Để Dân ca, ví giặm Nghệ Tĩnh luôn trường tồn và tỏa sáng

Tham dự lễ khai mạc gồm các đại biểu: Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông; Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân khu IV Trung tướng Trần Võ Dũng; Hiệu trưởng trường Văn hóa Nghệ thuật Quân đội Đại tá Nguyễn Xuân Thủy; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Lê Ngọc Châu; Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An Nguyễn Văn Thông; Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung… cùng với đại diện các Sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh; Đảng ủy trực thuộc, lãnh đạo các huyện, thành phố, thị xã, cùng đông đảo nhân dân trên địa bàn.

Phát biểu khai mạc chương trình, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung cho biết: "Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh là di sản văn hóa phi vật thể thuộc loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian. Được ra đời từ quá trình lao động sản xuất và sinh hoạt của nhân dân. Được diễn xướng trong nhiều không gian và thời gian khác nhau bởi hình thành từ cuộc sống hàng ngày nên mỗi câu hát Dân ca ví, giặm đều thể hiện một cách chân thực, tinh tế mọi mặt của đời sống vật chất, tinh thần, các sinh hoạt văn hóa cũng như tâm tư tình cảm của con người xứ Nghệ. Trải qua hàng trăm năm di sản Dân ca ví, giặm được trao truyền kế thừa bổ sung sáng tạo để thích ứng tốt hơn với môi trường, hoàn cảnh xã hội và điều kiện lịch sử mới.

Ngày 27/11/2014, Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Trở thành niềm tự hào quốc gia và của nhân dân 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Đây là dấu mốc quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh. Nâng cao tầm nhìn cho cộng đồng trong nước và quốc tế đối với một di sản do bản sắc của một vùng văn hóa.

Trong gần một thập kỷ qua, chính quyền và nhân dân 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh đã chung sức chung lòng không ngừng nỗ lực với nhiều giải pháp tích cực để bảo vệ, nâng cao nhận thức, hướng tới sự đa dạng, phổ biến thực hành Dân ca cho các tầng lớp nhân dân thể hiện được nguyện vọng cũng như cam kết của chính quyền và cộng đồng trong việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa Dân ca ví, giặm".

"Festival Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh được kỳ vọng là một sự kiện văn hóa đặc sắc của xứ nghệ, tạo dấu ấn, phát huy, biến tiềm năng văn hóa thành động lực phát triển kinh tế xã hội. Thông qua Festival tỉnh Nghệ An mong muốn được sự kiện này tại hoạt động văn hóa du lịch quy mô lớn, hướng tới xây dựng sản phẩm thương hiệu văn hóa và du lịch Nghệ An trên nền tảng các giá trị di sản văn hóa truyền thống. Đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, tạo cơ hội để kết nối di sản văn hóa với các địa phương trong cả nước, tăng cường tinh thần đoàn kết, gắn bó và hợp tác cùng phát triển..." – ông Nguyễn Đức Trung nói.

Đến tham dự lễ khai mạc, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông đánh giá cao và chúc mừng những kết quả mà hai địa phương Nghệ An, Hà Tĩnh đã đạt được trong thời gian qua.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ông Tạ Quang Đông cho rằng, việc bảo tồn di sản văn hóa này đang đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức như: Nguồn lực đầu tư bảo tồn, phát huy giá trị di sản Dân ca, ví giặm vẫn chưa tương xứng; Sự kết nối chặt chẽ, thống nhất trong việc triển khai các biện pháp bảo tồn, phát huy giá trị di sản này giữa hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh còn chưa cao; Sức lan tỏa, sức sống của di sản này trong cộng đồng chưa thực mạnh mẽ, bền vững như kỳ vọng.

Với mong muốn trong tương lai Dân ca, ví giặm thật sự được lan tỏa và trường tồn, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị: Chính quyền hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh cùng với sự phối hợp của các ban, bộ ngành, UBND các cấp, các cơ quan liên quan, các cộng đồng là chủ thể của Dân ca, ví giặm Nghệ Tĩnh và nhân dân cả nước cùng chung tay thực hiện có hiệu quả Chương trình hành động quốc gia nhằm bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể này.

Trong đó, đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn xã hội, đặc biệt thế hệ trẻ ở Nghệ An và Hà Tĩnh đối với việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa Dân ca, ví giặm Nghệ Tĩnh. Tăng cường đầu tư các nguồn lực cho công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, trong đó có di sản Dân ca, ví giặm. Triển khai có hiệu quả các chính sách quy hoạch ngắn hạn, dài hạn để bảo tồn và phát huy giá trị di sản Dân ca, ví giặm, trong đó chú trọng hỗ trợ cộng đồng, câu lạc bộ, các nghệ nhân để tổ chức truyền dạy, trình diễn quảng bá Dân ca, ví giặm. Phục hồi, lưu truyền các làn điệu và hình thức diễn xướng truyền thống, mở rộng các hình thức biểu diễn, môi trường sinh hoạt mới phù hợp với mục tiêu bảo vệ và phát triển giá trị Dân ca, ví giặm trong cuộc sống đương đại.

Bên cạnh đó, tăng cường giới thiệu, quảng bá Dân ca, ví giặm trong và ngoài nước trên cơ sở các chương trình đối ngoại của tỉnh hằng năm về giao lưu, hợp tác quốc tế để xúc tiến quảng bá Dân ca, ví giặm ra nước ngoài. Xây dựng Dân ca, ví giặm thành sản phẩm đặc trưng của xứ Nghệ, phát triển mạng lưới cung cấp các sản phẩm văn hóa Dân ca ví giặm Nghệ Tĩnh tại các khu, điểm văn hóa trong cộng đồng, thiết kế các khu du lịch về miền ví giặm.

"Trong hành trình để dân ca, ví giặm trường tồn, tỏa sáng Bộ VHTTDL sẽ luôn đồng hành, chỉ đạo, hướng dẫn và phối hợp với ban, bộ, ngành, UBND các cấp, các cơ quan liên quan, cộng đồng địa phương để thực hiện tốt Chương trình hành động quốc gia bảo tồn và phát huy giá trị di sản Dân ca, ví giặm" – Thứ trưởng Tạ Quang Đông nhấn mạnh.

Điểm nhấn lễ khai mạc là chương trình nghệ thuật với chủ đề "Ví Giặm - Tinh hoa tỏa sáng" gồm 3 chương: Mạch nguồn di sản, Ân tình Ví Giặm và Tinh hoa tỏa sáng. Chương trình là đêm hội của âm thanh và ánh sáng, của công nghệ hiện đại kết hợp dân ca ví dặm Nghệ Tĩnh, thể hiện sức sáng tạo không giới hạn của các nghệ nhân, nghệ sĩ trên nền tảng cốt lõi là các giá trị di sản văn hóa dân tộc, tạo nên một làn gió mới, cách tiếp cận và biểu đạt mới.

Festival Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh năm 2023 được diễn ra đến hết ngày 5/8/2023 với các hoạt động sôi động, đặc sắc như: Hội diễn đàn, Hát dân ca 3 miền; Liên hoan Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh; Lễ hội đường phố "Sắc màu di sản"; Giải Marathon "Về miền ví, giặm"..../.