(Tổ Quốc) - Không trực tiếp xuất hiện tại các điểm nóng như nhóm “Hiệp sĩ cứu sốc”, thế nhưng, những đóng góp của các nhóm tự lực (CBO) cũng được đánh giá rất cao đối với việc giảm người tiêm chích ma túy và lây nhiễm HIV ở Hải Phòng.
Vượt qua ác cảm giúp người đồng cảnh ngộ
Điều kiện tiên quyết của một CBO đó phải là những người đã thoát ra khỏi “cái chết trắng” để quay lại với cộng đồng. Ở Hải Phòng hiện nay, có tất cả 6 nhóm CBO đó là: Hải Đăng, Vòng tay bè bạn, Bình Minh, Hoa Sen, Mặt trời An Dương và Cầu vồng đen.
 Anh Trịnh Thái Bình (đứng thứ 8 tính từ bên phải, áo xanh quần đen) đang cùng một giảng viên giao lưu cùng người nghiện ma túy ở Hải Phòng. Ảnh: NVCC |
12 năm theo bạn bè chìm đắm vào Heroin, đã có lúc anh Nguyễn Hoàng Long (SN 1977, CBO của nhóm Hải Đăng) tưởng như mình đã không còn lối thoát. Bao phen muốn chết đi để chấm dứt một cuộc đời lầm lỗi, thế nhưng may mắn lại mỉm cười với anh vào năm 2008 khi bắt đầu điều trị Methadol để cai nghiện.
Thoát được những ngày tháng “dạt dẹo” tiêm chích ở gầm cầu, công viên, cuộc sống và suy nghĩ của người thanh niên đất Cảng này dường như rẽ sang một hướng khác. Sau 5 năm cai nghiện thành công, anh lập gia đình, có con rồi được chọn làm CBO để quay lại giúp đỡ những người cùng cảnh ngộ với mình ngày trước. Việc của anh là phải tìm kiếm những người đang tiêm chích ma túy để động viên, giúp đỡ họ từng bước từ giã “cái chết trắng”.
“Khó khăn nhất của công việc đó này là tiếp cận với gia đình của người nghiện để thuyết phục họ phối hợp với mình. Bởi, bản thân người nghiện ngập thì gia đình cũng không còn niềm tin nào dành cho họ nữa. Vả lại, mình cũng vừa thoát ra khỏi con đường đó, không thể ngày một ngày hai mà thay đổi cách nhìn ác cảm của xã hội ngay được. Thời gian đầu, đến nhiều nhà của những người nghiện còn bị người thân họ đuổi đánh vì tưởng mình rủ đi chơi.” – anh Long chia sẻ.
“Cũng vì cái nhìn ác cảm đó mà bất kỳ lúc nào đến nhà của những người nghiện, chúng tôi cũng phải đi một nam và một nữ.” Chị Cao Thị Kim Giang - CBO nhóm Vòng tay bè bạn (Chị Giang không dính vào ma túy nhưng bị lây nhiễm HIV) nói và chia sẻ: “Bây giờ chúng tôi như những nhà tâm lý vậy, biết được lúc nào nên nói gì, nên nào thì phải “rút” quân, đến nhà nào thì ai là người sẽ nói chuyện. Nghĩ cũng vui, công việc này như giúp chúng tôi sống lại một lần nữa.”
Giúp người nghiện ma túy tìm lại khả năng
Là CBO nhóm Hải Đăng được giao nhiệm vụ “kèm cặp” 50 người nghiện trên địa bàn huyện Vĩnh Bảo, anh Vũ Văn Tú (SN 1981, huyện Thủy Nguyên) cho hay, công việc này không hề đơn giản bởi những người nghiện cơ bản không có điện thoại, nay đây mai đó. Với lại, địa bàn của tôi được giao là một điểm “nóng”, mình lại người vùng khác nên để xâm nhập được vào cũng hết sức gian nan.
Cũng theo anh Tú, làm nghề này phải có nhiều “tai mắt” đặc biệt là từ phía gia đình của người nghiện, hễ cứ có động tĩnh là mình phải biết ngay. Thứ nhất, đối với những người đang điều trị Methadol, CBO phải thường xuyên gọi điện nhắc nhở họ uống đúng liều. Với đối tượng vẫn còn đang nghiện Heroin, nhiệm vụ là phải hướng dẫn, cấp bơm kim tiêm cho họ để tránh lây nhiễm HIV rồi từng bước khuyên bảo họ từ giã ma túy.
Được biết, đến nay nhóm Hải Đăng đang có 8 thành viên và “quản lý” trên 400 người nghiện ma túy trên địa bàn TP.Hải Phòng.
Một công việc tiếp theo mà các CBO đang làm rất hiệu quả đó là tập hợp, tạo nhóm để sinh hoạt cộng đồng đối với những người nghiện ma túy. Anh Trịnh Thái Bình – nhóm Bình Minh cho biết, nhóm chúng tôi đang quản lý hơn 500 bệnh nhân. Cứ mỗi tháng hai lần, chúng tôi lại chia thành nhiều nhóm nhỏ để sinh hoạt.
Mỗi một buổi sinh hoạt thường có một chủ đề riêng do trưởng nhóm tự xây dựng, thường thì giao lưu nói chuyện về các vấn đề cuộc sống, thể thao, văn nghệ…Mục đích của việc sinh hoạt này là để giúp những người nghiện ma túy tìm lại kỹ năng thông thường mà suốt thời gian dài họ đánh mất.
Có thể, hiệu quả của những công việc này không thể thấy được trong ngày một, ngày hai bởi trên thực tế, việc có cai nghiện được hay không còn tùy vào bản lĩnh của mỗi con người. Tuy nhiên, những đóng góp thầm lặng của các CBO thời gian qua như “mưa dầm thấm lâu”, từng bước làm giảm đi những kỳ thị đối với người nghiện ma túy.
Thế Công
