““Em bé Napalm” là tác phẩm có ảnh hưởng lớn nhất”

(Toquoc)- Ông Gary Pruitt, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Hãng Thông tấn AP đánh giá, bức ảnh “Em bé Napalm” của nhiếp ảnh gia Nick Út là tác phẩm có ảnh hưởng lớn nhất trong số tất cả những bức ảnh về chiến tranh tại Việt Nam.

Sáng 12/6, hơn 50 bức ảnh của AP được chọn lọc từ cuốn sách ảnh “Việt Nam – Cận cảnh cuộc chiến” đã lần đầu tiên được chia sẻ tới công chúng Việt Nam tại Nhà triển lãm 45 Tràng Tiền, Hà Nội nhân kỷ niệm 20 năm ngày Việt Nam và Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ ngoại giao.

Phát biểu tại lễ khai mạc triển lãm, ông Gary Pruitt, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc của AP cho biết: “Trong hơn 170 năm phát triển, chúng tôi luôn theo đuổi một mục tiêu cuối cùng, đó là thông tin về các sự kiện diễn ra trên thế giới một cách chính xác, khách quan và trung thực. Các phóng viên của chúng tôi đã đưa tin về chiến tranh Việt Nam một cách chân thực nhất, đầy đủ nhất, kể lại những gì thực sự đang diễn ra ở Việt Nam chứ không phải những điều chúng tôi muốn nói. Cách đây 2 năm, chúng tôi đã quyết định thu thập những bức ảnh về chiến tranh Việt Nam vào một cuốn sánh ảnh mang tựa đề: “Việt Nam – Chiến tranh cận cảnh”. Những bức ảnh được trưng bày hôm nay đã được đưa vào cuốn sách ảnh đó. Và hôm nay tôi muốn chia sẻ những bức ảnh có tính chất lịch sử đó tới người dân Việt Nam”.

Triển lãm thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng, trong đó có nhiều bạn trẻ

Đến dự triển lãm này, ông Nguyễn Thanh Sơn, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao nhận định: “Tin và ảnh của hãng AP trong những năm chiến tranh đã góp phần giúp dư luận Mỹ và quốc tế hiểu rõ hơn về cuộc đấu tranh chính nghĩa giành độc lập, thống nhất đất nước của dân tộc Việt Nam; giúp tăng cường sự hiểu biết giữa nhân dân hai nước sau chiến tranh. Tôi đánh giá cao việc AP tổ chức Triển lãm 50 bức ảnh tiêu biểu trong cuốn sách ảnh chiến tranh tại Việt Nam, một bộ sưu tập ảnh của những phóng viên ảnh xuất sắc nhất của AP, ghi lại những khoảnh khắc, những thảm kịch đối với đất nước và người dân Việt Nam một cách chân thực và ấn tượng nhất. Những bức ảnh này như một lời nhắc nhớ chúng ta về sự tàn khốc của chiến tranh để chúng ta thêm trân trọng giá trị của hòa bình, độc lập và tự do”.

Lễ khai mạc Triển lãm đã thu hút rất đông công chúng đến chiêm ngưỡng những bức ảnh nổi tiếng một thời về chiến tranh Việt Nam qua góc nhìn của những phóng viên AP. Người xem được gặp lại những bức ảnh nổi tiếng đã đi vào lịch sử, phản ánh những khoảnh khắc dữ dội trong suốt cuộc chiến, ghi lại những nỗi đau và bi kịch người dân phải chịu đựng trong chiến tranh tại Việt Nam.

Bức ảnh "Em bé Napalm" (ngoài cùng bên trái) của tác giả Nick Út nhận được sự quan tâm của nhiều người xem

Đó là bức ảnh của Malcolm Browne chụp cảnh Hòa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu ngày 11/06/1963 tại một ngã tư trung tâm Sài Gòn để phản đối chính quyền Việt Nam Cộng hòa. Đó là bức ảnh của Eddie Adams cho thấy cảnh Tổng giám đốc Cảnh sát quốc gia Việt Nam Cộng hòa, tướng Nguyễn Ngọc Loan, bắn vào đầu chiến sĩ quân giải phóng miền Nam Nguyễn Văn Lém, bí danh Bảy Lốp, bằng súng ngắn ngay trên đường phố Sài Gòn, sớm ngày 1/2/1968  (Tết Mậu Thân). Hay các bức ảnh nổi tiếng khác của Horst Faas, Henri Huet, Đặng Văn Phước, Giancarlo, Hugh Van Es… những phóng viên ảnh kỳ cựu của AP.

Tuy nhiên, gây ấn tượng với người xem hơn cả vẫn là bức ảnh ghi lại hình ảnh cô bé 9 tuổi Phan Kim Phúc trần truồng bị cháy sém vì bom napalm chạy trên đường cái, do phóng viên Nick Út ghi lại ngày 8/6/1972 gần Trảng Bàng, ngoại ô Sài Gòn.

Chia sẻ về những bức ảnh này, ông Gary Pruitt, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc của AP đánh giá: “Phóng viên Nick Út là một anh hùng trong đời thực. Ông đã tham gia đưa tin cho AP từ những năm tháng còn niên thiếu và sau đó trở thành một phóng viên chiến trường kỳ cựu. Ông nổi tiếng với bức ảnh "Em bé Napalm" và bức ảnh này thực sự có ảnh hưởng lớn nhất trong số tất cả những bức ảnh về cuộc chiến tranh tại Việt Nam”.

Cũng góp mặt tại lễ khai mạc triển lãm, cựu phóng viên chiến trường Nick Út vẫn bồi hồi khi kể về bối cảnh và cảm xúc khi ông chụp được bức ảnh để đời này. Ông Nick Út cho biết, trong số hàng trăm, hàng ngàn bức ảnh về chiến tranh ông đã chụp trong suốt 49 năm gắn bó với nghiệp làm báo của mình, bức ảnh "Em bé Napalm" vẫn là tác phẩm ám ảnh và đáng nhớ nhất trong cuộc đời ông. Tác phẩm này không chỉ góp phần tố cáo tội ác của cuộc chiến tranh phi nghĩa tại Việt Nam, mà còn gây chấn động thế giới, góp phần châm ngòi cho phong trào biểu tình chống chiến tranh ở Việt Nam trên toàn cầu.

Cựu phóng viên chiến trường Nick Út vẫn bồi hồi khi nhắc về kỷ niệm với bức ảnh "Em bé Napalm"

“Lúc chụp xong bức ảnh em Kim Phúc, tôi rất hồi hộp. Sau khi tráng phim ra rồi, tôi đã thầm cảm ơn anh trai mình đã phù hộ để tôi có được bức ảnh này. Anh tôi cũng từng là phóng viên chiến trường của AP, đã mất sớm lúc 23 tuổi trước khi chiến tranh kết thúc. Lúc còn sống, anh tôi đã luôn hi vọng sẽ chụp được những bức ảnh có giá trị để góp phần chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam càng sớm càng tốt. Khi chụp bức ảnh này, tôi đã luôn nghe văng vẳng trong đầu lời anh mình mong “hòa bình, hòa bình”! Thế rồi khi ảnh ra, tôi đã thầm nói với anh tôi rằng: “Em đã tìm được hòa bình cho Việt Nam rồi!” – phóng viên ảnh Nick Út xúc động nhớ lại. Được biết, năm 1973, bức ảnh “Em bé Napalm” đã đem lại cho Nick Út giải thưởng danh giá Pulitzer.

Đến dự triển lãm từ rất sớm, anh Cao Xuân Nhật (28 tuổi, Nghĩa Tân, Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ: “Mặc dù là một người trẻ chưa từng trải qua chiến tranh, song tôi vẫn rất xúc động khi đến xem triển lãm này. Bức ảnh “Em bé Napalm” và những bức ảnh được trưng bày tại triển lãm ở đây đã tố cáo tội ác của chiến tranh mạnh mẽ hơn mọi từ ngữ. Chúng ta có thể cảm nhận được sự phi nghĩa và tàn khốc của cuộc chiến tranh tại Việt Nam. Qua những bức ảnh này, thế hệ trẻ như tôi thấy mình cần phải sống tốt hơn để xứng đáng với xương máu hy sinh của cha ông đã mất mát và nằm lại trong chiến tranh”.

Chủ tịch Hãng AP Gary Pruitt đã trao tặng những bức ảnh trong triển lãm cho Bảo tàng lịch sử quân sự Việt Nam 

Được  biết, để đưa tin về cuộc chiến tranh ở Việt Nam, Hãng thông tấn AP đã cử một đội ngũ phóng viên ảnh xuất sắc tới Sài Gòn và họ đã tạo ra một trong những di sản ảnh vĩ đại nhất của thế kỷ 20.

AP đã đoạt 6 giải Pulitzer cho việc đưa tin về cuộc chiến tranh ở Việt Nam, 4 trong số đó cho thể loại ảnh, bao gồm cả giải của phóng viên ảnh Nick Út năm 1973. Những bức ảnh và việc đưa tin của AP trong những năm chiến tranh đã có ảnh hưởng to lớn đến cuộc chiến, đóng một vai trò quan trọng trong việc đưa sự thật của cuộc chiến tới nhân dân Mỹ và thế giới.

Nhân dịp này, Chủ tịch Hãng AP Gary Pruitt đã tuyên bố trao tặng những bức ảnh trong triển lãm cho Bảo tàng lịch sử quân sự Việt Nam để đông đảo người dân trên cả nước có thể đến xem sau triển lãm. Đón nhận món quà vô cùng ý nghĩa từ hãng thông tấn AP, Giám đốc Bảo tàng lịch sử quân sự Việt Nam Nguyễn Xuân Năng cho biết, giá trị của những bức ảnh này sẽ được phát huy thông qua việc trưng bày cho không chỉ công chúng ở trong nước mà cả bạn bè quốc tế./.

Bài&ảnh: Hồng Dương