ Dịch vụ S-Connect đã có những chia sẻ, tham luận về thực trạng khai thác và bảo vệ bản quyền trên không gian mạng tại Việt Nam, các vấn đề mà những công ty này đã và đang giải quyết liên quan tới chủ đề của Hội thảo.

Cũng tại Hội thảo, các đại biểu được nghe đại diện các tập đoàn, tổ chức quốc tế như, Trưởng phòng bảo vệ bản quyền Tập đoàn Canal+ Minkowski Simon, Trưởng phòng An ninh mạng Tập đoàn Canal+ Celine Boyer, Giám đốc Dự án Tập đoàn Nagra Tawfik Dabboui, Trưởng phòng bảo vệ bản quyền khu vực châu Á Thái Bình Dương, Ban Tổ chức giải bóng đá ngoại hạng Anh Aaron Herps chia sẻ kinh nghiệm về việc xây dựng công cụ tiếp nhận yêu cầu gỡ bỏ hoặc ngăn chặn việc truy cập tới nội dung thông tin số, xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian.

Trong khuôn khổ Hội thảo, các cán bộ quản lý, thực thi quyền tác giả, quyền liên quan, các tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian, các đơn vị sản xuất, khai thác, sử dụng nội dung số tiếp cận các quy định pháp luật mới về quyền tác giả, quyền liên quan trên môi trường số trong Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ về quyền tác giả, quyền liên quan. Nghị định số 17/2023/NĐ-CP, Hiệp ước WCT và Hiệp ước WPPT, đồng thời, trao đổi, thảo luận góp ý cho việc thực thi bản quyền trên không gian mạng.

Qua Hội thảo, BTC mong muốn tiếp tục tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền các quy định của pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan trên môi trường số cho các đối tượng tham gia, để nâng cao hơn nữa ý thức chấp hành pháp luật. Bên cạnh đó, BTC cũng nhận định, việc bảo vệ bản quyền trên không gian mạng khi triển khai áp dụng luật rất là khó, đặc biệt trên môi trường mạng, do đó, phải áp dụng các công cụ phát hiện, ngăn chặn. Cục Bản quyền tác giả sẽ phối hợp với các cơ quan quản lý Nhà nước liên quan để có nhiều công cụ phát hiện, xử lý vi phạm theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, thông qua kinh nghiệm của các đơn vị, tổ chức quốc tế… các giải pháp của những đại diện này đề cập sẽ sớm được áp dụng vào thực tế của Việt Nam.

Với thực trạng bảo vệ bản quyền trên môi trường số của Việt Nam hiện nay, Cục Bản quyền tác giả đề xuất, mặc dù quy định pháp luật đã có nhưng để đưa vào được cuộc sống thì cần phải có sự chung tay của nhiều phía để có thể áp dụng các biện pháp hiệu quả, triển khai tốt bảo vệ bản quyền tác giả, quyền liên quan trên môi trường mạng. Để thúc đẩy sự phát triển kinh tế- xã hội, phát triển văn hóa Việt Nam theo đúng định hướng, rất cần sự chung tay của tất cả cộng đồng xã hội, chủ thể quyền các đối tượng đang tham gia… qua hội thảo sẽ tìm ra được các giải pháp hữu hiệu để bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan trên môi trường mạng.