“Rút ruột” dự án Nhiệt điện Thái Bình 2: Trách nhiệm của ông Đinh La Thăng ở đâu?

Chiêu “rút ruột” dự án

Công trường Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2  (Ảnh: PVN)

Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 là dự án thuộc Trung tâm Điện lực Thái Bình được quy hoạch với tổng công suất 1.800 MW, vốn đầu tư 1,7 tỷ USD, do Tổng Công ty CP Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) làm tổng thầu.

Dù được coi là dự án cấp bách trong Tổng sơ đồ điện VI và từng được kỳ vọng sẽ cung cấp cho lưới điện quốc gia 6,7 tỷ kWh điện mỗi năm sau khi hoàn thành nhưng đến nay dự án vẫn chưa thể hoàn thành và đã chậm so với kế hoạch 3 năm.

Trong thông báo của Văn phòng Chính phủ về điều chỉnh tiến độ dự án, Chính phủ đã yêu cầu PVN đẩy nhanh tiến độ, đưa các tổ máy vào vận hành trong tháng 9/2017 và tháng 3/2018.

Liên quan đến dự án này, trong quá trình mở rộng điều tra vụ án cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại PVC, hồi cuối tháng 9 vừa qua, Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an) đã ra thông báo về việc thực hiện quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam và khám xét đối với Lê Đình Mậu, Kế toán trưởng, kiêm Trưởng ban Kế toán và Kiểm toán Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN); Vũ Hồng Chương, nguyên Trưởng ban Quản lý dự án điện lực dầu khí Thái Bình 2 thuộc PVN; Trần Văn Nguyên, Kế toán trưởng Ban Quản lý dự án điện lực dầu khí Thái Bình 2 và Nguyễn Ngọc Quý, nguyên Phó chủ tịch HĐQT Tổng công ty xây lắp dầu khí VN (PVN).

Cả 4 bị can trên đều có liên quan đến những sai phạm tại dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2.

Có thể nói, đây là một trong những dự án điển hình của việc dùng vốn sai mục đích của PVC dưới thời Trịnh Xuân Thanh. Thực tế, số tiền tạm ứng cho dự án này được PVN rót cho PVC hồi năm 2011 khoảng 1.300 tỷ đồng và 6,6 triệu USD đã bị sử dụng sai mục đích.

Ông Trịnh Xuân Thanh khi đó đã chi 1.080 tỷ đồng để thanh toán 425 tỷ đồng nợ gốc vay ngân hàng và 55 tỷ đồng trả lãi vay ủy thác của tập đoàn. PVC cũng đã chi 74 tỷ đồng để hỗ trợ Nhà máy Nhiên liệu sinh học Phú Thọ; bổ sung 103 tỷ đồng hỗ trợ cho công trình Vũng Áng (Hà Tĩnh).

Còn lại khoảng 300 tỷ đồng, PVC tiếp tục "ném" vào 5 công ty con dưới hình thức góp vốn, gồm: Công ty PVC-MS 102 tỷ đồng, Công ty PVC - Land 50 tỷ đồng, Công ty PVC - Hòa Bình 55 tỷ đồng, Công ty PVNC 30 tỷ đồng và Công ty PVC - Mekong 30 tỷ đồng. Kết cục, do có 3 công ty kinh doanh thua lỗ nên PVC phải trích lập dự phòng và hạch toán kinh doanh thua lỗ.

Trong khi chưa thu hồi được số tiền chi sai mục đích kia, PVC mà đại diện là cựu tổng giám đốc Vũ Đức Thuận lại xin PVN hỗ trợ toàn bộ phần lãi vay phải trả đến hết năm 2013 với số tiền khoảng 1,5 triệu USD. Mục đích của việc này là để có tiền triển khai dự án Nhiệt điện Thái Bình 2.

Cũng tại dự án này, một trong những đơn vị tham gia thực hiện là Tổng Công ty Bảo dưỡng sửa chữa công trình dầu khí đã "tố" PVN không minh bạch trong gói thầu "Vật liệu bảo ôn, cách nhiệt".

Cụ thể, hồi tháng 8 Tổng công ty Bảo dưỡng sửa chữa công trình dầu khí - PVMR (tên cũ là PVEIC), đại diện cho Liên danh PVEIC - TBDST - TEMEX có văn bản kiến nghị về việc liên danh này bị PVC loại khỏi gói thầu “Vật liệu bảo ôn, cách nhiệt”. Theo PVMR, tháng 3/2016 PVC tổ chức mời thầu gói thầu “Vật liệu bảo ôn, cách nhiệt” - dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 và bán công khai hồ sơ mời thầu cho các nhà thầu quan tâm. PVC đóng gói thầu này vào tháng 5/2016 và tiến hành mở thầu, đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật.

Sau đó 5 tháng, Tổ công tác của PVC về gói thầu này có báo cáo đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật với 3 nhà thầu vượt qua kỹ thuật, trong đó có liên doanh PVEIC - TBDST - TEMEX. Vấn đề phát sinh ở chỗ, khi Tổ công tác trình lên, thì Hội đồng quản trị PVC lại loại bỏ tư cách nhà thầu của Liên danh PVEIC - TBDST - TEMEX và chỉ đạo rà soát lại kết quả đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật. Trước sự việc này, Phó tổng giám đốc PVC Nguyễn Duyên Hải đã ký báo cáo giải trình của Ban giám đốc gửi Hội đồng quản trị và kiến nghị giữ nguyên kết quả do Tổ công tác trình, nhưng không được chấp nhận.

Sau khi có thông tin bị loại khỏi gói thầu, PVEIC đã có công văn đề nghị làm rõ một số vấn đề liên quan đến tư cách tham gia dự thầu của liên danh này, nhưng không nhận được phản hồi từ PVC và tiếp tục có đơn kiến nghị gửi tới PVN phản ánh sự việc là đề nghị làm rõ.

Trước những lùm xùm tại dự án này, cách đây một tháng Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh đã yêu cầu Tổng cục Năng lượng phối hợp với các đơn vị khẩn trương tiến hành rà soát các vấn đề liên quan gói thầu vật liệu bảo ôn cách nhiệt của dự án. 

Và trách nhiệm của ông Đinh La Thăng?

Trong vụ sai phạm xảy ra tại dự án Nhiệt điện Thái Bình 2, dư luận đã và đang đặt ra trách nhiệm của ông Đinh La Thăng- nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên PVN giai đoạn 2008 - 2011.

Báo Thanh niên dẫn kết luận của Ủy ban Kiểm tra trung ương hồi tháng 4/2017 cho thấy, ông Đinh La Thăng, nguyên Chủ tịch HĐTV Tập đoàn PVN chịu trách nhiệm người đứng đầu về các vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy, HĐTV Tập đoàn PVN trong giai đoạn 2009 - 2011.

Chịu trách nhiệm khi ký ban hành Nghị quyết 233/NQ-ĐU, ngày 17.3.2009 của Đảng uỷ Tập đoàn có nội dung không phù hợp với quy định pháp luật để HĐTV, Ban Tổng Giám đốc Tập đoàn và các tổng công ty thành viên quyết định chỉ định nhiều gói thầu trái pháp luật; Vi phạm Quy chế làm việc Hội đồng quản trị Tập đoàn trong việc ký thỏa thuận tham gia góp vốn tại Văn bản số 6934, ngày 18/09/2008 giữa ông Đinh La Thăng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn và Chủ tịch Hội đồng quản trị OceanBank (có nội dung: Tập đoàn tham gia góp vốn 20% trở lên; cử cán bộ tham gia quản trị, điều hành; đề nghị các đơn vị thành viên sử dụng dịch vụ của OceanBank) trước khi Hội đồng quản trị Tập đoàn họp thống nhất nội dung trên.

Ông Thăng cũng chịu trách nhiệm trong việc Hội đồng quản trị ban hành Nghị quyết số 4266/NQ-DKVN góp vốn vượt mức quy định vào OceanBank, trái quy định của luật Các tổ chức tín dụng, gây thiệt hại rất nghiêm trọng cho PVN.

Cùng với đó là trách nhiệm trong việc HĐTV ban hành một số nghị quyết, quyết định chỉ định nhiều gói thầu với tổng giá trị lớn, vi phạm các nghị định của Chính phủ; tham mưu, đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho chỉ định nhiều gói thầu không bảo đảm các điều kiện theo quy định của pháp luật.

Chấp thuận cho PVC được miễn bảo lãnh thực hiện hợp đồng đối với công trình, dự án do Tập đoàn chỉ định cho PVC thực hiện và chấp thuận cho Tổng công ty cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí (PTSC) được miễn bảo lãnh thực hiện hợp đồng đối với Hợp đồng thiết kế, mua sắm, xây dựng (EPC) Nhà máy Nhiên liệu sinh học Dung Quất, vi phạm luật Đấu thầu năm 2005./.

Hà Giang (T/h)