Đưa "Chuyện thằng Bờm" lên sân khấu Chèo

Vở diễn "Nắm xôi kỳ diệu" được ra đời để phục vụ đề án "Giới thiệu và biểu diễn các vở chèo được chuyển thể từ các tác phẩm văn học nổi tiếng của Việt Nam và thế giới, có trong chương trình giáo dục phổ thông tại các trường học của thành phố Hà Nội giai đoạn 2022 - 2030".

Theo đại diện Nhà hát chèo Hà Nội cho biết: Đây là một trong những vở diễn quan trọng của Nhà hát trong năm 2023. Đặc biệt, nó nằm trong dự án đưa chèo đến gần hơn đối với giới trẻ, nhất là các em học sinh từ Tiểu học đến Trung học cơ sở mà thành phố Hà Nội đang thực hiện trong những năm gần đây, nhằm giúp các em học sinh hiểu hơn về chèo cũng như các bộ môn nghệ thuật truyền thống và góp phần tạo ra một thế hệ khán giả mới cho nghệ thuật hát chèo.

Đồng thời, thông qua câu chuyện, vở diễn muốn nêu cao tình cảm bạn bè, sẵn sàng hi sinh vì người khác, sống khiêm tốn, hòa thuận, yêu lao động và luôn đứng về phía lẽ phải.

Nắm xôi kỳ diệu là một kịch bản dân gian do Mai Văn Sinh chuyển thể chèo. Đây là một tác phẩm sân khấu độc đáo mang đậm bản sắc văn hóa dân gian từ nội dung đến hình thức thể hiện.

Lấy ý tưởng từ bài ca dao nổi tiếng Thằng Bờm - một trong số những bài ca dao hay nhất trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam - tác giả Thiên Ân đã vẽ nên một không gian đầy sinh động thông qua các nhân vật như: Thằng Bờm, Gái, Phú Ông, Phú Bà với nhiều trò chơi dân gian vốn quen thuộc với hầu hết trẻ em Bắc Bộ thời xưa.

Soạn giả Mai Văn Sinh đã chuyển thể từ kịch bản của Thiên Ân sang thể loại chèo khéo léo. Vở diễn vừa thể hiện rõ ngôn ngữ chèo vừa mang được tinh thần trẻ trung, sôi nổi nhưng xen vào đó là những phút giây lắng đọng, những bài học nhẹ nhàng về tình người, đặc biệt là thể hiện được sự hồn nhiên, trong trẻo của trẻ con trên sân khấu.

Các phần dàn dựng của biên đạo múa Phùng Khải - "phù thủy" dàn dựng các chương trình thiếu nhi trên VTV và nhiều sự kiện lớn khác - thực sự đã mang lại màu sắc tươi mới, hồn nhiên và vô cùng đáng yêu cho vở diễn.

Đạo diễn - NSƯT Lê Tuấn vốn là một nghệ sĩ hài nổi tiếng của "chèo Hà Tây" (cũ), sau này là Nhà hát chèo Hà Nội, nên anh tương đối dễ dàng để dàn dựng một vở diễn cho thiếu nhi với nhiều tình tiết gây cười vui vẻ, trong trẻo và vô cùng đáng yêu. Sử dụng tiết tấu nhanh, sự biến chuyển linh hoạt trong cách kể chuyện đã khiến một vở chèo vốn phù hợp với người trung tuổi, trở nên gần gũi với đối tượng khán giả trẻ em.

Những câu đố, những màn đối đáp, những bài đồng dao và các trò chơi dân gian như: Bịt mắt bắt dê, Rồng rắn lên mây… được đạo diễn đưa vào rất khéo léo để vừa đảm bảo được tính ước lệ của sân khấu chèo nhưng vẫn thuyết phục và gần gũi với đời sống. Đặc biệt, những câu ca dao được xen kẽ với những câu nói rất đời, thậm chí là "trend" của giới trẻ được lồng ghép khéo léo vào nhau xuyên suốt vở diễn.

Bên cạnh đó, việc diễn viên giao lưu trực tiếp với khán giả thông qua nhân vật đã tạo nên sự tương tác khá náo nhiệt và thú vị cho trẻ em vì chúng được tương tác trực tiếp với các nhân vật trên sân khấu - hình thức này rất lôi cuốn trẻ em, từ đó góp phần tạo ra sức hấp dẫn của vở diễn.

Dàn diễn viên chính tham gia vở diễn đều là những gương mặt ấn tượng của Nhà hát chèo Hà Nội. Bên cạnh sự già dặn và nhuần nhuyễn từ lối diễn biến hóa đến giọng hát ngọt ngào như nghệ sĩ Trúc Mai (vai Gái), NSƯT Thảo Quyên (vai Phú Bà), nghệ sĩ Khắc Huy (Phú Ông),... là sự xuất hiện của những gương mặt trẻ đầy tài năng như Tiến Đạt (vai Nô), Quang Trưởng (vai Thằng Bờm)…

Trong vở diễn, Quang Trưởng đã hóa thân thành nhân vật Thằng Bờm vô cùng đáng yêu, vừa có độ tinh nghịch, vừa có tâm hồn đa cảm, sự tử tế và cả lòng dũng cảm. Với giọng hát ngọt ngào đậm chất chèo và phần thoại rất đời, gần gũi với người xem cùng lối diễn linh hoạt, biến ảo đã đưa "Thằng Bờm" từ ca dao lên sân khấu chèo một cách sinh động.

Dự án này sẽ triển khai và đưa vào biểu diễn tại các trường học tại Hà Nội bắt đầu từ năm 2024./.