Dân vận khéo thì hòa giải mới thành công

Ngày 13/7, tại Hà Nội, Ban Dân vận Trung ương phối hợp với Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN), Ban cán sự Đảng Toà án nhân dân Tối cao, Ban cán sự Đảng Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị trực tuyến công tác dân vận trong hoạt động hòa giải.

Theo TTXVN, phát biểu khai mạc hội nghị, Trưởng ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai nêu rõ: Hoạt động hòa giải đã tồn tại từ lâu trong đời sống xã hội, vừa là nhu cầu khách quan, vừa là chủ quan, tất yếu trong cuộc sống, là cách thức tốt đẹp được lựa chọn để giải quyết những xích mích, mâu thuẫn giữa các cá nhân, gia đình trong cộng đồng dân cư, góp phần cho truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, tăng cường "tình làng nghĩa xóm".

Hơn 20 năm qua, với sự tham gia tích cực của MTTQVN, ngành Tư pháp, chính quyền các địa phương, nhất là chính quyền ở cơ sở, hoạt động hòa giải ở cơ sở đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Con số gần 100.000 tổ hòa giải cơ sở, 600.000 hòa giải viên, gần 900.000 vụ, việc được tiến hành hòa giải trong 5 năm qua với tỷ lệ 80,6% hòa giải thành mang lại nhiều ý nghĩa sâu sắc. Điều này không chỉ hàn gắn những xích mích, mâu thuẫn phát sinh, mà còn tăng cường sự hiểu biết, tinh thần tương thân tương ái, đoàn kết, thắt chặt tình cảm, góp phần giữ bình yên, ổn định xã hội, giảm bớt gánh nặng cho chính quyền cơ sở, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội các địa bàn dân cư.

Đến nay, với Luật Hòa giải ở cơ sở, Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án và hoạt động của hòa giải viên lao động, trọng tài lao động trong quy định của Bộ luật Lao động, cùng với các cơ chế hòa giải, đối thoại được quy định trong Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Đất đai, Luật Khiếu nại, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng... hoạt động hòa giải đã bao quát hầu hết các lĩnh vực đời sống xã hội.

Trưởng ban Dân vận Trung ương nhấn mạnh, chủ đề Hội nghị "Công tác dân vận trong hoạt động hòa giải" cho thấy bản chất của hoạt động hòa giải chính là công tác dân vận. Những mô hình "Tổ hòa giải 5 tốt", "Tổ hòa giải điển hình tiên tiến", các tổ hòa giải, hòa giải viên tiêu biểu ở nhiều nơi đã khẳng định không vận động tốt không thể hòa giải có hiệu quả.

Quá trình hòa giải là quá trình tuyên truyền, vận động chính sách, pháp luật; nêu cao nhận thức, trách nhiệm, tinh thần tự nguyện, ý thức chấp hành pháp luật; gắn với lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân; tạo sự đồng thuận, giải tỏa được vướng mắc, mâu thuẫn.

"Đó cũng là quá trình phối hợp nhịp nhàng giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ngành Tư pháp, Tòa án nhân dân, các cơ quan, tổ chức với chính quyền địa phương, nhất là chính quyền cơ sở, cùng với việc quan tâm xây dựng, động viên đội ngũ hòa giải viên có uy tín, kiến thức, kinh nghiệm, nhiệt tình tham gia công tác hòa giải có hiệu quả", Trưởng ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai khẳng định.

Theo dangcongsan.vn, Chủ tịch UBMTTQVN Trần Thanh Mẫn cho biết, những kết quả đã đạt được của công tác hòa giải trong thời gian qua đã khẳng định chủ trương, lãnh đạo của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về hòa giải là đúng đắn và rất cần thiết, góp phần giải quyết kịp thời, tận gốc các mâu thuẫn, tranh chấp trong gia đình, cộng đồng, giữ gìn đoàn kết, ổn định và đồng thuận xã hội; đồng thời góp phần phòng ngừa, hạn chế vi phạm pháp luật, tội phạm, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; giảm áp lực cho các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị.

Chủ tịch UBMTTQVN Trần Thanh Mẫn chia sẻ, muốn hòa giải hiệu quả, mỗi cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên phải nêu cao tinh thần, trách nhiệm, phải tự coi mình là một hòa giải viên. Cần phát huy vai trò của lực lượng nòng cốt, người tiêu biểu, có uy tín ở cộng đồng; cần nắm chắc luật pháp. Đặc biệt trong phân công phải rõ vai, đúng người, đúng việc; trong hòa giải phải kiên trì, nắm được tâm tư, nguyện vọng, vận dụng vào từng trường hợp cụ thể.

Tại hội nghị, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho rằng, hòa giải là thiết chế đa năng, giải quyết tất cả các xung đột, từ dân sự đến kinh tế, kinh doanh thương mại, hôn nhân gia đình, tư pháp, thậm chí các xung đột chính trị. Trong thời gian qua, tòa án đã tiến hành thí điểm hòa giải tại một số địa phương. Với kết quả rất tính cực của thiết chế hòa giải, tòa án đã xây dựng Luật Hòa giải và được Quốc hội thông qua với tỷ lệ tán thành rất cao (hơn 90%). Luật có hiệu lực từ 1/1/2021.

Có thể nói thực chất hòa giải của tòa án chính là công tác dân vận. Để hòa giải thành công không chỉ có hiểu biết pháp luật, có chuyên môn sâu mà điều quan trọng là phải có tấm lòng nhân ái và thiện tâm.

"Tất cả vụ án hòa giải thành công đều có phương pháp dân vận khéo, vận động chạm đến trái tim, làm thức tỉnh lòng cao thượng, sự vị tha, sẵn sàng chia sẻ cảm thông của các bên tranh chấp", Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh.

Chinhphu.vn dẫn lời phát biểu của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam: Sự nỗ lực của các cấp ủy, chính quyền, các hòa giải viên, tổ hòa giải ở cơ sở góp phần làm đổi mới công tác dân vận ở chính quyền, làm cho môi trường xã hội Việt Nam ổn định, sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc được tăng cường.

Đề cập đến chủ đề của năm 2020 là "Năm dân vận khéo", Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, không chỉ các hoà giải viên, tổ hoà giải mà cán bộ chính quyền các cấp cần nắm chắc quy định của pháp luật; các thực tiễn tốt trong việc áp dụng, diễn giải, xử lý theo quy định pháp luật. Bên cạnh đó, muốn "khéo" thì phải có lý, có tình, không chỉ hòa giải viên, các tổ hoà giải mà cán bộ chính quyền các cấp phải thực sự vì dân; muốn dân hiểu phải có uy tín, nói trên quan điểm của nhân dân, xuất phát từ tấm lòng.

Trong hoà giải nói riêng, thực hiện công tác dân vận nói chung, hoà giải viên, cán bộ các cấp cần nắm sát tâm tư, nguyện vọng của nhân dân cũng như những bất cập trong cơ chế, chính sách, thậm chí pháp luật, qua đó là một kênh quan trọng để phản biện và  hoàn thiện chính sách, pháp luật.