Đẩy mạnh đầu tư về công nghệ trong chuyển đổi số báo chí ASEAN

Đoàn kết trong chuyển đổi số

Hội thảo được tổ chức nhằm xây dựng cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn, đề xuất kinh nghiệm giải pháp phát triển nền báo chí Việt Nam và các quốc gia khu vực ASEAN, là hoạt động nền tảng cho việc tiếp tục thảo luận, đề xuất các sáng kiến đổi mới sáng tạo báo chí, thúc đẩy mối quan hệ hợp tác trong Liên đoàn báo chí ASEAN nói riêng và cộng đồng các nước ASEAN nói chung trong thời gian tới.

Phát biểu hội thảo, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm cho biết, Chính phủ Việt Nam rất quan tâm đến vấn đề chuyển đổi số báo chí. Ngày 6/4/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 348 phê duyệt Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Đây là cơ sở quan trọng, tiền đề định hướng, thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi báo chí. Chuyển đổi số trong truyền thông thực chất là việc ứng dụng công nghệ ngày càng hiện đại vào hoạt động báo chí, làm phong phú thêm hệ sinh thái truyền thông số với những tính năng mới, ưu việt, giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả truyền thông tới người tiêu dùng thông tin.

"Tuy nhiên, hiện nay, các cơ quan truyền thông, báo chí hơn bao giờ hết đang đứng trước cơ hội và thách thức vô cùng lớn của chuyển đổi số. Các cơ quan báo chí phải tiếp tục thực hiện sứ mệnh dẫn dắt thông tin chính thống, định hướng cho cộng đồng, công chúng dưới diễn biến không gian mạng ngày càng có nhiều phức tạp. Chính vì vậy, các cơ quan báo chí trên thế giới nói chung và các nước ASEAN nói riêng không thể làm được nếu như không làm cùng nhau. Đồng thời cũng khó có thể làm được nếu không đẩy mạnh chuyển đổi số vì báo chí gắn bó mật thiết với sự phát triển của công nghệ và những thói quen mới mà người tiêu dùng thông tin trên thế giới nói chung, khu vực ASEAN và Việt Nam nói riêng" - Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm nhấn mạnh.

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm, cuối năm nay, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ công bố mức độ trưởng thành về chuyển đổi số của các cơ quan báo chí. Nhiều cơ quan báo chí Việt Nam đã mạnh dạn đưa sản phẩm báo chí của mình lên không gian mạng, xuyên biên giới, đem lại trải nghiệm mới, bài học mới trong quá trình làm báo trên không gian mạng.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi cho biết, bên cạnh những cơ hội chuyển đổi số mang lại thì không thể không kể đến những thách thức mà lớn nhất trong đó là sự cạnh tranh quyết liệt của mạng xã hội với đặc điểm dễ tiếp cận, dễ chia sẻ, thông tin nhanh nhạy, đa dạng... Những cơ hội và thách thức đó buộc mọi cơ quan báo chí trên thế giới, trong đó có các cơ quan báo chí ở các nước ASEAN phải nhanh chóng thích ứng, đẩy mạnh, đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số. Xét cho cùng, mục tiêu của chuyển đổi số chính là nhằm xây dựng các cơ quan báo chí theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp, nhân văn và phụng sự xã hội.

"Việc tổ chức hội thảo sẽ giúp cho các cơ quan báo chí, các nhà báo trong ASEAN hiểu hơn và tham gia sâu hơn vào việc chuyển đổi số góp phần tạo nên một nền báo chí ASEAN phát triển mạnh mẽ hơn, cập nhật hơn những cách thức làm báo mới, thúc đẩy thông tin báo chí trong khu vực được lan tỏa mạnh hơn, tốt hơn. Từ đó, góp phần cho sự thông hiểu lẫn nhau giữa công chúng, dân chúng ASEAN với tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội của mỗi đất nước; tăng cường tình hữu nghị, hợp tác giữa các nước trong khu vực" - ông Nguyễn Đức Lợi nhấn mạnh.

Nhấn mạnh đến tầm quan trọng của sự đoàn kết, Chủ tịch Liên đoàn báo chí ASEAN Atal S Depari chia sẻ: công nghệ số đã cách mạng hóa việc phổ biến và tiêu thụ thông tin. Ngày nay, điều quan trọng hơn bao giờ hết là những nhà báo phải hợp nhất lại. Sự đoàn kết sẽ khuyến khích trao đổi ý kiến, chiến lược và thực hành tốt nhất trong nền báo chí.

"Các nhà báo từ các quốc gia ASEAN khác nhau đoàn kết để chống lại sự lan truyền của thông tin sai lệch hoặc tin đồn trong khu vực. Thông qua sự đoàn kết, họ chia sẻ kinh nghiệm, phương pháp kiểm chứng thông tin hiệu quả và chiến lược để đối phó với thông tin sai lệch. Những nỗ lực chung này sẽ mang lại thông tin chính xác và đáng tin cậy hơn cho độc giả. Hợp tác và chia sẻ nguồn lực là một cột mốc quan trọng khác" - ông Atal S Depari khẳng định.

Đẩy mạnh đầu tư về công nghệ

Tại hội thảo, các đại biểu đã cùng nhau trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm quản trị tòa soạn số, các cơ quan quản lý, tòa soạn báo các nước trong khu vực ASEAN và nhận diện những thách thức mà các quan báo chí đang phải đối diện khi thực hiện chuyển đổi số.

Chia sẻ về khó khăn trong quản lý báo chí số tại Thái Lan, Chủ tịch Hội đồng báo chí quốc gia Thái Lan Chavarong Limpattamapanee cho rằng: "Khó khăn lớn nhất trong việc quản lý các cơ quan báo chí thì phải tạo ra các nền tảng tin tức,làm thế nào để duy trì được chuyên nghiệp và tính chính xác, đồng thời là phải cạnh tranh với các truyền thông mạng xã hội mà trong khi đấy thì mọi thứ thì đang thay đổi rất nhanh, các cơ quan báo chí đều phải tìm cách làm thế nào để hòa nhập được và tiếp thu được các thành quả công nghệ, ứng dụng trong hoạt động báo chí của mình".

Trong khi đó, đối với phóng viên Báo Shin Min Daily News của SPH Media (Singapore) - Ông WU Rui Ming khó khăn nhất trong quá trình chuyển đổi số của báo chí là sự phát triển quá nhanh chóng của công nghệ. "Chúng tôi với nền tảng là báo in nên kinh nghiệm tại hội thảo sẽ rất hữu ích để đáp ứng xu thế chuyển đối số của báo chí. Nhưng khó khăn lớn nhất có lẽ là sự phát triển quá nhanh chóng của công nghệ, vì vậy chúng ta phải liên tục cập nhật công nghệ, phải theo kịp, đáp ứng sự phát triển này để không bị tụt hậu. Đồng thời, giữ chân được độc giả" - ông WU Rui Ming chia sẻ thêm.

Đồng quan điểm trên, Trưởng Ban Thư ký biên tập, Phó Chủ tịch thường trực Liên chi Hội Nhà báo VOV nhà báo Đồng Mạnh Hùng cho biết: "Trong xu thế chuyển đổi số, việc đầu tư vào công nghệ là điều các cơ quan báo chỉ phải quan tâm hàng đầu, trong đó, hiện nay phải kể đến sự phát triển từng ngày của AI, của trí tuệ nhân tạo. Do vậy, hình thức sản xuất và quản trị tin tức bằng số cũng đang phát triển nhanh chóng. Nếu Việt Nam chậm trễ trong chuyển số, chúng ta sẽ bị tụt hậu. Vậy nên, chúng ta cần phải phải thực hiện đào tạo và có cái nguồn nhân lực để đáp ứng được yêu cầu chuyển đổi số. Nguồn nhân lực này không chỉ giỏi về nghiệp vụ mà còn phải hiểu biết về công nghệ để có thể triển khai được. Chúng ta cần có một chiến lược để quản trị tòa soạn số, làm sao để có thể vừa sản xuất vừa phân phối được các sản phẩm của mình một cách thuận lợi nhất".

Phó Trưởng ban Điện tử Báo Nhân Dân Ngô Việt Anh cho rằng, các tòa soạn cần sớm xây dựng, bổ sung, hoàn thiện chiến lược chuyển đổi số báo chí trong giai đoạn 5-10 năm tới; đầu tư mạnh mẽ cho công nghệ, đổi mới và phát triển theo mô hình "cơ quan báo chí - công nghệ" (media-tech); cần xây dựng quy trình vận hành tòa soạn số theo hướng "digital-first", trong đó phải cấu trúc, sắp xếp để tận dụng tối đa nguồn lực, sản xuất thông tin theo phương thức tích hợp…

Còn theo Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Báo chí quốc gia Philippines Maria Kristina Maralit, để chuyển đổi từ tòa soạn truyền thống sang tòa soạn số đạt hiệu quả cần phải đẩy mạnh hợp tác công – tư trong đầu tư về công nghệ. Hiện Philippines đã thực hiện các chiến dịch đào tạo, phổ cập kiến thức truyền thông với quy mô toàn quốc để tiếp cận khán giả trẻ./.