(Tổ Quốc) -Những ngày qua, phần lý giải của Bộ trưởng Bộ Giao thông, vận tải Nguyễn Văn Thể về chuyển sang thu giá thay vì phí với các trạm BOT đã “dậy sóng” khắp các diễn đàn trên internet và các mặt báo.
Thậm chí, nhiều hình ảnh “chế” được cư dân mạng liên tục trao đổi, đăng trên các diễn đàn nhằm phản đối cách lý giải của ông Bộ trưởng.
Ngày 23/5, Cổng thông tin Bộ Giao thông, vận tải đã dẫn lại trả lời của đại diện Vụ Chính sách Thuế, Bộ Tài chính lý giải việc chuyển đổi thuật ngữ thu phí thành thu giá BOT. Nhưng dường như, “cơn địa chấn” ngôn từ “thu phí thành thu giá” vẫn chưa hết gây bức xúc cộng đồng dư luận.
Theo quan điểm của Bộ Tài chính, việc chuyển thu phí thành thu giá BOT là theo quy định của Luật Phí và lệ phí được Quốc hội ban hành năm 2015 Giá sử dụng dịch vụ do Nhà nước định giá và quản lý. Cụ thể, Luật Phí và lệ phí quy định: Dịch vụ do cơ quan nhà nước cung cấp là phí (thu phí), còn dịch vụ do doanh nghiệp cung cấp là giá (thu giá).
Đối với các dự án BOT, BT giao thông cơ bản được đầu tư bằng nguồn vốn của doanh nghiệp, theo hình thức xã hội hóa, nên phí sử dụng đường bộ (quy định tại Pháp lệnh Phí và lệ phí 2001) được chuyển đổi sang thành giá sử dụng đường bộ (Luật Phí và lệ phí 2015). Tuy nhiên, các dự án BOT giao thông là những dự án đầu tư có tác động đến xã hội, nên trong Luật Phí và lệ phí đã nêu rõ: Giá sử dụng dịch vụ do Nhà nước định giá và quản lý.
 Bộ trưởng Bộ Giao thông, vận tải Nguyễn Văn Thể đang "nổi tiếng" trên nhiều diễn đàn. Ảnh: Báo Giao thông. |
Và Bộ Giao thông, vận tải là cơ quan có thẩm quyền ban hành mức giá trần (tối đa) đối với dịch vụ sử dụng đường bộ trên quốc lộ do Bộ Giao thông, vận tải quản lý, UBND cấp tỉnh quy định giá đối với đường địa phương.
Trước đó, bên hành lang Quốc hội chiều 22/5, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng trao đổi với báo chí về vấn đề này. Bộ trưởng Thể cho rằng, việc đổi tên này không có gì khác mà chỉ là linh động hơn.
Tuy vậy, dư luận thực sự không hài lòng với những cách giải thích như vậy và đặc biệt, thời gian qua, nhiều biển trạm thu phí BOT được đổi tên thành "trạm thu giá".
Trên tài khoản mạng xã hội Facebook của mình, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Sĩ Dũng cho rằng, “thu giá” thật ra là một “sáng tạo” để lách qua những quy định rất chặt chẽ của Luật Phí và lệ phí.
Theo quy định của Luật, một tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công thì có thể thu phí để bù đắp các chi phí. Tuy nhiên, việc thu phí chỉ hợp pháp, khi khoản phí như vậy được đưa vào Danh mục phí được ban hành kèm theo Luật.
“Rất tiếc, phí BOT không có trong Danh mục này. Đáng ra Bộ Giao thông, vận tải nên trình Quốc hội bổ sung phí BOT vào Danh mục nói trên, thì lại tìm cách đánh tráo khái niệm”- Ông Nguyễn Sĩ Dũng chia sẻ.
Nói rõ hơn về điều này, ông Nguyễn Sĩ Dũng bình luận, “thu giá là một khái niệm hoàn toàn vô nghĩa trong tiếng Việt. Bạn có thể thu phí, thu thuế, thu nợ, thậm chí thu ngân... nhưng không thể thu giá, vì giá không phải là thứ có thể thu được. Giá là biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hoá/dịch vụ”.
Quan điểm trên của ông Nguyễn Sĩ Dũng được nhiều người đồng tình.
Bộ Giao thông, vận tải hẳn không quên những sự việc nóng như lửa từ “khủng hoảng BOT” năm 2017, tới nỗi, Thủ tướng đã phải mở các cuộc họp vào buổi tối để đưa ra những chỉ đạo để “tháo ngòi” khủng hoảng BOT.
Tại phiên thảo luận tại tổ sáng 22/5 về tình hình kinh tế, xã hội, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho hay, vừa qua, thực hiện chỉ đạo của Trung ương, cùng với những chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng, Bộ Giao thông, vận tải đã tham mưu, đề xuất một số chủ trương, biện pháp và có thể nói đến thời điểm này, tình hình các trạm thu giá BOT đã tương đối ổn định.
Bộ trưởng cũng cho rằng, với những giải pháp Chính phủ chỉ đạo và Bộ đang làm, ngành có niềm tin những vấn đề liên quan BOT trong giai đoạn sắp tới sẽ được giải quyết ổn thỏa.
Nhưng với giải thích của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể mới đây, e rằng niềm tin của Bộ trưởng Giao thông về BOT khó có thể đạt được mục tiêu: giải quyết ổn thỏa!
Thái Linh
