(Tổ Quốc) - Hàng chục năm đã trôi qua, nhưng ký ức của các lưu học sinh, công nhân lao động Việt Nam từng làm việc, học tập, nghiên cứu tại Đông Âu chưa bao giờ phai nhạt. Với họ, xứ tuyết trắng là nơi lưu giữ những kỷ niệm thanh xuân và ghi dấu ấn trong suốt cuộc đời còn lại.
Quán thanh xuân tháng 12 với chủ đề "Đường xa tuyết trắng" là một chuỗi những kỷ niệm về Đông Âu của thế hệ những người Việt Nam đi học đi làm trong 3 thập kỷ vừa qua.
Với lưu học sinh đó là những viện trợ giáo dục của những nước khối XHCN Đông Âu dành cho Việt Nam từ trong chiến tranh cho tới năm 1990, với các bậc đào tạo từ công nhân kỹ thuật cho tới tiến sĩ khoa học.
Quán thanh xuân chủ đề Đường xa tuyết trắng
Với người xuất khẩu lao động, làn sóng lớn nhất vào đầu thập niên 80. Họ tạo nên một hình ảnh mới mẻ so với các du học sinh mà cư dân Đông Âu đã quen thuộc. Dù thế hệ trước tới Đông Âu bằng tàu liên vận hay thế hệ sau đi bằng máy bay Aeroflot thì đều quá cảnh tại Moscow, như là một điểm trung chuyển, là cửa ngõ đến Đông Âu của người Việt. Hầu như ai đã từng đi Đông Âu đều có một tấm ảnh kỷ niệm ở Quảng trường Đỏ.
Người Việt đi Đông Âu thời điểm đó đa phần đều không biết cụ thể về vị trí địa lý, khí hậu, điều kiện sống ở nơi mà họ sẽ đến và trải nghiệm một phần cuộc đời. Nhưng hình dung tươi đẹp về nơi đó là có thật. Phim ảnh, bưu thiếp, các tác phẩm văn học… đã cho người ta "biết" một Đông Âu lộng lẫy và tiện nghi, nhất là trong hoàn cảnh Việt Nam còn thiếu thốn trong chiến tranh và trước thời điểm đổi mới. Những đồ vật gợi nhớ ký ức thời "nhà có người đi Tây" nào có xa xôi gì : Xe đạp Mifa (Đức), xe đạp Eska (Tiệp).
Nhà văn Nguyễn Văn Thọ kể về những tháng ngày mưu sinh ở phương Tây
Những bông tuyết đầu mùa tuyệt đẹp, càng đẹp hơn khi lần đầu người ta được tận thấy. Nhưng đính kèm là mùa đông lạnh đến khắc nghiệt với những người sinh ra ở xứ sở nhiệt đới. Đặt chân đến khung trời mơ ước cũng là bắt đầu hành trình vạn dặm. Đó không chỉ là khoảng cách đại lý mà còn là hành trình gian khổ đi học, đi làm mang theo rất nhiều kỳ vọng của bản thân gia đình và cả xã hội; là hành trình thay đổi nếp sống, nếp suy nghĩ do va chạm với những thực tế lần đầu tiên trải qua trong đời. Những du học sinh và công nhân lao động Việt Nam đã có những biến chuyển mà có khi người trong cuộc cũng không ý thức được.
Khách mời gồm Tiến sĩ Thụy Anh; nhà văn Nguyễn Văn Thọ; NSƯT Ngọc Khang; họa sĩ Đỗ Hương chia sẻ câu chuyện thích nghi cuộc sống để lao động, học tập và những nỗi nhớ, niềm vui, nỗi buồn khi sống ở "trời Tây".
Bên cạnh chia sẻ của các vị khách mời, những ca khúc không chỉ làm rưng rưng những ai đã từng sống ở nơi xứ tuyết, chương trình Quán thanh xuân tháng 12 "Đường xa tuyết trắng" còn có những clip phóng sự công phu và gợi mở: Người Việt ở Đông Âu, Âm nhạc - Một làn gió mới văn hóa phương Tây mang lại cho đời sống, Những người ở lại Đông Âu sau biến động 1990… hứa hẹn sẽ mang đến cho người xem trực tiếp và khán giả truyền hình một buổi tối cuối năm tràn đầy cảm xúc./.
