(Tổ Quốc) - Đông Nam Á đang là một thị trường đầy tiềm năng cho các công ty khởi nghiệp công nghệ. Việc phát triển tốt tại đây không chỉ giúp những công ty này trở thành "kỳ lân" mà còn giúp cả khu vực Đông Nam Á trở thành điểm sáng kinh tế toàn cầu, theo nhận định của East Asia Forum.
Vào năm 2021, các kỳ lân (doanh nghiệp tư nhân có giá trị từ 1 tỷ USD trở lên) Đông Nam Á đã trở thành tâm điểm chú ý nhờ dòng vốn đầu tư mạnh mẽ đổ vào các công ty khởi nghiệp công nghệ. Lý do của xu hướng này là việc sử dụng điện thoại thông minh ngày càng tăng trong nhóm nhân khẩu học trẻ của khu vực, sự mở rộng của tầng lớp trung lưu và tăng trưởng mạnh về số người dùng internet.
Đại dịch COVID-19 cũng góp phần thúc đẩy quá trình số hóa và các công ty công nghệ gia tăng quy mô nhờ thanh khoản dồi dào và được tiếp cận các nguồn vốn vay lãi suất thấp. Việc người tiêu dùng nhanh chóng chấp nhận thương mại điện tử, tăng cường sử dụng các nền tảng giao đồ ăn, thức uống và tiếp cận các giải pháp công nghệ mới, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng, cũng giúp các công ty công nghệ thu hút được nhiều đầu tư hơn. Nhờ xu hướng này, nhiều công ty công nghệ Đông Nam Á đã nhanh chóng trở thành "kỳ lân".
Bước sang năm 2022, mô hình kinh doanh cũ của các "kỳ lân" và nhiều công ty khởi nghiệp bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế toàn cầu. Dòng vốn đầu tư giảm khiến ngành công nghệ cũng bị sụt giảm cả về quy mô hoạt động và mức định giá trên thị trường.
Các công ty công nghệ Đông Nam Á đang nỗ lực tìm cách thích nghi với tình hình phát triển mới. Ảnh minh họa: Reuters.
Vào năm 2022, chỉ có 8 công ty Đông Nam Á được xếp vào danh sách "kỳ lân", giảm đáng kể từ 23 công ty vào năm 2021. Trong quý 4 năm 2022, các công ty công nghệ Đông Nam Á đã huy động được 2,88 tỷ USD vốn. Nguồn vốn từ khu vực tư nhân cũng giảm 32% từ 23,2 tỷ USD năm 2021 xuống còn 15,8 tỷ USD.
Trước tình hình dòng vốn chảy vào ít hơn, nhiều "kỳ lân" cũng đã thay đổi chiến lược để thích nghi. Coda Payments, nhà cung cấp các giải pháp kiếm tiền xuyên biên giới an toàn có trụ sở tại Singapore, đã rao bán một số cổ phiếu thứ cấp để chi trả lợi nhuận cho các nhà đầu tư ban đầu mà không cần huy động vốn mới. Coda hiện cũng đang thâm nhập vào thị trường Bắc Mỹ, châu Âu và châu Mỹ Latinh, đồng thời giới thiệu các dịch vụ thanh toán mới tại các thị trường cũ. Tăng trưởng ở bất kỳ thị trường mới nào trong số này cũng sẽ tạo ra lợi nhuận lớn cho Coda.
Sự hỗ trợ lớn từ các chính phủ và tiềm năng nhân lực dồi dào
Các chính phủ ở Đông Nam Á cũng đang tăng cường hỗ trợ và ưu đãi cho các công ty khởi nghiệp. Ví dụ như Singapore đang tài trợ cho một số chương trình hỗ trợ các công ty khởi nghiệp. Một chương trình đáng chú ý là Startup SG, trong đó, chính phủ sẽ cùng các nhà đầu tư bên ngoài đủ điều kiện đầu tư vào những công ty khởi nghiệp tiềm năng.
Nhân tài là một thách thức quan trọng khác đối với các công ty khởi nghiệp trong khu vực. Các quốc gia ASEAN quan trọng khác như Indonesia, Philippines và Việt Nam đang có nhiều tiềm năng cung cấp nhân tài công nghệ cho cả khu vực. Năm 2019, Tổng thống Indonesia Joko Widodo cam kết phát triển tài năng của Indonesia với sự giúp đỡ của các tập đoàn quốc tế như Google, Huawei và Gojek. Tài năng trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, khoa học dữ liệu và công nghệ phần mềm cũng đang được phát triển.
Báo cáo Thị trường CNTT của Việt Nam chỉ ra rằng Việt Nam sở hữu hơn 400.000 kỹ sư CNTT và các trường đại học cũng đào tạo ra khoảng 50.000 sinh viên tốt nghiệp CNTT hàng năm. Tài năng từ Việt Nam có thể cung cấp cho các công ty khởi nghiệp nhân sự về blockchain, máy học, trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu.
Philippines cũng có nguồn tài năng công nghệ đa dạng có thể nói được tiếng Anh. Sinh viên tốt nghiệp từ Philippines cũng là nguồn nhân lực tốt cho Đông Nam Á trong lĩnh vực an ninh mạng, thương mại điện tử và fintech (công nghệ tài chính).
Thị trường đầy tiềm năng cho giới startup công nghệ
Khi nhìn vào thị trường Đông Nam Á, các công ty công nghệ toàn cầu đang thấy được những tiềm năng rất lớn khi còn tỷ lệ lớn dân số chưa có tài khoản ngân hàng hoặc đã có tài khoản ngân hàng nhưng chưa sử dụng nhiều dịch vụ. Do đó, các công ty công nghệ tài chính tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong việc giới thiệu cho phân khúc dân số này các giải pháp tài chính mới và sáng tạo.
Phân khúc phát triển các dịch vụ về phong cách sống tại Đông Nam Á cũng đang phát triển nhờ tầng lớp trung lưu tiêu dùng lớn trong khu vực. Hiện cũng đang có nhiều công ty khởi nghiệp đầy triển vọng trong lĩnh vực này như Partipost có trụ sở tại Singapore và Social Bella, một nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc cá nhân và làm đẹp trực tuyến ở Indonesia.
Ngành thực phẩm ở Đông Nam Á cũng đang có sự chuyển đổi nhờ nhiều công ty khởi nghiệp. Shiok Meats, được thành lập vào năm 2018, đang tập trung vào sản xuất tôm và cua nuôi trong phòng thí nghiệm. Là một phần của làn sóng phát triển các thực phẩm thay thế tại châu Á, những công ty khởi nghiệp như vậy có khả năng ngăn chặn các cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu trong tương lai.
Có thể thấy những "kỳ lân" hiện tại và các công ty khởi nghiệp công nghệ mới cần chuyển đổi mô hình kinh doanh của họ, bao gồm hợp lý hóa hoạt động, cải thiện quản trị doanh nghiệp và chủ động trong việc thu hút và giữ chân nhân tài, để tồn tại và phát triển trong thời kỳ kinh tế khó khăn hiện nay. Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đầy biến động, sự cạnh tranh giữa các nước lớn có thể đưa Đông Nam Á trở thành điểm đến thay thế hấp dẫn cho các nhà đầu tư và công ty nước ngoài./.
