Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Lãnh đạo Cục Đăng kiểm cấu kết với các trung tâm nên không thể "lấy đá ghè chân mình"

Tại phiên chất vấn, nhóm vấn đề liên quan hoạt động đăng kiểm xe cơ giới tiếp tục được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm, nêu câu hỏi chất vấn cũng như tranh luận đến Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng.

Trả lời tranh luận của đại biểu Trần Thị Kim Nhung (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh) về trách nhiệm của bộ trong việc chậm phản ứng, khiến các Trung tâm đăng kiểm chậm hoạt động trở lại do thiếu đăng kiểm viên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, sự việc xảy ra tại Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng như các Trung tâm đăng kiểm là một sự cố hết sức đau xót đối với lĩnh vực đăng kiểm nói riêng cũng như ngành giao thông vận tải nói chung. Bộ Giao thông vận tải có trách nhiệm cùng với Đăng kiểm Việt Nam về những sai phạm xảy ra trong hoạt động đăng kiểm.

Bộ trưởng cho biết thêm, trong công tác điều tra, khởi tố vụ án, khởi tố, bắt giam bị can do công an các địa phương thực hiện, không phải là Bộ Công an. Về nguyên tắc điều tra, không trao đổi trước với Bộ Giao thông.

Do vậy, với tinh thần khi xảy ra ở đâu, Bộ Giao thông vận tải trực tiếp trao đổi, báo cáo Bộ trưởng Bộ Công an để có phương án giải quyết. Bộ Giao thông có văn bản đề nghị Bộ Công an tạo điều kiện, việc thu giữ máy móc, thiết bị và tài liệu niêm phong để phục vụ cho công tác điều tra có thể làm sớm, làm nhanh, sau đó bàn giao lại cho trung tâm kiểm để để Cục Đăng kiểm tiếp quản và bố trí lực lượng.

Về ý kiến của đại biểu Leo Thị Lịch (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang) cho rằng việc xã hội hóa các trung tâm kiểm định xe cơ giới thiếu sự kiểm tra, giám sát đến mức mất kiểm soát, để các trung tâm đăng kiểm tự do lộng hành. Điển hình như việc hàng nghìn xe ô tô hết niên hạn sử dụng phải nộp đăng ký biển số và bị cấm lưu thông nhưng hàng nghìn xe đó vẫn được cấp giấy kiểm định và ngang nhiên lưu thông gây nhiều hiểm họa cho người dân trong tham gia giao thông, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng khi xã hội hóa hàng loạt trung tâm đăng kiểm đã xảy ra hiện tượng tiêu cực là xe hết niên hạn vấn được đưa vào sử dụng.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, nguyên nhân sai phạm của các trung tâm đăng kiểm do chưa phản ứng kịp thời với thay đổi của chính sách. Bộ trưởng dẫn chứng Nghị định 139 của Chính phủ có quy hoạch mạng lưới đăng kiểm nhưng khi Luật Quy hoạch ra đời, các quy hoạch ngành đương nhiên không còn hiệu lực nên trung tâm đăng kiểm ở các địa phương nở rộ.

Theo Bộ trưởng, chỉ trong vòng 2 năm, trung tâm đăng kiểm tăng lên 281, vượt cả mạng lưới đăng kiểm đến 2030. Chính vì việc trung tâm đăng kiểm nở rộ nên cạnh tranh không lành mạnh rồi dẫn đến hiện tượng tiêu cực. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định trong câu chuyện này có tham ô, cấu kết, có trách nhiệm và vấn đề đạo đức của các bộ phận từ lãnh đạo cấp phòng đến lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam. Cán bộ, lãnh đạo Cục Đăng kiểm cấu kết với các trung tâm đăng kiểm để thực hiện này.

"Việc này đã vô hiệu hóa hiệu quả của công tác kiểm tra giám sát. Bởi vì khi họ cấu kết với nhau, họ không thể "lấy đá ghè chân mình", Bộ trưởng Ngyễn Văn Thắng nói.

Theo Bộ trưởng, nhận diện được vấn đề này, Nghị định 139 sửa đổi đã đưa vào yếu tố kiểm soát việc mở trung tâm đăng kiểm tại địa phương; phân quyền cấp phép mở dịch vụ đăng kiểm cho Sở GTVT các địa phương và siết chặt quy định kiểm soát công tác đăng kiểm.

Đối với ý kiến của đại biểu Nguyễn Thành Nam (Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ) đề cập đến việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong hoạt động đăng kiểm, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, đây là một trong những tồn tại, nguyên nhân khiến xảy ra sai phạm tại các trung tâm đăng kiểm. Đặc thù của hoạt động đăng kiểm là tương đối khép kín, nên khi thanh tra tiến hành kiểm tra, chỉ kiểm tra được trên hồ sơ, trong khi sai phạm lại không nằm trên hồ sơ, hồ sơ rất đẹp nhưng vẫn xảy ra sai phạm.

Bộ trưởng cho biết, qua phân tích kỹ, có lỗ hổng trong hệ thống công nghệ thông tin, khi phần mềm bảo mật kém, bị lợi dụng, các trung tâm đăng kiểm đã sử dụng phần mềm can thiệp làm thay đổi số liệu trong hệ thống, nếu kiểm tra hồ sơ thì không thể phát hiện được. Đó là khó khăn của công tác thanh tra, tuy nhiên không thể phủ nhận rằng thời gian qua thanh tra đã làm chưa hết trách nhiệm.

Bộ trưởng cho biết, ngay khi nhận nhiệm vụ, Bộ trưởng đã tiến hành thanh tra hệ thống đăng kiểm, thanh tra việc đào tạo, cấp phép lái xe, huy động lực lượng tập trung vào công việc này, từng bước khắc phục vướng mắc. Trong thời gian tới, Bộ Giao thông vận tải sẽ siết chặt hơn nữa, ban hành các Nghị định, thông tư để làm cơ sở cho công tác thanh tra, kiểm tra được quản lý tốt hơn, nâng cao trách nhiệm của các đơn vị thực hiện nhiệm vụ thanh tra, xây dựng đề án tách kinh doanh dịch vụ công khỏi công tác quản lý để đảm bảo thanh tra, kiểm tra được khách quan, minh bạch.

Về quy hoạch chuyên ngành mạng lưới trung tâm đăng kiểm, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết, Luật Quy hoạch không có lỗi, mà vấn đề ở phản ứng chính sách của Bộ Giao thông vận tải. Khi Luật ra đời, quy hoạch này hết hiệu lực, bị bãi bỏ, đáng ra Bộ cần chỉ đạo Cục Đăng kiểm ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn để kiểm soát, nhưng Bộ đã không kịp làm việc đó, đây là một trong những nguyên nhân khiến các trung tâm đăng kiểm nở rộ.