Quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn phải đảm bảo lưu giữ bản sắc văn hóa dân tộc, tôn trọng văn hóa vùng miền

Đảm bảo lưu giữ bản sắc văn hóa dân tộc, tôn trọng văn hóa vùng miền

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông thống nhất cao với việc xây dựng dự thảo Luật Quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn nhằm hoàn thiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, kết hợp hài hòa giữa phát triển đô thị với xây dựng nông thôn mới, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Về giải thích từ ngữ, dự thảo Luật định nghĩa đô thị mới là đô thị dự kiến hình thành trong tương lai hoặc mở rộng để thành lập thành phố, thị xã, thị trấn mới theo định hướng quy hoạch. Tuy nhiên, nếu xét về ngữ nghĩa để áp dụng chính sách, pháp luật sau này thì chưa đủ tính chất bao hàm và dễ gây hiểu lầm.

Bởi đô thị mới không chỉ là đô thị dự kiến được hình thành mà trên thực tế, những khu đô thị đã được hình thành, hoàn chỉnh với thời gian ngắn thì theo cách thông thường, phổ biến, người dân vẫn gọi là đô thị mới, thành phố trẻ… Như vậy, đại biểu đề nghị cần có sự nghiên cứu sâu để xác định lại hoặc phân tích, lưu ý riêng về những cách hiểu này.

Đại biểu cũng nhấn mạnh, trong xu thế mở cửa, tiếp nhận và dung nạp ảnh hưởng từ nhiều nền văn hóa, quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn đang đứng trước thách thức lớn, dễ nhận thấy nhất là về mặt kiến trúc. Toàn cầu hóa, hiện đại hóa và đô thị hóa làm nảy sinh một số tác động tiêu cực đến giá trị kiến trúc truyền thống. Cảnh quan nông thôn cũng dần mất biểu tượng đặc trưng văn hóa như cây đa, đình làng, nhà theo kiến trúc truyền thống… thay thế bằng nhà ống, nhà theo kiểu kiến trúc ngoại lai, kiến trúc lập khuôn.

Do đó, để đảm bảo quy hoạch phát triển bền vững, tại Điều 7 về nguyên tắc hoạt động quy hoạch đô thị và nông thôn cần nghiên cứu bổ sung nguyên tắc về việc bảo vệ, kế thừa, phát huy giá trị truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc, tôn trọng không gian văn hóa vùng miền. Tương tự, đề nghị rà soát lại khoản 6 Điều 2 về giải thích từ ngữ nhằm bổ sung yếu tố văn hóa đi liền với yếu tố kinh tế - xã hội.

Cơ hội để nhìn lại một cách tổng thể các quy hoạch có liên quan đến đô thị và nông thôn

Cho ý kiến tại phiên thảo luận, đại biểu Hoàng Văn Cường - Đoàn ĐBQH TP Hà Nội nhấn mạnh, quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn là hai phạm trù khác nhau nhưng lại có sự đan xen vào nhau. Do đó, việc xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn là hết sức cần thiết để có một hệ thống quy hoạch đồng bộ, đảm bảo tính tích hợp, tính bao quát, tránh chồng chéo các quy hoạch với nhau, kết hợp hài hòa giữa phát triển đô thị với xây dựng nông thôn.

Theo đại biểu việc xây dựng Luật này cũng là một cơ hội để chúng ta nhìn lại một cách tổng thể các quy hoạch có liên quan đến đô thị và nông thôn để có một hệ thống quy hoạch logic, mang tính tầng bậc; vừa là tiền đề, làm căn cứ để thực hiện các quy hoạch cấp dưới, đồng thời cũng cụ thể hóa được các quy hoạch cấp trên.

Đại biểu chỉ ra rằng, các quy hoạch đô thị và nông thôn tuy đã có sàng lọc song vẫn còn chồng chéo trong nội bộ hệ thống quy hoạch được điều chỉnh tại dự án Luật này cũng như các quy hoạch điều chỉnh tại Luật Quy hoạch.

Đại biểu đưa ra dẫn chứng, theo dự thảo Luật này trên địa bàn tỉnh sẽ có quy hoạch chung thành phố thuộc tỉnh, quy hoạch chung thị xã, quy hoạch chung huyện với cùng tỉ lệ phủ kín toàn bộ không gian của một tỉnh. Nhưng sau đó lại có quy hoạch chung khu chức năng, phải chăng quy hoạch này sẽ trùng với các quy hoạch trên?

Hoặc là đã có quy hoạch phân khu đô thị nhưng lại có quy hoạch thị trấn với cùng tỷ lệ; quy hoạch chung của huyện và quy hoạch chung của xã cũng cùng tỷ lệ; quy hoạch chung của huyện và quy hoạch vùng huyện sẽ được phân định như thế nào để tránh chồng chéo…Hiện tại đang xảy ra trường hợp quy hoạch chung nhiều khi nhắc lại quy hoạch tỉnh. Do đó đại biểu đề nghị dự Luật phải rà soát và làm rõ vấn đề này.

Thúc đẩy quá trình phát triển và nâng cao hiệu quả quản lý khu vực đô thị và nông thôn

Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Lê Hữu Trí - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa bày tỏ nhất trí cao về sự cần thiết ban hành Luật Quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn. Dự thảo Luật đã thiết kế logic, rõ ràng 9 nhóm nội dung mới so với quy định của pháp luật hiện hành nhằm bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật về quy hoạch và pháp luật có liên quan.

Qua đó đáp ứng yêu cầu triển khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng, trong đó có một số nội dung mới nổi trội như quy định rõ hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn theo các loại và các cấp độ quy hoạch; phân định, phân cấp, phân quyền trong lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn, đơn giản hóa trình tự, thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch đáp ứng yêu cầu cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh.

Đại biểu cho rằng đây là sự đổi mới mạnh mẽ tư duy công tác quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn; tin tưởng những nội dung mới của dự thảo Luật sẽ tháo gỡ nhiều vướng mắc, tạo thuận lợi thúc đẩy cho quá trình đầu tư xây dựng, phát triển và nâng cao hiệu quả quản lý tại khu vực đô thị và nông thôn. Đồng thời nâng cao chất lượng quy hoạch, đáp ứng yêu cầu xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam.

Theo đại biểu, dự thảo Luật quy định quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn có thời hạn 20 - 25 năm là phù hợp với lộ trình triển khai các hoạt động đầu tư xây dựng tại đô thị và nông thôn. Tuy nhiên, theo quy định tại Luật Quy hoạch năm 2017, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải lập, phê duyệt quy hoạch tỉnh theo thời kỳ quy hoạch là 10 năm. Vì vậy, đại biểu cho rằng, dự thảo Luật cần có các quy định yêu cầu rõ hơn về nội dung của các loại, các cấp độ quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn phù hợp với quy hoạch của tỉnh.

Đồng thời cần quy định rõ đối với trường hợp quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết khi phạm vi ranh giới dự kiến quy hoạch có sự chồng lấn, giao thoa giữa khu chức năng và đô thị, giữa khu chức năng và nông thôn, giữa đô thị và nông thôn.