Du lịch Thái Lan trỗi dậy sau những nỗ lực bảo tồn di sản vịnh Maya

Theo CNN, vào khoảng 7 giờ sáng sớm trong tháng Hai năm nay, vài tuần sau gần 4 năm đóng cửa kể từ tháng 6/2018 nhằm phục hồi hệ sinh thái, Thái Lan đã mở cửa đón du khách trở lại và vịnh Maya tiếp tục trở thành một trong những điểm đến nổi tiếng thu hút du khách.

Du khách đi bộ dọc bờ biển. Những khối đá vôi cao chót vót nổi trên mặt nước đang bị xói mòn sau hàng triệu năm ngâm trong nước mặn. Xa xa, những chú cá mập đầu đen bơi qua vịnh, lấp lánh trên bề mặt nước. Đây là cảnh siêu thực và là lý do vì sao vịnh Maya lại nổi tiếng đến thế.

Trong những giờ tiếp theo, số lượng du khách đến chậm rãi nhưng đều đặn và lần lượt hàng chục người đi trên lối lát ván vừa được dựng lên để đến bãi biển cát trắng nổi tiếng. Và tất nhiên, điện thoại luôn sẵn sàng để họ chụp ảnh bất kỳ khi nào.

Những quy định và vi phạm vẫn lặp lại. Các hình phạt được đưa ra với các du khách cũng thường xuyên xảy ra. Vẫn còn những cảnh tượng lộn xộn nhưng đã là nỗ lực cải thiện rất lớn so với những gì du khách từng trải nghiệm trước tháng 6/2018.

Nỗ lực bảo vệ vịnh Maya

Nằm ở Vườn quốc gia Hat Noppharat Thara - Mu Ko Phi Phi của Thái Lan, vịnh Maya là một phần của Phi Phi Leh, một trong hai hòn đảo chính của quần đảo Phi Phi ở tỉnh Krabi. Với Thái Lan, cân bằng nhu cầu du lịch và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên quý giá là một thách thức lớn.

"Giải pháp tốt nhất là không ai đến. Nếu là một nhà khoa học, tôi sẽ khuyên rằng hãy giữ lại vịnh cho cá mập. Tuy nhiên chúng ta đều biết rằng vịnh là một điểm du lịch hấp dẫn, vì vậy chúng ta phải thỏa hiệp", Nhà sinh vật biển kiêm Giáo sư – Tiến sĩ Thon Thamrongnawasawat cho biết.

Giáo sư Thon từng đưa ra lời khuyên nên đóng cửa vịnh vô thời hạn cách đây 4 năm, một quyết định từng gây tranh cãi vào thời điểm đó.

"Cách đây 40 năm, vịnh Maya là một điểm đến du lịch nhưng chủ yếu chỉ dành cho khách du lịch Thái Lan và số lượng khách đến không nhiều vì thời điểm đó chưa có tàu cao tốc. Ngày càng nhiều người biết đến vịnh Maya hơn, đặc biệt là khi Hollywood  làm một bộ phim ở vịnh và khiến điểm đến này trở nên nổi tiếng mà bất kỳ khách du lịch nào cũng muốn đến đây nhiều hơn để trải nghiệm. "The Beach" là tên bộ phim này với sự tham gia của ngôi sao Leonardo DiCaprio. Được ra mắt vào năm 2000, bộ phim tập trung vào không gian riêng biệt trên hòn đảo xinh đẹp đến khó tin ở Thái Lan.

Qua nhiều năm, số lượng du khách đến vịnh Maya từ chỉ dưới 1000 người và đã lên đến 7000 hoặc 8000 lượt khách/ngày.

Giáo sư Thon cho biết, cách đây 30 năm, 70-80% rạn san hô của vịnh còn nguyên vẹn nhưng sau nhiều năm, chỉ khoảng 8% rạn san hô còn lại. Bên cạnh những mối quan tâm về sinh thái, trải nghiệm du lịch cũng không mang đến tín hiệu tích cực cho môi trường. Toàn cảnh vịnh đã bị chặn lại bởi hàng dài tàu thuyền neo đậu ven bờ làm che mờ đi cảnh quan của vịnh.

Kể từ khi đóng cửa vịnh vào năm 2018, ông Thon và nhóm các chuyên gia nghiên cứu đã trồng lại hơn 30.000 mảnh san hô, phần lớn trong số đó đều mọc ngoài khơi của một hòn đảo gần đó tên là Koh Yung. Khoảng 50% san hô đã được trồng lại và sống sót. Hiện chúng đang bắt đầu phát triển và tự lan rộng. Như Giáo sư Thon nói, "mẹ thiên nhiên đang làm việc". Nếu không có quá trình cấy ghép thì cần phải mất 30-50 năm để rạn san hô mới có thể tái sinh tự nhiên.

Cùng với đó, động vật hoang dã cũng đã trở lại và phát triển mạnh mẽ. Các loài động vật hiện đang sinh sống ở vịnh như cá hề, tôm hùm và cá mập đầu đen, chúng đều vô hại với con người.

"Khi chúng tôi đóng cửa vịnh, chỉ sau 3 tháng, cá mập đầu đen đã quay trở lại, chúng tiếp tục giao phối và sinh sản… Vì vậy, sẽ có rất nhiều điều bất ngờ sẽ xảy ra ở vịnh Maya mà không chỉ là rạn san hô", Giáo sư Thon nhấn mạnh.

"Đóng vịnh thêm một lần nữa"

Hiện tại, Thái Lan phải đóng cửa vịnh Maya một lần nữa. Tuy nhiên, lần này, việc đóng cửa chỉ kéo dài hai tháng từ ngày 1/8 đến 30/9 tới trong thời điểm gió mùa. Quá trình đóng cửa giống như một lời nhắc nhở về những nỗ lực hồi phục điểm đến và các nhà chức trách mong muốn đảm bảo quá trình phục hồi hiệu quả.

Ông Suthep Chaikaow, Giám đốc Công viên quốc gia cho biết quy định này nhằm tránh làm phiền những con cá mập và gây chết rạn san hô mà các nhà nghiên cứu bỏ rất nhiều công  sức trồng lại.

"Những gì đã trải qua thật khủng khiếp. Khách du lịch đã từng cố gắng chụp ảnh với tất cả những gì họ nhìn thấy. Cảnh biển luôn chật kín khách", ông nói.

Để khắc phục điều này, Bộ Công viên quốc gia Thái Lan đã hạn chế số lượng du khách không quá 4.125 người/ ngày và phân bổ vào nhiều khung giờ bắt đầu từ 7h. Mỗi khung giờ không vượt quá 375 người.

Tàu thuyền không thể vào vịnh được nữa. Thay vào đó, các tài xế đưa hành khách xuống một cầu tàu mới được xây dựng phía sau hòn đảo, nằm cách xa vịnh. Khách du lịch đi bộ xuyên qua khu rừng bằng lối đi lát ván mới để đến bên kia hòn đảo trong vòng 5 phút.

Du khách cũng không được bơi lội trên đảo. Giám đốc công viên cho biết các hoạt động bơi lội đang làm phiền nhịp sống của cá mập. Một số khách du lịch không bơi giỏi sẽ dẫm lên san hô mà các nhà khoa học đã dày công nghiên cứu để chúng mọc lại.

"Các rạn san hô có thể bị phá vỡ, các nguồn tài nguyên thiên nhiên của chúng ta có thể lại biến mất một lần nữa", ông nói. "Tôi cảm thấy rất vui khi thấy du khách vui vẻ. Trước và sau của (Vịnh Maya) khác nhau rất nhiều ... chúng tôi khuyến khích nỗ lực bảo tồn khu vực này."

Mảnh ghép còn thiếu

Khách du lịch cũng nhất trí với các quy định mới.

Nicole, một du khách người Đức lần đầu tiên đến thăm vịnh Maya, nói: "Nó giống như thiên đường. Đó là một điều rất nên làm. Với những người chưa đến, tôi khuyên bạn nên xem nó như một điều đáng làm một lần trong đời."

Theo báo cáo gần đây của World Bank, khách du lịch quốc tế đến Thái Lan dự kiến sẽ đạt 24 triệu lượt trong năm 2024, chiếm khoảng 60% so với trước đại dịch. Hiện tại, mảnh ghép còn thiếu trong nỗ lực khôi phục du lịch của Thái Lan là Trung Quốc bởi nước này đang tiếp tục áp dụng chiến lược zero-Covid nhằm kiểm soát dịch bệnh.

Trước đại dịch, Trung Quốc là thị trường nguồn lớn nhất của ngành du lịch Thái Lan. Khi lượng khách du lịch trên khắp thế giới đã trở lại Thái Lan, các nhà chức trách cho biết sẽ tiếp tục phát huy tính bền vững trong việc bảo tồn di sản thiên nhiên. Và Giáo sư Thon tự tin rằng thành công của vịnh Maya sẽ đóng vai trò như một hình mẫu quan trọng đối với những điểm du lịch khác vẫn đang gặp rủi ro.

"Điều đó sẽ giúp thay đổi hình ảnh du lịch Thái Lan. Chúng tôi muốn cứu nguy những vùng biển đang bị ảnh hưởng. Và nếu có thể, chúng tôi có thể làm tại điểm du lịch đại chúng lớn nhất của biển Thái Lan. Dự án vịnh Maya là một trong những dự án lớn nhất trong cuộc đời tôi. Vì vậy,  tôi sẽ vẫn theo dõi nó", ông Thon nhấn mạnh./.