(Tổ Quốc) - Phát huy giá trị văn hóa vật thể của đồng bào dân tộc thiểu số để phát triển du lịch ở Quảng Bình chính là việc kết hợp giữa việc bảo tồn di sản văn hóa vật thể và khai thác chúng để tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo, nhằm thu hút du khách và mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương. Muốn thực hiện được điều này một cách bền vững thì phải đảm bảo các giá trị văn hóa truyền thống không bị mai một, từ đó mới phát huy giá trị văn hoá phi vật thể để phát triển du lịch…
Bảo tồn văn hóa di sản phi vật thể…
Bảo tồn di sản văn hóa vật thể trong khi phát triển du lịch cần được thực hiện một cách cẩn thận. Khi phát triển cơ sở hạ tầng du lịch, như nhà nghỉ, đường xá hay khu dịch vụ, cần đảm bảo rằng những công trình này không làm ảnh hưởng đến các di sản văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số. Việc bảo tồn phải giữ nguyên giá trị, không làm mất đi bản sắc văn hóa hoặc tác động tiêu cực đến môi trường sinh thái và cuộc sống thường ngày của người dân bản địa. Điều này giúp tránh việc thương mại hóa quá mức hoặc làm biến dạng các giá trị văn hóa nguyên gốc.
Tái hiện nghi lễ lấp lỗ tương đồng của đồng bào Bru - Vân Kiều ở xã Thượng Hóa (Minh Hóa - Quảng Bình)
Tăng cường sự tham gia của cộng đồng là một yếu tố quan trọng trong phát triển du lịch bền vững. Người dân địa phương, đặc biệt là cộng đồng của đồng bào dân tộc thiểu số không chỉ cần tham gia mà còn đóng vai trò chủ động trong việc bảo tồn và giới thiệu văn hóa của mình đến du khách.
Có thể khẳng định, bà con đồng bào dân tộc họ cũng thể đảm nhiệm vai trò hướng dẫn viên du lịch, chia sẻ kiến thức về lịch sử, phong tục và văn hóa của dân tộc mình, hoặc trở thành các nghệ nhân thực hiện các nghi lễ truyền thống, tạo ra những sản phẩm thủ công độc đáo, tạo ra cơ hội việc làm và thu nhập cho người dân mà còn đảm bảo rằng văn hóa không bị thương mại hóa quá mức.
Tăng cường quảng bá trên các phương tiện truyền thông
Tăng cường quảng bá và đào tạo nhân lực truyền thông là một chiến lược quan trọng để bảo tồn và phát huy văn hóa vật thể của đồng bào dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch bền vững. Việc quảng bá văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số qua các phương tiện truyền thông đóng vai trò then chốt trong việc đưa hình ảnh và giá trị văn hóa của đồng bào đến với đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Trong bối cảnh phát triển du lịch bền vững ngày càng là mục tiêu quan trọng, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể của đồng bào dân tộc thiểu số tại Quảng Bình đóng vai trò quan trọng, không chỉ góp phần bảo vệ di sản quý báu của một cộng đồng dân tộc thiểu số mà còn góp phần làm phong phú hơn các sản phẩm du lịch độc đáo của địa phương. Các giá trị văn hóa vật thể như trang phục, công cụ lao động, và nghi lễ truyền thống không chỉ phản ánh bản sắc dân tộc mà còn là nguồn tài nguyên vô giá để xây dựng những sản phẩm du lịch văn hóa hấp dẫn.
Hiện nay, các nền tảng truyền thông hiện đại như mạng xã hội, trang web du lịch, và các chiến dịch quảng cáo kỹ thuật số có thể truyền tải những câu chuyện, hình ảnh, và video về đời sống, trang phục, công cụ lao động, và nghi lễ của người Chứt, hay Bru-Vân Kiều từ đó du khách sẽ có cái nhìn toàn diện và hứng thú với nền văn hóa độc đáo này, từ đó kích thích mong muốn khám phá trước khi họ thực sự đến thăm.
Việc đào tạo kỹ năng du lịch cho đồng bào dân tộc thiểu số chính là yếu tố cần thiết để đảm bảo sự tham gia hiệu quả của họ vào hoạt động du lịch. Những kỹ năng cần thiết như giao tiếp với du khách, quản lý các điểm du lịch, và bảo tồn các di sản văn hóa sẽ giúp họ tự tin hơn trong việc giới thiệu và quảng bá bản sắc dân tộc của mình. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch mà còn tạo cơ hội cho đồng bào dân tộc thiểu số tham gia vào nền kinh tế du lịch, từ đó tạo ra nguồn thu nhập bền vững cho cộng đồng và đồng thời bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể quý giá.
Kết hợp với các tour du lịch sinh thái
Kết hợp bảo tồn văn hóa vật thể của đồng bào dân tộc thiểu số với các tour du lịch sinh thái là một hướng phát triển sáng tạo, mang lại giá trị đa chiều cho du lịch Quảng Bình. Với lợi thế nổi bật về cảnh quan thiên nhiên, như Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng với hệ thống hang động kỳ vĩ, việc lồng ghép văn hóa truyền thống của người Chứt tại khu vực này vào các tour sinh thái sẽ tạo ra những trải nghiệm độc đáo và phong phú cho du khách.
Du khách thưởng thức những bài hát của đồng bào dân tộc với các loại nhạc cụ đặc trưng
Du khách không chỉ có cơ hội khám phá các kỳ quan thiên nhiên nổi tiếng mà còn được tham gia vào các hoạt động trải nghiệm văn hóa của các tộc người, của đồng bào. Những tour trải nghiệm, tham quan các ngôi làng và tìm hiểu về trang phục, công cụ lao động, các vật phẩm nghi lễ, và tham dự các buổi trình diễn thủ công truyền thống. Hơn nữa, du khách có thể được trực tiếp trải nghiệm các hoạt động như làm đồ mây tre đan hoặc tham gia các nghi lễ truyền thống. Những trải nghiệm này không chỉ làm phong phú thêm hành trình khám phá thiên nhiên mà còn giúp du khách hiểu sâu hơn về đời sống và văn hóa của một cộng đồng dân tộc thiểu số.
Mô hình kết hợp này không chỉ giúp du khách có những trải nghiệm toàn diện hơn, mà còn đóng góp vào việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể của đồng bào dân tộc. Đồng thời mang lại lợi ích kinh tế bền vững cho cộng đồng địa phương thông qua việc tăng cường các cơ hội việc làm và phát triển du lịch dựa vào văn hóa truyền thống.
Để bảo tồn và phát huy các giá trị này một cách hiệu quả, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa cộng đồng, chính quyền và các tổ chức phi chính phủ. Sự tham gia tích cực của cộng đồng của đồng bào dân tộc thiểu số trong việc giới thiệu và quảng bá văn hóa của chính họ là yếu tố then chốt để đảm bảo tính bền vững. Việc chung tay của các bên sẽ không chỉ giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống mà còn tạo ra một nền tảng phát triển du lịch bền vững, góp phần nâng cao đời sống của người dân và quảng bá văn hóa người Chứt đến với du khách trong và ngoài nước./.
