Trục xoay châu Á trong tiếp cận ngoại giao đầu tiên của Tổng thống Joe Biden

Gặp gỡ Mỹ - Hàn

Khi cả thế giới đang hướng tới việc Israel và Hamas đã thông qua lệnh ngừng bắn mới nhất thì Tổng thống Mỹ Jode Biden đã tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in. Đây được xem là thượng đỉnh quan trọng của hai đồng minh lâu năm nhằm tìm ra tiếng nói chung trong nỗ lực giải quyết các vấn đề, trong đó có vấn đề Triều Tiên.

Kể từ khi vào Nhà Trắng, đây là lần thứ hai Tổng thống Biden tiếp một nhà lãnh đạo nước ngoài. Trước đó, ông đã tiếp Thủ tướng Nhật Bản Minister Yoshihide Suga.

Cả hai chuyến thăm Mỹ đầu tiên của lãnh đạo Hàn Quốc và Nhật Bản đều nhận được sự tiếp đón của Tổng thống Joe Biden và họ đều là các lãnh đạo đến từ hai quốc gia châu Á. Đây được xem là bước ngoặt mới đánh dấu những ưu tiên của Mỹ trong chiến lược khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Trong khi đó, cả Ngoại trưởng Mỹ và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng đã có chuyến thăm Tokyo và Seoul. Các nhà lãnh đạo quân sự ba nước đã gặp nhau tại Hawaii vào cuối tháng Tư vừa qua. 

Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cũng đã tiếp đón các lãnh đạo đồng cấp Nhật Bản và Hàn Quốc.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết: "Đây là bước tiếp theo đánh dấu tầm quan trọng chiến lược".

Dù vậy, giới quan sát nhận định Hàn Quốc và Mỹ đều có một số ưu tiên địa chính trị và chính sách đối nội khác nhau. Các đồng minh lâu năm không phải lúc nào cũng có các quan điểm chung.

Tổng thống Moon Jae-in mong muốn Hàn Quốc sẽ có thêm vaccine để giải quyết các khó khăn trong chương trình tiêm chủng trong khi Washington cần sự giúp đỡ của Seoul trước sự gia tăng ảnh hưởng mạnh mẽ của Trung Quốc trong bối cảnh hiện tại.

Tờ Financial Times dẫn tin, Tổng thống Biden sẽ nỗ lực để khuyến khích Tổng thống Moon Jae-in thể hiện đường lối cứng rắn hơn với Trung Quốc, tuy nhiên, Hàn Quốc do dự khi làm điều này. Bắc Kinh vốn là đối tác thương mại quan trọng nhất của Seoul trong thời gian dài.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae - in cũng mong muốn sẽ đưa vấn đề Triều Tiên ra thảo luận trong cuộc gặp thượng đỉnh lần này. Cả Mỹ và Hàn Quốc đang tìm ra các giải pháp để tiếp cận Triều Tiên nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của nước này. 

Một quan chức cấp cao chính quyền Tổng thống Trump cho biết ông Biden khả năng sẽ dành một khoảng thời gian đáng kể để thảo luận về vấn đề Triều Tiên với Tổng thống Moon Jae-in.  Tổng thống Biden từng khẳng định không nhất thiết phải tiếp tục chính sách cởi mở với Triều Tiên giống như cách cựu Tổng thống Trump từng làm với Bình Nhưỡng.

Trục xoay châu Á

Hàn Quốc và Nhật Bản trong thời gian dài đều quan tâm đến chính sách Triều Tiên của Nhà Trắng. Chính quyền Tổng thống Biden nhấn mạnh sẵn sàng chính sách ngoại giao cởi mở với Triều Tiên nhưng sẽ theo đuổi cách tiêp cận thực tế và có điều chỉnh – khác với cách mà chính quyền cựu Tổng thống Trump đã làm hay chính quyền cựu Tổng thống Obama đã theo đuổi "chính sách kiên nhẫn chiến lược".

Giám đốc Truyền thông của Tổng thống Moon Jae-in, ông Jung Man-ho cho biết rằng Hàn Quốc ủng hộ kế hoạch "thực tế và linh hoạt này"

Và chuyến thăm của Tổng thống Moon Jae-in là thời điểm phù hợp để ông có thể đưa ra một thỏa thuận với Mỹ về vấn đề Triều Tiên trước khi nhiệm kỳ tổng thống 5 năm của ông kết thúc trong năm sau. Điều đó có nghĩa là chương trình nghị sự đầy tham vọng của ông về hòa bình trên bán đảo Triều Tiên vẫn khó có thể thực hiện cho đến khi ông kết thúc nhiệm kỳ.

Trong bài phát biểu đánh dấu 4 năm nhiệm kỳ Tổng thống, ông Moon Jae-in khẳng định sẽ không bị ảnh hưởng bởi thời gian hay trở nên thiếu kiên nhẫn trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ. 

"Thời gian để giải quyết các vấn đề lâu dài sắp kết thúc và cần phải hành động ngay", ông Moon Jae-in nhấn mạnh.

Nhà Trắng cũng đã thể hiện các đề nghị ngoại giao với Triều Tiên nhưng vẫn chưa nhận được câu trả lời từ phía Bình Nhưỡng. Theo hãng CNN, chính quyền ông Biden sẵn sàng chia sẻ vaccine Covid-19 cũng như hỗ trợ nhân đạo giúp đỡ Triều Tiên chống dịch bệnh.

Cho đến nay, Triều Tiên đã áp dụng một số biện pháp phòng chống dịch bệnh nhưng giới chuyên gia cho rằng sẽ rất khó khăn để vượt qua vì hệ thống y tế của nước này được đánh giá là không đảm bảo. Để đối phó với dịch bệnh, Triều Tiên cũng đã thông báo rằng, vận động viên của họ sẽ không tham gia Thế vận hội Olympic năm nay.

Vì vậy, các chuyên gia cho rằng, việc Bình Nhưỡng sẵn sàng tham gia đối thoại trong bối cảnh dịch bệnh bùng phát vẫn còn bỏ ngỏ./.