Đại biểu Quốc hội nêu nhiều giải pháp khắc phục tình trạng cán bộ "xơ cứng", không dám hành động vì sợ sai

Tại phiên thảo luận, đa số các đại biểu Quốc hội đều đánh giá cao báo cáo giám sát cũng như ghi nhận nhiều kết quả trong thực hiện nghị quyết, song đại biểu cũng băn khoăn trước một số bất cập, hạn chế; đồng thời đề nghị cần phân tích rõ nguyên nhân để có giải pháp cụ thể, phù hợp, nhất là với tình trạng cán bộ đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm.

Cần kỷ luật cán bộ né tránh, sợ trách nhiệm

Theo đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội), 5 nhóm tồn tại, hạn chế được đoàn giám sát nêu ra đều xác đáng; 4 nhóm nguyên nhân chủ quan gây nên các tồn tại, hạn chế trong thực hiện Nghị quyết 43 cũng như các nghị quyết liên quan thời gian qua đều trúng và đúng. Một trong những nguyên nhân chủ quan là tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi công vụ.

Theo đại biểu, điều này trở thành một loại "dịch" lan rất nhanh trong đội ngũ người thực thi công vụ trong mọi cấp, mọi ngành trong xã hội suốt từ năm 2022 đến hết năm 2023. Để ngăn chặn “nạn dịch” né tránh, sợ trách nhiệm tiếp tục tồn tại đến năm 2024, đại biểu mong các cấp ủy Đảng, chính quyền cần coi đó là tình trạng tiêu cực. Theo đó, cần chỉ ra và thực thi kỷ luật ai né tránh, sợ trách nhiệm.

Bên cạnh đó, cũng cần khen thưởng kịp thời những ai có tinh thần dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Để khắc phục tình trạng cán bộ "xơ cứng", không dám hành động vì sợ sai như hiện nay, đồng thời khuyến khích cán bộ thực thi công vụ năng động, sáng tạo, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) đề nghị Quốc hội có một nghị quyết cho phép khi thực thi công vụ, được phép vận dụng quy định của pháp luật, hoặc lựa chọn các quy định của pháp luật phù hợp nhất, một cách linh hoạt, sáng tạo cho phù hợp với đối tượng, điều kiện, hoàn cảnh thực tế.

Để thực hiện cơ chế này, theo đại biểu, trước khi thực hiện, phải lập một kế hoạch hành động thực hiện trong đó chỉ rõ lý do cần thiết vận dụng sáng tạo là gì so với quy định hiện hành.

Báo cáo kế hoạch này với cơ quan có thẩm quyền về cách làm và cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét, phê duyệt kế hoạch cho phép cán bộ được thực hiện. Đồng thời, cơ quan đã phê duyệt phải kiểm tra, giám sát việc thực hiện kế hoạch của người đề xuất để phát hiện và điều chỉnh kịp thời.

“Việc phê duyệt phải dựa trên cơ sở tính khả thi, phù hợp với thực tế và không trái với quy định “cấm” của pháp luật. Còn nếu cứ yêu cầu “tuân thủ quy định pháp luật” như hiện nay thì tất cả cái năng động, sáng tạo sẽ không bao giờ được phép chấp nhận” – ông Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.

Đại biểu tin tưởng, với quy định như trên sẽ xóa bỏ được tình trạng e sợ, không dám hành động, đồng thời sẽ thúc đẩy tinh thần đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của cán bộ quản ý, lãnh đạo các cấp.

Tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm được nhắc nhiều lần nhưng chưa có chuyển biến

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Quốc hội Nguyễn Hữu Thông (Phó trưởng đoàn chuyên trách, Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận; Ủy viên Ủy ban Tư pháp của Quốc hội) bày tỏ thống nhất với đánh giá của Đoàn giám sát đó là hiện nay tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi công vụ dẫn đến giải quyết công việc chưa hiệu quả.

Tuy nhiên, vị đại biểu này cho rằng, tình trạng đùn đẩy, né tránh của cán bộ, công chức không chỉ là nguyên nhân mà còn là hiện tượng.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông phân tích, hiện tượng này xuất phát từ 2 nguyên nhân khác. Một là, văn bản quy phạm pháp luật chồng chéo; nhiều quy định không khả thi và lạc hậu, tạo rủi ro cho người thực thi, cho doanh nghiệp; thủ tục thực hiện dự án phức tạp, chồng chéo dẫn đến kéo dài thời gian chuẩn bị. Hai là, năng lực thực thi nhiệm vụ của cán bộ công chức còn hạn chế.

Theo đại biểu, trong thời gian vừa qua, việc khắc phục tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo của các các quy định pháp luật, việc hủy bỏ những quy định không khả thi tuy có được triển khai nhưng vẫn còn chậm, nhất là những văn bản dưới luật và việc bồi dưỡng cho đội ngũ thực thi chính sách (công chức, viên chức) chưa chú trọng nhiều vào học chuyên môn, nghiệp vụ.

Ông Nguyễn Hữu Thông cho rằng, tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức đã được nhắc đến nhiều lần nhưng vẫn chưa có chuyển biến.

Do đó, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận kiến nghị Quốc hội, Chính phủ có đánh giá một cách căn cơ, tìm đúng nguyên nhân và có giải pháp thật sự hiệu quả.

“Trong đó có việc khảo sát, đánh giá lại việc thực hiện Nghị định 73 của Chính phủ từ khi ban hành cho đến nay có cơ quan, đơn vị, địa phương nào đã áp dụng thực hiện và đem lại hiệu quả, để từ đó nhân rộng.

Còn nếu qua khảo sát, đánh giá vẫn còn vướng mắc, các địa phương, đơn vị chưa áp dụng thì cần có giải pháp hữu hiệu khắc phục tình trạng trên” – ông Nguyễn Hữu Thông nêu ý kiến.