Đồng ý chủ trương kéo dài thời gian thực hiện dự án thu hồi đất, tái định cư sân bay Long Thành

Tiếp tục chương trình phiên họp giữa 2 đợt của Kỳ họp thứ 6, chiều 15/11, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Vốn kế hoạch giải ngân năm 2020, 2021 chưa giải ngân hết đã bị hủy

Báo cáo một số ý kiến về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, liên quan đến việc bố trí nguồn vốn cho dự án cũng đang còn ý kiến khác nhau, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy, theo quy định tại khoản 1 Điều 68 và khoản 5 Điều 101 của Luật Đầu tư công, kế hoạch đầu tư công năm 2020 chỉ được giải ngân đến hết ngày 31/12/2021; kế hoạch đầu tư công năm 2021 của Dự án đã được Chính phủ cho phép kéo dài giải ngân đến ngày 31/12/2022. 

"Do đó, đến thời điểm hiện nay, toàn bộ số vốn kế hoạch năm 2020, 2021 còn lại chưa giải ngân hết đã bị hủy dự toán theo quy định" - ông Vũ Hồng Thanh nêu rõ.

Về nguyên tắc, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai phải nộp toàn bộ số vốn chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 về ngân sách trung ương. Do đó, số tiền thuộc kế hoạch vốn năm 2021 và năm 2020 đã hủy dự toán theo quy định của pháp luật nên phương án Chính phủ đề xuất  không thể thực hiện được.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ Giao thông vận tải, do khó khăn trong việc bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025, cũng chưa cân đối hằng năm cho Dự án, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân số vốn 2.510,372 tỷ đồng sang năm 2024 để hoàn thành Dự án. 

"Việc này cũng tương tự như Quốc hội đã cho phép gia hạn thời gian giải ngân nguồn vốn kế hoạch năm 2018 tại Nghị quyết số 29/2021/QH15 ngày 28/7/2021 và tương tự như Quốc hội đã cho phép gia hạn thời gian giải ngân nguồn vốn dự phòng ngân sách trung ương năm 2016 bổ sung cho tỉnh Bình Thuận để thực hiện dự án hồ chứa nước Ka Pét tại Nghị quyết số 101/2023/QH15 ngày 24/6/2023" - ông Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh.

Đã hủy dự toán thì rất khó để trình Quốc hội

Giải trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, trong quá trình phối hợp với Ủy ban Kinh tế để tiếp thu, giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội, có một vấn đề là việc xem xét cho phép chuyển nguồn gặp vướng mắc, khó khăn. Nguyên nhân là do khoản tiền 2 nghìn 510 tỉ đồng đã bị hủy dự toán.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương nêu rõ, cấp có thẩm quyền gồm cả Quốc hội hay Thủ tướng chỉ cho phép kéo dài nguồn vốn hoặc chuyển nguồn thời gian thực hiện vốn khi vẫn còn thực hiện dự toán. Do đó, hiện đã hủy dự toán thì rất khó để trình Quốc hội.

Để tháo gỡ vướng mắc này, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, theo kế hoạch dự toán ngân sách năm 2023 và năm 2024, hiện không còn nguồn nào dư ra để đáp ứng yêu cầu bố trí cho dự án Long Thành. Tuy nhiên, còn hai khoản khả dĩ có thể dùng được.

"Phương án thứ nhất là khoản dự phòng ngân sách trung ương năm 2023. Phương án thứ hai là cho phép bố trí nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2024" - ông Trần Quốc Phương đề xuất. 

Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng, Chính phủ cần phải tìm nguồn hợp pháp để thực hiện việc bố trí cho dự án này, bởi vì về nguyên tắc, dự toán hủy rồi thì không có cách gì để kéo dài hơn.

Về đề nghị cho phép thực hiện tương tự như Quốc hội đã cho phép gia hạn thời gian giải ngân nguồn vốn dự phòng ngân sách Trung ương của tỉnh Bình Thuận để thực hiện dự án hồ chứa nước Kapet, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng, hai việc này không giống nhau. 

“Bởi đối với dự án hồ chứa nước Kapet, khi Quốc hội đồng ý cho phép kéo dài thì Quốc hội chưa phê chuẩn quyết toán năm 2022. Bên cạnh đó, khoản dự toán cho dự án hồ chứa nước Kapet cũng chưa bị hủy”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh nêu rõ.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thể bàn khi chưa có Tờ trình chính thức của Chính phủ

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội đồng tình với quan điểm kéo dài thời gian thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Liên quan đến bố trí nguồn vốn cho dự án, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, nguồn vốn chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 đã hủy dự toán theo quy định của Luật Đầu tư công.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có kết luận số 2847 ngày 5/10/2023 đã đề cập rõ về bố trí vốn cho dự án, đề nghị Chính phủ làm rõ số kinh phí chưa giải ngân hết của năm 2020, năm 2021 đã hủy bỏ theo quy định chưa, hay đang cho phép chuyển nguồn; trường hợp đang để ở chuyển nguồn đề nghị làm rõ trách nhiệm việc không hủy bỏ số kinh phí này theo quy định. Chính phủ căn cứ quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước và đầu tư công đề xuất phương án bố trí vốn cho dự án, trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Theo quy định của pháp luật, số vốn chưa giải ngân hết đã hủy, do vậy về nguyên tắc Chính phủ cần đề xuất nhưng đến thời điểm này Chính phủ chưa đề xuất phương án cụ thể để Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội cho ý kiến; còn việc cân đối nguồn để phân bổ thuộc thẩm quyền Chính phủ.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thể bàn về các nội dung theo ý kiến của các Bộ ngành mà phải có Tờ trình chính thức của Chính phủ.

Qua thảo luận cho thấy các ý kiến đều cơ ban nhất trí với việc cho phép kéo dài thời gian thực hiện dự án. Liên quan đến nguồn vốn bố trí cho dự án, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thể cho ý kiến khi chưa có Tờ trình của Chính phủ, trường hợp có Tờ trình của Chính phủ thì cơ quan của Quốc hội cũng phải thẩm tra.

"Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý chủ trương kéo dài thời gian thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Đối với việc bố trí nguồn vốn cho dự án, Chính phủ cần chỉ đạo các bộ ngành liên quan, căn cứ quy định của pháp luật, nghiên cứu phương án cụ thể trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội cho ý kiến" - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh./.