Giới thiệu sách về công cuộc trung hưng đất nước của họ Khúc

Ngày 11/3, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam tổ chức Tọa đàm ra mắt sách “Công cuộc trung hưng đất nước của họ Khúc cuối thế kỷ IX, đầu thế kỷ X trong lịch sử dân tộc Việt Nam”.

Chủ trì Tọa đàm có GS.TSKH. Vũ Minh Giang - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam và bà Nguyễn Hoài Anh, Phó Giám đốc - Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật.

Phát biểu tại buổi Tọa đàm, Phó Giám đốc - Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật Nguyễn Hoài Anh cho biết, trong tiến trình lịch sử đấu tranh lâu dài và gian khổ của bao thế hệ người Việt nhằm giành lại nền độc lập cho Tổ quốc, tự do cho nhân dân, Tam Khúc chúa đã có công rất lớn trong việc kết thúc hơn 1.000 năm Bắc thuộc với nghệ thuật chính trị, quân sự, ngoại giao xuất sắc.

Nhiều nhà nghiên cứu đã đánh giá rằng, với việc giành chính quyền từ tay phong kiến ngoại bang (năm 905), Khúc Thừa Dụ đã kết thúc về cơ bản ách thống trị hơn 1.000 năm của phong kiến phương Bắc, thiết lập một chính quyền tự chủ và từng bước xây dựng hệ thống hành chính do người dân bản địa cai quản. Sau đó, Khúc Hạo với cuộc cải cách, cải tổ các đơn vị hành chính từ trung ương đến tận cấp xã, và được tiếp nối dưới thời Khúc Thừa Mỹ đã giúp các Tiết độ sứ họ Khúc nắm được quyền quản lý đất nước đến tận cơ sở là các làng xã - vốn nằm ngoài tầm với của chính quyền đô hộ phương Bắc cho tới thời điểm đó. Điều này đã khẳng định rằng, từ tự chủ đến độc lập hoàn toàn là một chặng đường dài, song nếu không có bước đi “tự chủ” đầu tiên của họ Khúc thì sẽ không có nền độc lập dân tộc ngày càng hoàn chỉnh và hùng mạnh ở các triều đại tiếp sau.

Khi đánh giá về công lao, vai trò và vị trí của họ Khúc trong lịch sử Việt Nam, các chuyên gia hàng đầu trong nghiên cứu lịch sử dân tộc cũng đã đưa ra đánh giá hết sức thuyết phục rằng: “Sự nghiệp của họ Khúc thật vĩ đại nhưng chưa trọn vẹn… Nó chính là bước chuẩn bị trực tiếp cho bước ngoặt hết sức căn bản của lịch sử dân tộc”.

Cuốn sách “Công cuộc trung hưng đất nước của họ Khúc cuối thế kỷ IX, đầu thế kỷ X trong lịch sử dân tộc Việt Nam” do Tiến sĩ Khúc Minh Tuấn chủ biên, tập hợp các bài viết, bài tham luận có giá trị khoa học lịch sử trong Hội thảo “Công cuộc trung hưng đất nước của họ Khúc đầu thế kỷ X” do Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp cùng Hội Khoa học lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh, Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ tổ chức vào tháng 5/2022.

Ngoài phần Lời giới thiệu, Lời nói đầu, hình ảnh minh họa, cuốn sách bao gồm 50 bài viết được chắt lọc từ hơn 100 tham luận trong Hội thảo, phản ánh ba nội dung lớn: Sự nghiệp trung hưng đất nước của họ Khúc đầu thế kỷ X (21 bài viết); Hành trạng và công lao của Tam Khúc chúa (17 bài viết); Tư liệu liên quan đến công cuộc trung hưng đất nước của họ Khúc (12 bài viết).

Bên cạnh các bài viết tôn vinh vai trò và công lao của Khúc Thừa Dụ, Khúc Hạo, nhất là cuộc cải cách mang tinh thần độc lập dân tộc được tiến hành dưới thời Khúc Hạo và Khúc Thừa Mỹ, có nhiều bài viết triển khai hướng nghiên cứu chuyên sâu, đánh giá thỏa đáng hơn vai trò của Khúc Thừa Mỹ. Cuốn sách giúp bạn đọc có thêm những thông tin, tư liệu chân thực với góc nhìn đa chiều, khách quan khi đánh giá về vị trí, vai trò to lớn của công cuộc trung hưng đất nước mà họ Khúc tiến hành từ sự vận động của lịch sử dân tộc trong thế kỷ X, những bài học lịch sử về nghệ thuật quân sự, sách lược ngoại giao trong buổi đầu dựng nước và giữ nước, đi tới khẳng định: Họ Khúc và công cuộc dựng quyền tự chủ của dòng họ này là một điểm sáng trong lịch sử Việt Nam nói riêng và lịch sử chế độ quân chủ Đông Á nói chung.

Tọa đàm ra mắt sách “Công cuộc trung hưng đất nước của họ Khúc cuối thế kỷ IX, đầu thế kỷ X trong lịch sử dân tộc Việt Nam” được tổ chức là hoạt động ý nghĩa nhằm lan tỏa, giới thiệu đến với đông đảo bạn đọc giá trị nội dung của cuốn sách, đánh giá, làm rõ hơn nữa vị trí, vai trò của Tam Khúc chúa trong buổi đầu xây dựng nền tự chủ với nghệ thuật chính trị, quân sự, ngoại giao xuất sắc, mềm mỏng, khôn khéo để tránh sự đối đầu với các vương triều phong kiến phương Bắc, tranh thủ thời gian xây dựng lực lượng phòng thủ đất nước. Đồng thời, Tọa đàm còn là diễn đàn khoa học để các đại biểu được lắng nghe những ý kiến từ phía các nhà nghiên cứu, từ đó có những gợi mở, cách nhìn đa chiều về những sự kiện, vấn đề, con người trong lịch sử; khẳng định công lao, vai trò và vị trí của họ Khúc trong lịch sử Việt Nam, qua đó góp phần truyền lửa, khơi dậy niềm say mê, yêu thích tìm hiểu về lịch sử đất nước, nhất là đối với thế hệ trẻ.

Các ý kiến, tham luận tại Tọa đàm đã phân tích, đánh giá làm sáng tỏ công lao, một số thành tựu nổi bật của thời kỳ độc lập, tự chủ của Tam Khúc chúa; kế sách giữ gìn nền tự chủ và quyền tự chủ của Tam Khúc chúa thế kỷ X - Ý nghĩa và bài học đối với sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia của Việt Nam hiện nay…, là những tư liệu có giá trị tham khảo tốt, có ý nghĩa thiết thực cả về lý luận và thực tiễn. Đồng thời, góp phần tổng hợp, lưu giữ nguồn sử liệu chính thống về họ Khúc trong lịch sử dân tộc; góp thêm một số ý kiến và nhận định về họ Khúc trong nghiên cứu và giảng dạy môn Lịch sử cho thế hệ học sinh hôm nay và mai sau./.