“Vén màn” liên hoan phim bí ẩn nhất thế giới

Liên hoan phim quốc tế Bình Nhưỡng (PIFF) lần thứ 15 vừa khai mạc ngày hôm qua tại thủ đô Bình Nhưỡng của CHDCND Triều Tiên. Kéo dài trong vòng tám ngày (từ 16 – 23/9), Liên hoan phim năm nay gây chú ý bởi sự tham gia của đạo diễn người Anh Matt Hulse trong vai trò giám khảo quốc tế.

 Dân Triều Tiên đói phim.

Tương tự như đất nước Triều  Tiên luôn bị bao phủ bởi lớp sương mù của những bí ẩn, Liên hoan phim quốc tế Bình Nhưỡng cũng chứa đựng rất nhiều ngạc nhiên mà bạn không thể ngờ tới.

Quang cảnh sân khấu trong lễ khai mạc PIFF lần thứ 13

Với ba buổi chiếu mỗi ngày tại bảy rạp chiếu phim khác nhau trong thủ đô Bình Nhưỡng, hầu hết các bộ phim tham gia Liên hoan đều là phim nước ngoài. Những người đã từng chứng kiến kể lại rằng, khán giả Triều Tiên phấn khích với sự kiện này đến nỗi, mỗi khi phòng chiếu mở cửa, họ luôn xông vào giành giật chỗ ngồi như một trận chiến thực sự. Những người chậm chân sẽ phải đứng ở lối đi hai bên, một số người ngồi bệt xuống đất trong khi những người khác phải chia sẻ ghế ngồi với nhau. “Liên hoan là cơ hội duy nhất để người dân nơi đây xem phim nước ngoài một cách công khai” Vicky Mohieddeen, quản lý dự án sáng tạo của Koryo Tours – đơn vị điều phối quốc tế chính thức của PIFF nói.

Người dân Triều Tiên khóc - cười cùng phim; họ đặc biệt phấn khích trước những cảnh "nóng"

Mohieddeen cho biết, danh sách các phim tham gia không bao giờ được công bố trước: “Thông thường, chúng tôi không biết gì về chương trình cho đến tận khi giờ chiếu bắt đầu.” Những bộ phim từng trình chiếu tại PIFF trước đây thường đến từ Ấn Độ, Việt Nam và Thái Lan. Mohieddeen có ấn tượng sâu sắc với “Murder”, một bộ phim kinh dị Thái Lan tham dự Liên hoan năm 2012: “Câu chuyện trong phim kể về tình yêu giữa hai người đàn ông. Tất cả khán giả trong rạp đều hét lên phấn khích mỗi khi xem đến những cảnh sex.” Các thể loại phim phổ biến nhất bao gồm lãng mạn (thông thường không có chi tiết quá nóng mắt), chính kịch và đặc biệt là thể thao vì nó cho thấy “tinh thần đồng đội sẽ đánh bại chủ nghĩa cá nhân.”

Năm 2000, lần đầu tiên phim Nhật Bản xuất hiện tại PIFF với tám bộ phim của đạo diễn nổi tiếng Yoji Yamada. Đây được coi là bước đột phá đầu tiên nhằm dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu văn hóa Nhật Bản vào Triều Tiên vốn đã tồn tại 50 năm. Một số phim “made-in-Triều Tiên” cũng được trình chiếu như “The Schoolgirl’s Diary” - từng được phát hành tại Pháp vào năm 2007…

Poster phim "Cô gái ôm hoa", một bộ phim kinh điển của điện ảnh Triều Tiên được sản xuất vào năm 1972

Thành lập vào năm 1987, tiền thân cho sự ra đời của PIFF chính là một hoạt động giao lưu văn hóa giữa các quốc gia trong Phong trào không liên kết. Kể từ năm 1990, PIFF được tổ chức hai năm một lần và mỗi lần, khán giả nơi đây sẽ có cơ hội thưởng thức khoảng 100 tác phẩm khác nhau, từ phim điện ảnh, phim ngắn, phim tài liệu cho đến phim hoạt hình từ 40 đất nước trên khắp thế giới.

 Phim Mỹ, Hàn hoàn toàn bị cấm cửa

Quy trình lựa chọn phim tham gia Liên hoan cho đến tận bây giờ vẫn là một dấu hỏi cho những người liên quan. Phim Mỹ và phim Hàn Quốc chưa bao giờ “đặt được chân” vào PIFF. Bộ phim có nội dung gần gũi nhất với nước Mỹ từng được chiếu tại Liên hoan phim là “The Cross” vào năm 2010. Kể về câu chuyện của một người nhập cư Mehico bị bắt khi đang vượt qua biên giới vào nước Mỹ, “The Cross” là tác phẩm của Christina Choe, một nữ đạo diễn mang trong mình ba dòng máu… Mỹ, Hàn Quốc và Canada.

Lễ khai mạc của PIFF diễn ra tại nhà hát Ponghwa tại Bình Nhưỡng. Sân khấu sáng đèn rực rỡ, có tượng chim bồ câu và mô hình cầu vồng. Một bộ đôi dẫn chương trình nam, nữ trong trang phục phương Tây bóng bẩy, giới thiệu về Liên hoan phim bằng cả hai ngôn ngữ tiếng Anh và tiếng Hàn. Đây được coi một cuộc cách mạng so với các kỳ liên hoan trước đây. “Trong quá khứ, PIFF rất truyền thống, yêu cầu người dẫn chương trình phải mặc trang phục dân tộc,” Mohieddeen, một người từng tham dự 4 kỳ Liên hoan phim tại Bình Nhưỡng cho biết.

Diễu hành ngoài trời chào mừng Liên hoan phim

Tại các kỳ PIFF trước đây, yếu tố truyền thống rất được coi trọng

Ban giáo khảo quốc tế của Liên hoan phim thông thường sẽ bao gồm năm nhân vật trong ngành. Những giám khảo quốc tế đáng chú ý của các kỳ Liên hoan trước đây bao gồm nhà sản xuất phim người Pháp François Margolin, đạo diễn người Nga Mikhail Kosyrev, nhà phê bình phim người Australia Russel Edwards… Năm 2012, Russel Edwards được mời đến Bình Nhưỡng để xem và chấm điểm cho 16 bộ phim dài và 10 bộ phim ngắn trong một phòng chiếu đặc biệt. “Cảm giác giống như bị nhốt trong một căn phòng bị cô lập bởi một căn phòng bị cô lập khác,” nhà phê bình phim nổi tiếng nhớ lại. Căn phòng này cũng chính là nơi các giám khảo trao đổi về kết quả. “Những cuộc thảo luận vô cùng căng thẳng,” Edwards nói. “Chúng tôi tranh cãi với nhau về từng bộ phim.”

Phần thưởng cao quý nhất của Liên hoan là giải thưởng “Ngọn đuốc” – một chiếc cúp mô phỏng theo thiêt kế của Olympic, với ngọn lửa gắn trên đỉnh - sẽ được trao cho những tác phẩm và cá nhân xuất sắc nhất của từng hạng mục đề cử.

 Chỉ có 10 người nước ngoài được phép xuất hiện tại mỗi kỳ Liên hoan phim

Mặc dù bị cho là đang trong tình trạng thiếu lương thực - thực phẩm nghiêm trọng, Liên hoan phim Bình Nhưỡng vẫn tổ chức những bữa tiệc long trọng cho khách mời, với rau tươi, bánh mỳ tròn, nước đóng chai… Thậm chí, ban tổ chức còn thuê hẳn du thuyền làm địa điểm chiêu đãi các nam nữ diễn viên tham gia liên hoan.

Lễ khai mạc PIFF 2014 được đánh giá là đã rất cởi mở với nữ MC mặc váy ngắn gợi cảm trên sân khấu chương trình

Mỗi vé xem phim của PIFF có giá trên dưới 20.000 VND, trong khi thu nhập trung bình hàng tháng của người dân Triều Tiên vào khoảng 1,5 triệu VND. Một kỳ Liên hoan chỉ cho phép 10 người nước ngoài được tham dự. Những người này phải bỏ ra khoản tiền hơn 43 triệu VND cho một tour 5 ngày đến Bình Nhưỡng, bao gồm cả vé máy bay của hãng hàng không quốc gia “một sao” của Triều Tiên.

Nhưng cho dù như vậy, du khách nước ngoài cũng không được phép có mặt tại tất cả các rạp chiếu bóng hay xem tất cả các bộ phim trong kỳ Liên hoan. Đổi lại, họ sẽ được tham quan Phim trường phim điện ảnh Bình Nhưỡng - được mệnh danh là “Hollywood của Triều Tiên” và có một buổi gặp gỡ thân mật với các diễn viên địa phương.

(Theo The Guardian)