Thủ tướng giao Bộ VHTTDL nghiên cứu sửa đổi Nghị định về Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước

Theo báo cáo, công tác xét tặng giải thưởng được thực hiện đảm bảo quy định theo 3 cấp Hội đồng: Hội đồng cấp cơ sở, Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước; Hội đồng cấp Nhà nước.

Theo đó, Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật năm 2016, Hội đồng cấp Nhà nước đã họp phiên toàn thể do Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện, Chủ tịch Hội đồng chủ trì (ngày 12 và 13/7/2016) để xét 25 hồ sơ đề nghị xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” và 133 hồ sơ đề nghị xét tặng “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật do 09 Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước trinh theo đúng quy trình, thủ tục, hồ sơ quy định tại Nghị định số 90/2014/NĐ-CP của Chính phủ.

Căn cứ kết quả kiểm phiếu bầu của thành viên Hội đồng, có 18 hồ sơ đề nghị xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” và 95 hồ sơ đề nghị xét tặng “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật đạt từ 90% số phiếu trở lên đồng ý của tổng số thành viên Hội đồng cấp Nhà nước, đủ điều kiện trình Thủ tưởng Chính phủ xét trình Chủ tịch nước tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật năm 2016.

Nghị định về Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước sẽ được nghiên cứu sửa đổi (ảnh minh họa)

 Ngày 31/8/2016, Bộ VHTTDL đã có Tờ trình số 168/TTr-HĐGT trình Thủ tướng Chính phủ xét trình Chủ tịch nước tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” về văn học, nghệ thuật cho 18 tác giả, đồng tác giả (trong đó có hồ sơ của tác giả Nguyên Thị Xuân Quỳnh và Hà Đức Trọng (Thu Bồn); Tờ trình số 169/TTr-HĐGT trình Thủ tướng Chính phủ xét trình Chủ tịch nước tặng “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật cho 95 tác giả (đồng tác giả) có tác phẩm, cụm tác phẩm đủ điều kiện và tiêu chuẩn.

Ngày 21/9/2016, Ban Thi đua- Khen thưởng Trung ương đã có Tờ trình số 2185/TTr-BTĐKT trình Thủ tướng Chính phủ đề nghị Chủ tịch nước tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” cho 5 tác giả (đồng tác giả) và “Giải thưởng Nhà nước” cho 43 tác giả (đồng tác giả). Ngày 5/10/2016, Thủ tướng Chính phủ đã có Tờ trình số 1756/TTr-TTg đề nghị Chủ tịch nước tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” cho 5 tác giả (đồng tác giả), “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật cho 43 tác giả (đồng tác giả).

Ngày 18/10/2016, Bộ VHTTDL đã có Tờ trình số 222/TTr-HĐGT trình Thủ tướng Chính phủ xét trình Chủ tịch nước tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” về văn học, nghệ thuật cho 13 tác giả, đồng tác giả (trong đó có hồ sơ của tác giả Nguyễn Thị Xuân Quỳnh và Hà Đức Trọng (Thu Bồn); Tờ trình số 223/TTr-HĐGT trình Thủ tướng Chính phủ xét trình Chủ tịch nước tặng “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật cho 52 tác giả (đồng tác giả) có tác phẩm, cụm tác phẩm đủ điều kiện và tỷ lệ phiếu bầu đồng ý từ 90% trở lên của tổng số thành viên Hội đồng cấp Nhà nước.

Ngày 25/10/2016, Ban Thi đua-Khen thưởng đã có Tờ trình số 2524/TTr-BTĐKT trình Thủ tướng Chính phủ đề nghị Chủ tịch nước “Giải thưởng Hồ Chí Minh” về văn học, nghệ thuật cho 13 tác giả (đồng tác giả), “Giải thưởng Nhà nước” cho 52 tác giả (đồng tác giả). Ngày 18/11/2016, Thủ tướng Chính phủ đã có Tờ trĩnh số 2070/TTr-TTg đề nghị Chủ tịch nước tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” cho 05 tác giả (đồng tác giả), “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật cho 21 tác giả (đồng tác giả).

Ngày 21/11/ 2016, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 10005/VPCP-TCCV thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình chưa xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” về văn học, nghệ thuật cho 8 tác giả (đồng tác giả); “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật cho 31 tác giả, đồng tác giả.

Ngày 25/11/2016, Bộ VHTTDL tiếp tục có Tờ trình số 258/TTr-HĐTG trình Thủ tướng Chính phủ xét trình Chủ tịch nước tặng “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật cho 3 tác giả (đồng tác giả): Nguyễn Thị Phương Hoa, Lê Đức Tiến, Nguyễn Minh Chuyên có cụm tác phẩm đủ điều kiện và tỷ lệ phiếu bầu đồng ý từ 90% trở lên của tổng số thành viên Hội đồng cấp Nhà nước.

Ngày 5/1/2017, Chủ tịch nước đã có Quyết định số 41/QĐ- CTN và Quyết định số 42/QĐ-CTN tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” cho 10 tác giả (đồng tác giả) có cụm tác phẩm đặc biệt xuất sắc về văn học, nghệ thuật,góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc (trong đó không có tên tác giả Nguyễn Thị Xuân Quỳnh và Hà Đức Trọng (Thu Bồn); Quyết định số 43/QĐ-CTN và Quyết định số 44/QĐ-CTN tặng “Giải thưởng Nhà nước” cho 67 tác giả (đồng tác giả) có tác phẩm, cụm tác phẩm xuất sắc về văn học, nghệ thuật, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện cũng đã báo cáo Thủ tướng về những bất cập trong lần đầu tiên thực hiện xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật theo Nghị định được ban hành năm 2014.

Hiện nay có 7 hồ sơ trong đó có nhà thơ Thu Bồn và nhạc sĩ Thuận Yến chưa được xem xét vì không có giải thưởng trong các cuộc thi hay liên hoan chuyên nghiệp do trong điều kiện chiến tranh nên không tổ chức được các cuộc thi.

Trước đó, ngày 14/2/2017, Bộ VHTTDL đã có Tờ trình số 31/TTr-HĐGT trình Thủ tướng Chính phủ xét trình Chủ tịch nước xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” về văn học, nghệ thuật cho 2 cố tác giả: Nguyễn Thị Xuân Quỳnh và Hà Đức Trọng (Thu Bồn), có hồ sơ đủ điều kiện và tỷ lệ phiếu bầu đồng ý từ 90% trở lên của tổng số thành viên Hội đồng cấp Nhà nước. Hồ sơ này  tuy thiếu Giải thưởng theo quy định tại Khoản 3 Điều 9 Nghị định số 90/2014/NĐ-CP của Chính phủ nhưng các tác phẩm này được Hội đồng đánh giá có giá trị rất cao về nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật; có tác dụng to lớn phục vụ sự nghiệp cách mạng, ảnh hưởng rộng lớn và lâu dài trong đời sông xã hội, tác dụng giáo dục và định hướng thẩm mỹ cao cho thanh, thiếu niên; góp phần quan trọng vào việc thay đổi nhận thức của nhân dân trong sự nghiệp phát triển văn học, nghệ thuật, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Ngày 23/2/2017, bà Lưu Khánh Thơ - đại diện gia đình của cố tác giả Nguyễn Thị Xuân Quỳnh đã có Đơn đề nghị Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan liên quan xem xét hồ sơ đề nghị xét tặng "Giải thưởng Hồ Chí Minh" cho tác giả Nguyễn Thị Xuân Quỳnh do gia đình đã xin được Giấy xác nhận của “Hội Nhà văn Việt Nam về việc tập thơ thiếu nhi “Bầu trời trong quả trứng” của tác giả Xuân Quỳnh được Giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam năm 1982- 1983.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã giao Bộ VHTTDL nghiên cứu sửa đổi Nghị định về Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật trong đó bổ sung quy trình để Hội đồng xét tặng các danh hiệu này có thể báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét các trường hợp đặc biệt trước khi trình Chủ tịch nước quyết định.

Các trường hợp đặc biệt này là các tác giả, tác phẩm không có giải thưởng trong các cuộc thi hay Liên hoan chuyên nghiệp do điều kiện chiến tranh hoặc tác giả đã mất nhưng có những tác phẩm nổi tiếng được xã hội tôn vinh.

Thủ tướng nhấn mạnh: “Không được phép để các quy trình máy móc cản trở việc tôn vinh các tác giả có các tác phẩm văn học nghệ thuật nổi tiếng và có những đóng góp to lớn cho dân tộc”./.