Cấp thiết phải sửa Luật Quảng cáo - Bài 2: Kịp thời tháo gỡ "điểm nghẽn" để thúc đẩy phát triển hoạt động quảng cáo ngoài trời

Nhiều hạn chế, bất cập

Quản lý quảng cáo ngoài trời đang là vấn đề đặt ra nhiều thách thức mới. Thực tế hiện nay, việc quy hoạch quảng cáo ngoài trời vẫn còn khó khăn do thiếu quy định chi tiết về nội dung, trách nhiệm xây dựng và triển khai quy hoạch.

Ông Hà Vỹ - Phó giám đốc Sở Văn hóa Thể thao TP Đà Nẵng cho biết, từ khi Luật Quảng cáo và các văn bản hướng dẫn được ban hành, UBND TP Đà Nẵng đã chỉ đạo Sở Văn hóa và Thể thao triển khai tuyên truyền phổ biến dưới nhiều hình thức, tiến hành xây dựng đề án Quy hoạch quảng cáo ngoài trời...

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Luật Quảng cáo hiện nay vẫn còn những hạn chế, bất cập nảy sinh trong hoạt động quảng cáo như: sự cân bằng các yếu tố văn hóa - kinh tế trong hoạt động quảng cáo; sự thích ứng của các doanh nghiệp quảng cáo trước các xu hướng quảng cáo mới trên thế giới.

Đà Nẵng là địa phương tiêu biểu khi đã có 2 lần thực hiện Quy hoạch quảng cáo trên địa bàn toàn thành phố. Lần gần nhất là quy hoạch khoảng 2.000 vị trí đặt biển quảng cáo nhưng khi thực hiện vẫn gặp khó về xác định cơ sở pháp lý.

Ông Hà Vỹ cho rằng cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật Quảng cáo theo hướng quy định cụ thể về thời gian thực hiện quảng cáo đối với phương tiện bảng quảng cáo, đoàn người thực hiện quảng cáo; hướng dẫn công tác quản lý đối với bảng quảng cáo trên màn hình điện tử, tránh trường hợp để xảy ra vi phạm mới khắc phục hậu quả.

Đồng thời, cần có phương án xây dựng, nghiên cứu, điều chỉnh và có hướng dẫn chi tiết hơn về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phương tiện quảng cáo ngoài trời để phù hợp hơn với thực tiễn công tác quản lý, hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp.

Không chỉ Đà Nẵng, câu chuyện vướng mắc trong hoạt động quảng cáo ngoài trời cũng diễn ra tại nhiều địa phương, trong đó có Đắk Lắk. Theo ông Lê Phúc Long - Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk, địa phương này mới đây đã xã hội hóa được 2 cổng chào với trị giá hơn 10 tỉ đồng để quảng bá du lịch. Hồ sơ công trình đều đã được thẩm định kĩ càng. Tuy nhiên, không thể lắp đặt vì vướng an toàn giao thông đường bộ.

"Những bất cập, xung đột giữa Luật Quảng cáo, Luật Giao thông đường bộ, Luật Đấu thầu,… gây nhiều khó khăn cho việc cấp phép và quản lý quảng cáo ngoài trời" - ông Long cho biết.

Còn tại tỉnh Điện Biên nói chung, những năm gần đây, hoạt động quảng cáo ngoài trời bằng bảng, băng rôn, màn hình led,…trên địa bàn phát triển khá nhanh, gia tăng về số lượng và quy mô. Bên cạnh những mặt tích cực, hoạt động này đang tồn tại nhiều bất cập ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, gây cản trở giao thông…

Theo ông Đoàn Văn Chì, Phó Giám đốc Sở Văn hóa – Thể Thao và Du lịch tỉnh Điện Biên, hiện nay, quy hoạch quảng cáo cũ của Điện Biên đã hết thời hạn năm 2020 và ngành Văn hóa đang xây dựng quy hoạch quảng cáo mới để tham mưu cho UBND tỉnh ban hành trong giai đoạn mới. Đây là một trong số những khó khăn gây ảnh hưởng đến việc đăng ký quảng cáo của một số tổ chức, cá nhân. Một khó khăn nữa là nhận thức của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp chưa được đầy đủ nên vẫn còn vi phạm trong hoạt động quảng cáo...

Tại thành phố Cần Thơ cũng gặp bất cập trong triển khai thực hiện Luật Quảng cáo đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời. Theo thống kê, đến hết tháng 4/2023, thành phố Cần Thơ có khoảng 575 doanh nghiệp có phát sinh hoạt động quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố, trong đó có 198 doanh nghiệp đăng ký kinh doanh dịch vụ quảng cáo có trụ sở trên địa bàn, 229 doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh quảng cáo từ địa phương khác tham gia hoạt động quảng cáo trên địa bàn thành phố.

Áp dụng theo một số điều luật, cơ quan quản lý nhà nước còn gặp khó khăn trong việc thống nhất nội dung sản phẩm quảng cáo. Hoặc trong trường hợp sản phẩm không đúng với thông tin trong quảng cáo, không đạt yêu cầu về chất lượng, sai công dụng làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng…thì trách nhiệm của người đại diện thương hiệu cũng chưa được quy định trong pháp luật quảng cáo hiện nay.

Kịp thời tháo gỡ "điểm nghẽn" để thúc đẩy phát triển hoạt động quảng cáo ngoài trời

Theo ông Nguyễn Trường Sơn - Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam, quảng cáo ngoài trời mang lại bộ mặt mới cho đô thị và các vùng miền, thể hiện sự năng động của một quốc gia phát triển.

Ông Sơn cho rằng, thời gian qua, Bộ VHTTDL đã rất sát sao chỉ đạo về định hướng, chủ trương, nhưng nhiều địa phương vẫn chưa thực sự quán triệt tinh thần. Cụ thể, việc quy hoạch quảng cáo ngoài nhà để tạo cơ sở pháp lý cho việc cấp phép còn chưa được đồng bộ, đặc biệt có những nơi chưa có quy hoạch. Một số thành phố lớn vẫn trong giai đoạn xem xét và chưa có chính thức, làm ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp. Một đơn vị muốn đặt biển quảng cáo phải xin 10 văn bản khác khau.

Tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Quảng cáo đang được đăng tải xin ý kiến công khai trên Cổng thông tin điện tư của Bộ VHTTDL (địa chỉ: bvhttdl.gov.vn), cơ quan soạn thảo cho biết, công tác quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo ngoài trời liên quan nhiều cấp, ngành, nhiều văn bản quy phạm pháp luật.

Cũng theo cơ quan soạn thảo, việc quy hoạch quảng cáo ngoài trời vẫn còn khó khăn do thiếu quy định chi tiết về nội dung, trách nhiệm xây dựng và triển khai quy hoạch, đặc biệt là các quy định có liên quan đến mục đích sử dụng đất thuộc vị trí quy hoạch, quy định về đấu giá vị trí quảng cáo khi thực hiện quy hoạch.

Hoạt động quảng cáo trên màn hình đặt nơi công cộng hiện nay phát triển mạnh, áp dụng nhiều công nghệ tiên tiến, chuyển tải nhanh và hiệu quả, song lại tiềm ẩn nguy cơ trong việc sử dụng âm thanh, ánh sáng hoặc bị tấn công gây mất trật tự giao thông, an toàn thông tin mạng, tuy nhiên Luật Quảng cáo chưa có quy định về việc quản lý và thông báo sản phẩm quảng cáo trên màn hình, gây khó khăn cho công tác quản lý của các địa phương.

Cũng theo cơ quan soạn thảo, các quy định của Luật Quảng cáo về hồ sơ, thủ tục tiếp nhận thông báo sản phẩm quảng cáo trên băng-rôn, bảng quảng cáo, thời hạn treo băng-rôn, bảng quảng cáo đoàn người thực hiện quảng cáo còn một số bất cập dẫn đến những khó khăn trong hướng dẫn tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thực hiện quảng cáo.

"Với việc mỗi năm cả nước có hàng chục nghìn lượt hồ sơ thông báo sản phẩm quảng cáo ngoài trời, đơn cử như năm 2022 có tới 12.408 hồ sơ về bảng quảng cáo, 15.149 hồ sơ về băng rôn, 1.132 hồ sơ về đoàn người thực hiện quảng cáo, thì những bất cập trên làm tăng thời gian, chi phí tuân thủ của doanh nghiệp, người dân cũng như giảm hiệu lực quản lý nhà nước" - cơ quan soạn thảo nêu dẫn chứng.

Để khắc phục những bất cập nêu trên, cơ quan soạn thảo cho biết, Luật sửa đổi lần này sẽ bổ sung một số quy định mới về hoạt động quảng cáo ngoài trời. Cụ thể, cơ quan soạn thảo sửa đổi, bổ sung quy định về nội dung quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo như sau: “Xây dựng và chỉ đạo thực hiện chiến lược, kế hoạch phát triển hoạt động quảng cáo, chính sách phát triển ngành công nghiệp quảng cáo, quy hoạch quảng cáo ngoài trời. Bổ sung thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể thời hạn treo băng rôn, bảng quảng cáo trên địa bàn.

Về quy hoạch quảng cáo ngoài trời, cơ quan soạn thảo sửa đổi, bổ sung các quy định về nội dung quy hoạch quảng cáo ngoài trời và các nguyên tắc khi xây dựng quy hoạch: không mâu thuẫn hoặc xung đột với quy hoạch cao hơn; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ giữa quy hoạch với chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm an toàn giao thông, trật tự an toàn xã hội và mỹ quan đô thị; tính khoa học, ứng dụng công nghệ hiện đại, kết nối liên thông, dự báo, khả thi, tiết kiệm và sử dụng hiệu quả nguồn lực; tính khách quan, công khai, minh bạch; sự thống nhất, hài hòa giữa các địa phương tại các khu vực giáp ranh; nguyên tắc kế thừa các vị trí; đối tượng lấy ý kiến khi xây dựng quy hoạch; nguyên tắc về mục đích sử dụng đất thuộc vị trí quảng cáo đã được phê duyệt.

Cùng với đó là sửa đổi, bổ sung trách nhiệm của UBND cấp tỉnh trong xây dựng và chỉ đạo thực hiện quy hoạch quảng cáo ngoài trời như: Lập (điều chỉnh) và phê duyệt quy hoạch quảng cáo ngoài trời tại địa phương; bảo đảm hoạt động quảng cáo ngoài trời tại địa phương luôn thuộc các thời kỳ quy hoạch; bố trí kinh phí, nguồn lực để thực hiện quy hoạch; lập (điều chỉnh) quy hoạch quảng cáo theo các giai đoạn phù hợp với sự phát triển của địa phương; trách nhiệm công khai, đăng tải nội dung quy hoạch; phê duyệt bổ sung mục đích sử dụng đất đối với đất tại các vị trí quy hoạch quảng cáo ngoài trời.

Ngoài ra, cơ quan soạn thảo cũng sửa đổi, bổ sung quy định về quảng cáo trên màn hình chuyên quảng cáo: quy định về âm thanh, độ sáng, trách nhiệm áp dụng biện pháp kỹ thuật để phòng ngừa, ngăn chặn hành vi tấn công mạng; trình tự, thủ tục thông báo sản phẩm quảng cáo trên màn hình chuyên quảng cáo đến cơ quan có thẩm quyền của địa phương...

Có thể thấy rằng, tại dự thảo Luật lần này, cơ quan soạn thảo đã nhìn nhận thẳng thắn những bất cập trong hoạt động quảng cáo ngoài trời để từ đó đưa ra những quy định sửa đổi, bổ sung phù hợp nhằm khắc phục được những khó khăn trong thực tiễn.

Nhiều chuyên gia, các đơn vị quản lý bày tỏ hy vọng, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục lắng nghe các ý kiến nhằm sớm hoàn thiện dự thảo Luật. Từ đó, Luật Quảng cáo sửa đổi lần này khi được ban hành sẽ kịp thời tháo gỡ được những "điểm nghẽn", tạo hành lang pháp lý phù hợp, chặt chẽ, tạo điều kiện thúc đẩy lĩnh vực quảng cáo ngoài trời phát triển đúng với tiềm năng, mang lại lợi ích, hiệu quả cho các bên liên quan./.

Bài 3: Siết chặt hoạt động quảng cáo sử dụng hình ảnh người nổi tiếng