Nhận diện những thủ đoạn chính của tội phạm xâm hại trẻ em

Theo số liệu của Công an TP. Hà Nội, trong thời gian 02 năm 2021- 2022, đã phát hiện, điều tra, giải quyết 229 vụ, 281 đối tượng có hành vi xâm hại 240 trẻ em (giảm 11 vụ so với 02 năm liền kề).

Kết quả giải quyết: xử lý hình sự 214 vụ, 252 đối tượng (chiếm 93,4% tổng số vụ việc phát hiện); xử lý hành chính 06 vụ, 13 đối tượng chưa đủ tuổi xử lý hình sự hoặc hành vi chưa đến mức xử lý hình sự (chiếm 2,6% tổng số vụ việc); đang điều tra 09 vụ (chiếm 3,9% tổng số vụ việc). Các vụ việc xâm hại trẻ em xảy ra chủ yếu ở địa bàn các huyện, thị xã (phát hiện 139 vụ, chiếm 60,7%), địa bàn các quận phát hiện 90 vụ, chiếm 39,3%.

Theo cơ quan công an, các vụ việc xâm hại trẻ em tập trung chủ yếu là hành vi xâm hại tình dục trẻ em, đã phát hiện 187 vụ, 189 đối tượng, xâm hại 194 trẻ em (chiếm 81,7% tổng số vụ; tăng 11 vụ so với cùng kỳ hai năm 2019-2020), trong đó, có 97 vụ giao cấu với trẻ em (chiếm 51,8%, tăng 23 vụ so với cùng kỳ hai năm 2019-2020); 28 vụ, 62 đối tượng xâm hại tính mạng, sức khỏe của 29 trẻ em (chiếm 12,2% tổng số vụ); 04 vụ, 08 đối tượng mua bán, chiếm đoạt 04 trẻ em (chiếm 1,7% tổng số vụ); còn lại 10 vụ, 22 đối tượng có hành vi khác xâm hại 13 trẻ em (chiếm 4,4% tổng số vụ).

Trong đó, đối tượng thực hiện hành vi xâm hại trẻ em ở nhiều lứa tuổi, tập trung ở nhóm tuổi trên 18 tuổi (202 đối tượng, chiếm khoảng 71,9%); nhóm từ 16 đến dưới 18 tuổi có 57 đối tượng (chiếm khoảng 20,3%) và nhóm dưới 16 tuổi (22 đối tượng, chiếm khoảng 7,8%). Các đối tượng có thành phần xã hội khác nhau, nhưng phần lớn có trình độ văn hóa thấp (273 đối tượng không nghề hoặc lao động tự do, chiếm 97,2%), nhận thức pháp luật và xã hội còn hạn chế và hầu hết là phạm tội lần đầu (chiếm 95,7%); cá biệt có vụ việc do đối tượng là cán bộ, viên chức, người có trình độ học vấn thực hiện.

Qua triển khai nghiệp vụ, cơ quan công an nhận diện những thủ đoạn chính của tội phạm xâm hại trẻ em thường là thông qua các mạng xã hội, ứng dụng hẹn hò, kết bạn (như: facebook, zalo, tinder…) làm quen với trẻ em để gặp gỡ, dụ dỗ trẻ em quan hệ tình dục (257 đối tượng, chiếm 91,4%). Bên cạnh đó, một số thủ đoạn khác như: dùng vũ lực ép buộc, dùng vật chất để lừa gạt hoặc dùng chất kích thích (24 đối tượng, chiếm 8,6%).

Ngoài ra, một vài trường hợp xâm hại trẻ em khác trong quan hệ gia đình hoặc quan hệ trong cơ sở giáo dục (14 trường hợp, chiếm khoảng 5%).

Nạn nhân của các vụ xâm hại này thường là trẻ em từ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (169 trường hợp, chiếm 70,4%), độ tuổi từ 6 đến dưới 13 tuổi có 59 trường hợp (chiếm 24,6%), đội tuổi dưới 6 tuổi có 12 trường hợp (chiếm 2%). Nạn nhân chủ yếu là trẻ em gái (210 trường hợp, chiếm 87,5%), trẻ em nam có 30 trường hợp (chiếm 12,5%). 

Hậu quả của các vụ xâm hại trẻ em để lại vô cùng nặng nề, làm ảnh hưởng đến tinh thần, ảnh hưởng đến tâm sinh lý của trẻ em. Đáng chú ý có 09 trẻ em mang thai (chiếm 3,8%), 26 trẻ em bị thương tích (chiếm 10,8%), 04 trẻ em chết hoặc tự tử (chiếm 1,7%), 01 em bị rối loạn tâm thần (chiếm 0,4%).

Điển hình một số vụ gây hậu quả nặng nề, gây bức xúc trong dư luân như vụ cháu H.H.B (SN: 2009) bị mẹ đẻ hành hạ và người tình của mẹ là Phạm Thanh Tùng (SN: 1990, HKTT: Vạn Phúc, Hà Đông, Hà Nội) hiếp dâm nhiều lần trong thời gian dài (từ 5/2020 - 01/2021) mới được phát hiện; vụ cháu Đ.N.A (SN: 2018), bị đối tượng Nguyễn Trung Huyên (SN: 1992, trú tại: Thạch Thất, Hà Nội), là người tình của mẹ, bạo hành, đóng 09 cái đinh vào đầu khiến cháu hôn mê, đến ngày 12/3/2022, cháu đã tử vong…

Trước tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến xâm hại trẻ em, Công an Thành phố đã triển khai đồng bộ các biện pháp phòng ngừa nghiệp vụ và phòng ngừa xã hội; quan tâm đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, nâng cao nhận thức, ý thức của người dân tích cực tham gia phát hiện, đấu tranh, lên án, tố giác tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến các hành vi xâm hại trẻ em. Đồng thời phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể tăng cường quản lý, giáo dục trẻ em có hành vi trái với quy định của pháp luật. Xây dựng và duy trì nhiều mô hình điểm liên quan như: "Phòng ngừa, trợ giúp trẻ em, người chưa thành niên bị xâm hại tình dục", "Liên kết trường học, đấu tranh phòng ngừa các loại tội phạm cướp, cưỡng đoạt tài sản của học sinh", "xử lý chuyển hướng thân thiện dựa vào cộng đồng để phòng ngừa, trợ giúp người ch¬ưa thành niên vi phạm pháp luật"…

Đặc biệt, đã xây dựng và duy trì sử dụng có hiệu quả "Phòng điều tra thân thiện" để lấy lời khai của trẻ em là nạn nhân của các vụ xâm hại và người chưa thành niên vi phạm pháp luật.Duy trì 24/24 các đường dây nóng, hòm thư tố giác tội phạm để quần chúng nhân dân kịp thời cung cấp thông tin về các hành vi vi phạm pháp luật nói chung và các hành vi xâm hại trẻ em và tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi nói riêng. Đảm bảo 100% tin báo tố giác về tội phạm và kiến nghị khởi tố được tiếp nhận và giải quyết theo đúng quy định của pháp luật.

Đồng thời công an thành phố cũng khuyến cáo các bậc cha mẹ, gia đình, người chăm sóc trẻ, cần tăng cường sự quan tâm, giáo dục, quản lý, chia sẻ với các em, nhất là về vấn đề giới tính, không để các em quá tự do, tiếp xúc nhiều nguồn thông tin, dẫn tới các em thiếu hiểu biết về tâm sinh lý lứa tuổi và kiến thức pháp luật, kỹ năng về phòng, chống xâm hại, chủ động phòng tránh các hành vi xâm hại, biết tự bảo vệ mình trước mọi hành vi xâm hại.

Thái Bình

* Vụ Gia đình, Bộ VHTTDL thực hiện