(Tổ Quốc) - Đây là kết luận của Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Trưởng Ban Chỉ đạo tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị số 32 của Ban Bí thư.
Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Trưởng Ban Chỉ đạo tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị số 32 của Ban Bí thư đã dự Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân, ngày 19/12.
Theo báo cáo tổng kết, thời gian qua, tình hình vi phạm do không hiểu biết pháp luật có chiều hướng ngày càng giảm. Số vụ việc vi phạm hành chính, năm 2017, tổng số vụ việc vi phạm bị phát hiện: 8.398.944 vụ việc (giảm 14,6% so với kỳ báo cáo năm 2016); tổng số đối tượng bị xử phạt: 7.791.015 đối tượng, giảm khoảng 20% so với kỳ báo cáo năm 2016). Năm 2018, tổng số vụ việc vi phạm bị phát hiện: 6.623.670 vụ việc (giảm 21,1% so với kỳ báo cáo năm 2017); tổng số đối tượng bị xử phạt: 6.544.491 đối tượng, giảm khoảng 16% so với kỳ báo cáo năm 2017).
Nhờ việc triển khai tốt công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nhiều xã trên toàn quốc đã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020. Tính đến cuối năm 2018, đã có 8.805 xã/11.147 đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, chiếm 79%.
Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình phát biểu tại Hội nghị - Ảnh: VGP/Lê Sơn
Bên cạnh kết quả đạt được, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế. Trong đó, ý thức, trách nhiệm của cấp ủy, người đứng đầu ở một số cơ quan, đơn vị đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật vẫn chưa đầy đủ, thậm chí vẫn còn quan niệm phổ biến, giáo dục pháp luật là nhiệm vụ của ngành tư pháp.
Ở một số nơi, cách thức phổ biến, giáo dục pháp luật còn dàn trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm, thậm chí phân tán nguồn lực, chậm đổi mới hoặc chưa phù hợp với nội dung, tính chất của đối tượng, địa bàn...
Về phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới, Phó Thủ tướng Thường trực nhấn mạnh, các cơ quan chức năng tiếp tục quán triệt, phổ biến nhằm nâng cao nhận thức xã hội về vị trí, vai trò, ý nghĩa của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trước yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa với vị trí là bộ phận của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; là khâu đầu tiên của hoạt động thi hành pháp luật, gắn với đặc thù của Việt Nam về văn hóa, điều kiện kinh tế-xã hội mang tính chất vùng miền; là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, trong đó Nhà nước giữ vai trò nòng cốt.
Theo đó, xác định đổi mới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở nước ta hiện nay là yêu cầu mang tính tất yếu khách quan, đồng thời, đổi mới giáo dục pháp luật phải dựa trên nguyên lý lý luận gắn liền với thực tiễn, thực hành, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình, giáo dục xã hội; bên cạnh đó, cần chú trọng đổi mới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên báo chí, các phương tiện thông tin truyền thông đại chúng.
Phó Thủ tướng Thường trực lưu ý, ngày nay, trình độ dân trí từng bước được nâng cao thì việc phổ biến, giáo dục pháp luật cũng cần được đổi mới về hình thức và nội dung cho phù hợp và hiệu quả với từng đối tượng, vùng miền cụ thể. Đặc biệt, trong bối cảnh phát triển như vũ bão của cách mạng công nghiệp lần thứ 4 thì với sự ứng dụng và sử dụng công nghệ thông tin của các mạng xã hội, đã xuất hiện cả những thông tin tốt, hướng đến chân thiện mỹ, những tấm gương người tốt việc tốt nhưng mặt trái là những thông tin xấu độc hại, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự xã hội.
Vì vậy, Phó Thủ tướng Thường trực đề nghị các cơ quan chức năng, lực lượng tuyên truyền viên pháp luật cũng cần chủ động cần tham gia, sử dụng không gian mạng xã hội, internet, truyền thông một cách sâu, rộng, hướng đến các đối tượng cụ thể, các giới, các ngành, các lĩnh vực để thực hiện nhiệm vụ nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân. Trong đó, chú ý khu vực trường học, khu công nghiệp, người công nhân, người lao động...
Bên cạnh đó, báo chí phải thực sự trở thành diễn đàn thể hiện tâm tư, nguyện vọng, mong muốn của người dân đối với pháp luật; nêu gương người tốt, việc tốt trong tuân thủ, chấp hành Hiến pháp và pháp luật; phản ánh, lên án mạnh mẽ các hành vi vi phạm pháp luật.
Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu cần phối kết hợp giữa triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với hoạt động hành nghề luật sư, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, hòa giải ở cơ sở và hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án để gắn kết chặt chẽ hơn công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với hoạt động thi hành pháp luật, bảo vệ pháp luật. Đánh giá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là cơ sở thực tiễn quan trọng để tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật.
