Toàn cảnh: Kế hoạch nhập cư mới “thách thức” toàn thế giới của ông Trump

Hôm thứ Ba (21/2), Chính quyền của Tổng thống Trump đã công bố kế hoạch mới, thay thế cho sắc lệnh nhập cư gây tranh cãi trước đây, nhằm “quét sạch” những người nhập cư không có giấy tờ tại Mỹ. Theo đó, sẽ có thêm nhiều người bị trục xuất mà không cần đến xét xử của Tòa án; ngoài ra, các “mục tiêu” bị nhắm đến không chỉ là những người đã bị kết án, mà còn bao gồm cả những người nhập cư mới chỉ bị cáo buộc là phạm pháp.

Bộ trưởng Bộ an ninh Nội địa Mỹ, ông John Kelly cho biết, các nhân viên của ông sẽ tìm kiếm những người nhập cư không có giấy tờ, có dính dáng đến hoạt động phạm pháp, hoặc “xuyên tạc một cách cố ý bất kỳ một vấn đề theo quy định nào trước một cơ quan chính phủ,” hoặc “lạm dụng” bất kỳ hình thức trợ cấp nào của chính phủ; bên cạnh những tội phạm đã bị kết án trước đó. Ngoài ra, các cơ quan nhập cư cũng có thể trục xuất những người, mà theo đánh giá của họ, có thể gây ra nguy hại cho an toàn cộng đồng và an ninh quốc gia.

Tổng thống Trump và Bộ trưởng John Kelly

Lệnh cấm du lịch được xem xét lại

Cũng trong sáng thứ Ba, trong chuyến thăm đến Bảo tàng Lịch sử và văn hóa người Mỹ gốc Phi tại Washington, ông Trump tuyên bố, phiên bản có chỉnh sửa của lệnh cấm du lịch sẽ được ban hành sớm.

Theo Bộ trưởng Kelly, kế hoạch “thực thi chính sách mới được thiết kế để ngăn chặn những người nhập cư bất hợp pháp và tạo điều kiện cho việc phát hiện, xử lý, giam giữ và trục xuất những người nước ngoài muốn nhập cảnh hoặc ở lại nước Mỹ một cách bất hợp pháp.”

Trong chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump từng hứa sẽ thẳng tay trừng trị những người nhập cư không có giấy tờ, và cáo buộc một phần không nhỏ trong cộng đồng người nhập cư đang giành mất cơ hội làm việc của người bản xứ, và góp phần làm tăng tỷ lệ tội phạm tại một số thành phố của nước Mỹ. Mặc dù ngài Tổng thống cho biết việc trục xuất sẽ tập trung vào những người nhập cư từng phạm tội tại nước Mỹ, nhưng nhiều tổ chức đại diện cho cộng đồng nhập cư khẳng định, Chính phủ đã bắt đầu nhắm đến cả những người đang cư trú tại nước Mỹ không có giấy tờ nhưng vẫn chấp hành nghiêm túc luật pháp; trong đó bao gồm nhiều người có con hoặc các thành viên khác trong gia đình đã sở hữu quốc tịch Mỹ.

Tiền ở đâu ra?

Theo kế hoạch, cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan của Mỹ sẽ phải tuyển dụng thêm 10.000 nhân viên, còn cơ quan Bảo vệ Biên giới và Hải quan của nước này cũng sẽ phải bổ sung thêm 5.000 nhân lực.

Một quan chức của Bộ An ninh nội địa Mỹ chia sẻ, ông chưa có thông tin về việc ai sẽ trả lương cho đội ngũ nhân viên mới. Tuy nhiên, người này khẳng định, chính phủ đang tìm kiếm giải pháp cho vấn đề ngân sách.

Một thống kê của ICE chỉ ra, trong tám năm dưới thời Tổng thống Obama, nước Mỹ đã trục xuất hơn 2,7 triệu người. Phần lớn trong số này là những người đã bị kết án phạm pháp, do chính quyền Obama tập trung vào việc “tẩy trừ” những thành phần bạo lực và tội phạm ra khỏi nước Mỹ.

Biểu tình phản đối chính sách nhập cư của ông Trump

Với đối tượng người nhập cư sẽ mở rộng hơn nhiều so với thời kỳ Obama, kế hoạch mới của ông Trump nhanh chóng nhận được sự chỉ trích từ các tổ chức bảo vệ quyền lợi cho người nhập cư. Những gì ông Kelly đưa ra “là một kế hoạch chi tiết để tổng trục xuất 11 triệu người nhập cư không giấy tờ tại nước Mỹ”, Lynn Tramonte, phó giám đốc của Quỹ tiếng nói giáo dục Mỹ tuyên bố. “Kế hoạch đáp ứng những mong muốn của những người da trắng theo chủ nghĩa quốc gia, và các phong trào chống nhập cư, đồng thời hiện thực hóa phần xấu xa nhất trong chiến dịch tranh cử của ông Trump.”

Nguy cơ từ mở rộng hết cỡ quyền hạn của chính phủ

Theo các tổ chức trên, một trong những thay đổi đáng ngại nhất trong kế hoạch của ông Trump, là việc mở rộng đáng kể quyền hạn của chính phủ, cho phép tiến hành trục xuất người nhập cư mà không cần đến xét xử của tòa án. Theo một quy trình được đưa ra vào năm 1996, quyết định trục xuất không cần Tòa án chỉ được áp dụng khi người nhập cư bị bắt giữ trong vòng 100 dặm xung quanh biên giới Mỹ, và thời gian nhập cảnh vào nước Mỹ không quá 14 ngày.

Trong kế hoạch mới, quy định về khoảng cách với biên giới sẽ bị xóa bỏ, và chính sách trục xuất sẽ được áp dụng cho cả những người đã có tới 2 năm nhập cư vào Mỹ. “Việc mở rộng quyền hạn này sẽ khiến người dân bị trục xuất mà không có nổi một lời bào chữa trước tòa,” Tom Jawetz, phó Chủ tịch của Trung tâm vì tiến bộ Mỹ - một nhóm nghiên cứu được Đảng Dân chủ hỗ trợ, cho biết.

Tiếp tục thổi bùng căng thẳng Mỹ - Mexico

Bên cạnh đó, kế hoạch nếu được thực thi cũng sẽ thổi bùng hơn nữa mối quan hệ căng thẳng giữa Mỹ và Mexico. Trong khi chính quyền Mexico đã ra “khuyến cáo”, yêu cầu người dân thận trọng trước chính sách nhập cư mới của ông Trump, Bộ An ninh nội địa Mỹ lại đang cân nhắc việc áp dụng một điều luật, cho phép trao trả về Mexico những người nhập cảnh vào Mỹ một cách bất hợp pháp qua quốc gia láng giềng, ngay cả khi những người đó không mang quốc tịch Mexico.

“Luật pháp Mỹ và các hiệp ước quốc tế yêu cầu chính phủ Mỹ đảm bảo rằng, những người đến biên giới Mỹ được trao cơ hội xin tị nạn,” David Leopold, một luật sư chuyên về nhập cư tại Cleveland (Mỹ) nhận định. Đưa họ trở về lại Mexico mà không trải qua quá trình xét xử của Tòa án là vô lương tâm, bởi vì điều này có thể khiến những người “dễ bị thương tổn” gặp rủi ro, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ.

Thượng nghị sỹ Zoe Robledo của Mexico tiết lộ, quốc gia này nhất định sẽ từ chối chính sách của ông Trump: “Đó là một sai lầm lớn mà Mexico không thể chấp nhận. Nếu đột nhiên có một lượng người lớn bị trục xuất vào Mexico, chúng tôi sẽ phải đối mặt với rất nhiều áp lực.”

Bộ trưởng Kelly và Ngoại trưởng Rex Tillerson sẽ có chuyến thăm tới Mexico City vào hôm nay (22/2) và gặp gỡ với Tổng thống Mexico, ông Enrique Pena Nieto cùng một loạt các quan chức cấp cao khác. Tháng trước, ông Pena Nieto từng hủy bỏ một cuộc gặp mặt với Tổng thống Mỹ vì những bất đồng liên quan đến vấn đề nhập cư, và chi phí xây dựng bức tường biên giới giữa hai nước.

Căng thẳng Mỹ - Mexico tiếp tục được thổi bùng

Trong một cuộc họp báo mới đây, một quan chức cho biết, sắc lệnh nhập cư mới của chính phủ sẽ không ảnh hưởng đến những người nhập cảnh vào nước Mỹ một cách bất hợp pháp khi còn trong độ tuổi trẻ em – theo các điều kiện của chương trình DCCA (tạm hoãn thi hành lệnh trục xuất những người đến Mỹ bất hợp pháp khi còn thơ ấu) của chính quyền Obama.

“DCCA là một trường hợp rất, rất, rất khó khăn cho tôi, bởi vì các bạn biết đấy, tôi yêu quý những đứa trẻ này,” ông Trump phát biểu vào ngày 16/2 vừa qua. “Tôi thấy rất khó để làm theo đúng những gì luật pháp quy định, và như các bạn đã biết, luật pháp luôn rất khắc nghiệt.”

(Theo Bloomberg)