Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng giải trình, tiếp thu ý kiến ĐBQH về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Quảng cáo

Nêu ý kiến thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, đa số các đại biểu Quốc hội đều đánh giá cao sự chuẩn bị của cơ quan soạn thảo nhằm hoàn thiện tốt nhất dự thảo Luật trình lần này. Đồng thời bày tỏ sự cần thiết phải xây dựng dự án Luật trong bối cảnh hiện nay.

Quy định rõ hơn nội dung về cấm quảng cáo ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và phát triển bình thường của trẻ em

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Lê Văn Khảm (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương) quan tâm đến ảnh hưởng của quảng cáo đến trẻ em. Đại biểu cho biết, nhiều nghiên cứu cho thấy, quảng cáo có tác động và tác động có tính chất tích lũy đến cảm xúc, hành vi, cách cảm nhận về các chuẩn mực, tác động đến tâm lý, thái độ sống, lối sống của trẻ em. Vì vậy, Luật Quảng cáo hiện hành đã có quy định về việc cấm quảng cáo tạo cho trẻ em có suy nghĩ, hành động trái với đạo đức và thuần phong, mỹ tục và cấm quảng cáo gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và sự phát triển bình thường của trẻ em.

Đại biểu khẳng định, những quy định này là đúng và cho rằng việc nhận diện hay đánh giá thế nào về ảnh hưởng xấu của quảng cáo đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ em là vấn đề cần quan tâm.

Theo đại biểu, nếu quảng cáo hướng đến trẻ em, thì ngay từ khâu thẩm định, phê duyệt đã có sự chú ý từ các chuyên gia và các cơ quan chức năng để xem xét, đánh giá. Nhưng có những quảng cáo không trực tiếp hoặc không hoàn toàn hướng đến trẻ em nhưng trẻ em cũng có thể bị tác động khi tiếp nhận quảng cáo, thì việc nhận diện và đánh giá tác động là khó khăn nhất định. Có một số quảng cáo có thể chưa vi phạm đến thuần phong mỹ tục nhưng có những hình ảnh không đẹp mắt.

Đại biểu lấy ví dụ quảng cáo thực phẩm có hình ảnh người truyền tải có động tác hay cách ăn uống rất xấu làm cho trẻ em tưởng rằng thế là đúng, thế là vui, trong khi chúng ta còn đang dạy trẻ em học ăn, học nói, học gói, học mở…

Vì thế, đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu để quy định rõ hơn nội dung về cấm quảng cáo ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và phát triển bình thường của trẻ em. Theo đó, cần phải có tổ chức chuyên trách thực hiện nhiệm vụ đánh giá và giám sát việc quảng cáo.

Trong dự thảo luật có điểm mới thuộc về trách nhiệm của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là thành lập Hội đồng thẩm định và tổ chức thẩm định quảng cáo. Đại biểu ủng hộ việc có Hội đồng này song cần xác định rõ nhiệm vụ của Hội đồng; thay vì chỉ tổ chức thẩm định quảng cáo thì nhiệm vụ quan trọng hơn là xây dựng bộ tiêu chí hay bộ công cụ, phương pháp đánh giá sản phẩm quảng cáo trên các lĩnh vực khác nhau, bao gồm cả đánh giá về tác động đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ em.

Bộ tiêu chí này cũng sẽ là cơ sở cho các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức có sản phẩm quảng cáo và người thực hiện truyền tải quảng cáo thực hiện nhiệm vụ liên quan đến quảng cáo bảo đảm đúng quy định; đồng thời Hội đồng thẩm định và tổ chức thẩm định quảng cáo này cũng thực hiện nhiệm vụ giám sát quảng cáo. Đây là một nhiệm vụ quan trọng trong việc kiểm soát, hạn chế tác động không mong muốn của quảng cáo.

Đại biểu cũng đề nghị ban soạn thảo lưu ý rà soát thể hiện lại về mặt kỹ thuật lập pháp, bảo đảm chính xác về nội dung, rõ về bản chất và thống nhất cách hiểu; cũng như phù hợp với các quy định của các văn bản luật khác.

Xem xét bổ sung quy định về cơ chế thông báo và gỡ bỏ khi phát hiện nội dung vi phạm pháp luật

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Duy Thanh (Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau) cho rằng vấn đề rà quét trang tin để đặt quảng cáo vào trong hay đặt cạnh nội dung vi phạm pháp luật là vấn đề cần nghiên cứu kỹ lưỡng.

Đại biểu chỉ rõ, khoản 11 Điều 1 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Điều 23 Luật hiện hành theo hướng quy định sản phẩm quảng cáo phải được đặt ở vị trí theo quy định, không đặt vào trong hoặc đặt cạnh nội dung vi phạm pháp luật theo quy định pháp luật của Việt Nam; không quảng cáo trên các trang thông tin điện tử, mạng xã hội, ứng dụng vi phạm pháp luật Việt Nam.

Quy định yêu cầu người quảng cáo, người kinh doanh quảng cáo, người phát hành quảng cáo và các nội dung liên quan khác không đặt sản phẩm quảng cáo vào trong hoặc đặt cạnh nội dung vi phạm pháp luật. Điều này thực chất quy định các chủ thể nêu trên phải đảm bảo các trang thông tin điện tử nơi họ định đặt quảng cáo không chứa nội dung vi phạm pháp luật. Do đó, họ phải rà quét các trang này rất kỹ.

Đại biểu cho rằng quy định này chưa phù hợp, vì dù có các công cụ sàng lọc thì số lượng nội dung trên mạng là quá nhiều để có thể rà soát hết một cách hiệu quả. Đề nghị xem xét bổ sung quy định về cơ chế thông báo và gỡ bỏ khi phát hiện nội dung vi phạm pháp luật trong một thời gian nhất định. Quy định này sẽ đảm bảo khả thi và doanh nghiệp sẽ dễ dàng nâng cao năng lực tuân thủ pháp luật hơn.

Nêu quan điểm về việc quảng cáo trái với văn hóa, thuần phong mỹ tục, đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam) đề nghị giao cho Chính phủ quy định cụ thể về việc này như thế nào. Ngoài ra, Ban soạn thảo dự án Luật cần nghiên cứu, đưa ra quy định rõ hơn về việc quảng cáo trên mạng xã hội...

Thực tế cho thấy, nhiều quảng cáo xuất hiện với tần suất quá nhiều và đôi khi phát lại khung giờ không phù hợp trên truyền hình, ngôn ngữ có khi gây hiểu nhầm, tạo ra hiệu ứng ngược. Trong khi đó, một số nội dung quy định vẫn mang tính chung chung như cấm quảng cáo sản phẩm trái với văn hóa. Trong khoản ba, Điều 8 của Luật Quảng cáo chưa quy định rõ cụ thể thế nào được gọi là trái với văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam, gây ra nhiều cách hiểu khác nhau, chưa định hướng cho Đài Truyền hình thực hiện hoạt động quảng cáo hiệu quả.

Do đó, đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh đề nghị dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo lần này phải có quy định hoặc giao Chính phủ hướng dẫn thống nhất định nghĩa “trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam” là như thế nào?

Tiếp thu, nghiên cứu tối đa các ý kiến để đảm bảo các quy định được dễ hiểu, dễ thực hiện

Phát biểu giải trình tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng bày tỏ cảm ơn các ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều về Luật Quảng cáo và sẽ nghiên cứu, tiếp thu tối đa các ý kiến hợp lý…

Khẳng định lĩnh vực quảng cáo là lĩnh vực khó, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, so với Luật Quảng cáo hiện hành, dự thảo Luật có nhiều điểm mới, trong đó đặc biệt có nội dung về quảng cáo trên không gian mạng. Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, sẽ chưa thể lường hết được hình thức quảng cáo này sẽ phát triển như thế nào trong bối cảnh khoa học công nghệ đang phát triển nhanh như vũ bão hiện nay.

Trong quá trình xây dựng và hoàn thiện dự thảo Luật, Bộ trưởng cho biết, việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng là một yêu cầu lớn. Bên cạnh đó cũng phải đáp ứng được cả yêu cầu hội nhập…

Đối với các góp ý của đại biểu Quốc hội liên quan đến giải thích từ ngữ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, Cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tiếp thu, nghiên cứu lại để đảm bảo các quy định được dễ hiểu, dễ thực hiện. Liên quan đến quy định về quảng cáo sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết sẽ tính toán lại để Chính phủ hướng dẫn việc này.

Về quảng cáo trên báo chí, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng sẽ làm việc với Bộ Thông tin và Truyền thông và các cơ quan báo chí lớn để nghiên cứu các nội dung liên quan nhằm đảm bảo quyền lợi của các cơ quan báo chí.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nêu rõ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ phối hợp chặt chẽ với Cơ quan chủ trì thẩm tra để tiếp tục hoàn thiện và đảm bảo chất lượng của dự thảo Luật./.