Đẩy mạnh phát triển dược liệu, du lịch dưới tán rừng

Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 6, chiều 6/11,Quốc hội tiếp tục tiến hành Phiên Chất vấn và trả lời chất vấn.

Tạo ra nhiều việc làm, sinh kế để bù vào công sức bỏ ra bảo vệ rừng cho người dân

Tại phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Lâm Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét lại công tác bảo vệ rừng. Theo đại biểu, chúng ta thực hiện Nghị quyết 100 về chương trình 5 triệu hecta rừng thì tiền bảo vệ rừng được tính, ghi là vốn sự nghiệp và chi thường xuyên hàng năm. Nhưng hiện nay tiền bảo vệ rừng lại đưa vào chương trình mục tiêu quốc gia và đưa vào nội dung chương trình dân tộc, trải qua rất nhiều các quy trình, thủ tục. Như vậy là không cần thiết mà các địa phương lại thiếu nguồn để triển khai thực hiện.

Bên cạnh đó, về vấn đề định mức, trong rất nhiều các nghị quyết của Đảng đã nêu rõ phải có chính sách để người dân sống được từ rừng và bảo vệ được rừng. Kết luận 65 của Bộ Chính trị triển khai Nghị quyết 24 về công tác dân tộc cũng chỉ rõ phải xây dựng chính sách để đổi mới công tác bảo vệ rừng, nâng định mức rừng, giao khoán bảo vệ rừng cho người dân ổn định cuộc sống.

Tuy nhiên, đến hiện nay, việc sửa Nghị định 75 còn rất chậm, dẫn đến nguồn vốn không được thống nhất, chỗ thì lấy từ tiền khoán bảo vệ môi trường, phí bảo vệ môi trường, chỗ thì bố trí từ nguồn chương trình mục tiêu quốc gia và một số từ phần hành chính sự nghiệp bên ngoài.

Trước bất cập trên, đại biểu Nguyễn Lâm Thành cho rằng, cần phải đưa thành một nguồn vốn sự nghiệp. Về định mức cũng phải nâng lên, mà trên thực tế hiện nay người dân phải qua một công đoạn nữa là khâu thuê lại, khoán lại từ các vườn quốc gia và các khu bảo tồn, tổ chức lâm nghiệp khác. Cho nên, nguồn định mức đến trực tiếp người dân còn được rất ít. Đại biểu đề nghị nội dung chính sách này phải được làm rõ.

Trao đổi với đại biểu Nguyễn Lâm Thành, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, khi xây dựng dự thảo nâng mức khoán bảo vệ rừng, Bộ đã trình Chính phủ mức là 1,1 -1,3 triệu, căn cứ trên đơn giá định mức. Nhưng do nguồn lực hạn chế, nên con số dừng lại là từ 400 – 600 ngàn.

Bộ trưởng đề nghị các đại biểu tiếp cận vấn đề này ở một khía cạnh khác, ngoài kinh phí bảo vệ rừng, cần tạo ra sinh kế dưới tán rừng để cộng đồng bảo vệ rừng, ban quản lý rừng, lực lượng kiểm lâm có nhiều việc làm.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang chuẩn bị trình Chính phủ việc sửa đổi Nghị định liên quan đến lâm nghiệp, đầu tư trong lĩnh vực lâm nghiệp, trong đó nhấn mạnh vào phát triển dược liệu, du lịch dưới tán rừng, tín chỉ cacbon rừng, chi trả dịch vụ môi trường rừng…

Theo Bộ trưởng, chúng ta cần có cách tiếp cận tổng hợp, tạo ra nhiều việc làm, sinh kế để bù vào công sức bỏ ra bảo vệ rừng, để công tác bảo vệ rừng được thực hiện toàn diện hơn.

Tạo điều kiện phát triển mà không tạo ra tâm lý ỷ lại cho địa phương

Tại phiên chất vấn, trao đổi với Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan về các bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới, đại biểu Nguyễn Thị Thu Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định cho biết, đối với các tiêu chí liên quan tới kinh phí công tác bảo vệ rừng, tiêu chí chuyển tiếp thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trong trình thực hiện, nhiều vùng xã miền núi đã đạt chuẩn nông thôn mới.

Tuy nhiên đặc thù về địa lý đời sống của vùng đồng bào dân tộc thiểu số cũng còn rất nhiều khó khăn và các tiêu chí đạt được chưa thực sự bền vững. Người dân đặc biệt là các hộ mới thoát nghèo và khả năng tái nghèo rất dễ xảy ra. Theo quy định hiện hành, những xã đạt chuẩn nông thôn mới không được tiếp tục hưởng các chính sách an sinh xã hội.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết có cần quy định một lộ trình kéo dài thời gian được hưởng và giảm dần việc thụ hưởng các chính sách an sinh xã hội đối với các xã miền núi, vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đạt chuẩn nông thôn mới hay không?

Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, khi các xã đạt chuẩn nông thôn mới, có nguồn lực hỗ trợ từ ngân sách trung ương, ngân sách địa phương để hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới. Khi đã hoàn thành tiêu chí nông thôn mới thì rút lại chính sách hỗ trợ. Việc cào bằng khi đạt chuẩn nông thôn mới tạo tâm lý đối nghịch: các địa phương mong muốn có nhiều xã đạt chuẩn nông thôn mới để hoàn thành chỉ tiêu, nhưng cũng nhiều xã không dám đạt chuẩn nông thôn mới.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sẽ nghiêm túc xem xét vấn đề này, để bàn với Ban Chỉ đạo, tạo điều kiện để những xã khó khăn sau khi đạt được tiêu chí nông thôn mới thì vẫn phải có những chính sách cần thiết, có thể nằm ngoài Chương trình mục tiêu quốc gia, để vẫn tạo điều kiện phát triển mà không tạo ra tâm lý ỷ lại cho địa phương, tăng cường năng lực của cộng đồng dân cư, tạo ra nhiều mô hình khác để cộng đồng có thể vượt qua khó khăn, phát triển bền vững.