Luật Thư viện sẽ góp phần phát triển văn hóa đọc

Luật Thư viện gồm 06 Chương, 52 Điều có những điểm gì mới và tác động như thế nào?… Phóng viên Báo điện tử Tổ quốc đã có cuộc trao đổi với bà Vũ Dương Thúy Ngà – Vụ trưởng Vụ Thư viện (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) về vấn đề này.

PV. Với 442/446 đại biểu có mặt biểu quyết tán thành (đạt tỷ lệ 91,51%), Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Thư viện. Luật Thư viện được thông qua sẽ tác động như thế nào đến đời sống xã hội, thưa bà?

Trả lời: Luật Thư viện được thông qua sẽ tác động rất lớn đến đời sống xã hội, đặc biệt là đối với sự phát triển văn hóa, giáo dục và khoa học của đất nước. Luật Thư viện được ban hành sẽ góp phần tạo hành lang pháp lý, điều kiện phát triển sự nghiệp thư viện và văn hóa đọc. Luật Thư viện góp phần đảm bảo tính minh bạch và khả thi, đáp ứng yêu cầu, hiệu quả thi hành Hiến pháp năm 2013 đồng bộ với các bộ luật, luật mới đã được ban hành.

Luật Thư viện thiết lập cơ chế pháp lý bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài trong hoạt động thư viện; nâng cao nhận thức, hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về thư viện, tạo cơ sở pháp lý nâng cao khả năng, phát huy đầy đủ các chức năng của thư viện trong bảo vệ quyền tiếp cận thông tin, tri thức, lợi ích hưởng thụ văn hóa và học tập suốt đời của Nhân dân, góp phần xây dựng xã hội học tập, nâng cao dân trí, xây dựng con người Việt Nam toàn diện.

PV. Liên thông thư viện là một trong những điểm mới của Luật, xin bà cho biết ý nghĩa và tác động của việc liên thông?

Trả lời: Liên thông thư viện là một trong những điểm mới của Luật Thư viện. Liên thông là hoạt động liên kết, hợp tác giữa các thư viện nhằm sử dụng hợp lý, có hiệu quả tài nguyên, tiện ích, kết quả xử lý và các sản phẩm, dịch vụ thư viện. Đó là một trong nguyên tắc các thư viện phải thực hiện. Việc các thư viện thực hiện liên thông có một ý nghĩa rất lớn. Liên thông thư viện sẽ bảo đảm hoạt động thư viện được triển khai theo hướng hiện đại, chia sẻ nguồn tài nguyên thông tin và tiện ích giữa các thư viện; nhất là liên thông giữa các thư viện được Nhà nước ưu tiên đầu tư với các thư viện khác nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống thư viện, khai thác hiệu quả nguồn lực đầu tư từ ngân sách nhà nước, phục vụ cho người sử dụng tốt nhất có thể.

Luật đã quy định trách nhiệm Nhà nước đầu tư cho hoạt động liên thông; việc thực hiện liên thông là nguyên tắc hoạt động chung của cả thư viện công lập và ngoài công lập; quy định về xây dựng tài nguyên thông tin, phát triển thư viện số làm cơ sở cho việc liên thông; quy định về cơ chế liên thông, trong đó nhấn mạnh tài nguyên thông tin được xây dựng từ ngân sách nhà nước phải được liên thông, chia sẻ giữa các thư viện; quy định thư viện được Nhà nước ưu tiên đầu tư làm nòng cốt trong hoạt động liên thông. Nhờ có hoạt động này, các thư viện sẽ có thêm nguồn lực, tiện ích để phục vụ người sử dụng tốt hơn đồng thời tiết kiệm được kinh phí, nhân lực khi triển khai các dịch vụ.

PV. Trong Luật Thư viện, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) có vai trò trách nhiệm như thế nào, thưa bà?

Trả lời: Theo quy định của Luật Thư viện, Bộ VHTTDL là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về thư viện trong phạm vi cả nước.

Các trách nhiệm của Bộ VHTTDL đã được quy định cụ thể với các nội dung cụ thể hơn so với Pháp lệnh thư viện trước đây: Ban hành hoặc trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành và tổ chức thực hiện chính sách, văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, kế hoạch phát triển thư viện; Ban hành hoặc trình cơ quan có thẩm quyền ban hành tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia trong hoạt động thư viện; ban hành quy tắc ứng xử nghề nghiệp thư viện; Chỉ đạo thực hiện liên thông thư viện; chỉ đạo chuyên môn, nghiệp vụ thư viện, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực thư viện, nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ trong hoạt động thư viện; Thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thư viện; Xây dựng và hướng dẫn hoạt động phát triển văn hóa đọc; Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động thư viện theo thẩm quyền và hợp tác quốc tế về thư viện.

Với những quy định này, Bộ VHTTDL với trách nhiệm quản lý nhà nước của mình sẽ có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự nghiệp thư viện và văn hóa đọc của đất nước phát triển.

Xin chân thành cảm ơn Bà!