Thủ tướng: "Việt Nam phải hành động vươn lên, phát huy nguồn nhân lực năng động, sáng tạo..."

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc: Tôi đang ước mơ về một Việt Nam thịnh vượng vào năm 2045 – thời điểm 100 năm lập quốc, khi đó mọi người dân Việt Nam ai ai cũng khá giả, các ước mơ con trẻ đều thành hiện thực; kinh tế độc lập, đất nước tự do, gia đình hạnh phúc". Ảnh: Nam Nguyễn

Phát biểu tại phiên toàn thể: Hành động vì một Việt Nam thịnh vượng trong khuôn khổ Diễn đàn thường niên về Cải cách và Phát triển lần thứ Hai năm 2019 (VRDF 2019) với chủ đề "Việt Nam: Khát vọng thịnh vượng - Ưu tiên và Hành động" diễn ra tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chia sẻ, vào những thập niên đầu sau chiến tranh, đất nước Việt Nam khi đó còn muôn vàn khó khăn, tỷ lệ nghèo đói rất cao, những gia đình Việt Nam chỉ mơ ước có một bữa cơm no, con em được đến trường, cuộc sống không còn đói rét và vất vả.

Năm 1986, công cuộc Đổi mới lần thứ nhất của Đảng đã chắp cánh cho bao giấc mơ được hiện thực hóa, để rồi hơn 70 triệu người, gần 1,3% dân số thế giới, trong những thập niên sau đó đã vượt lên cái đói, cái nghèo, ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành như chính mong ước bình dị của Chủ Tịch Hồ Chí Minh kính yêu.

Từ năm 1992, tỷ lệ đói nghèo tính theo mức 1,9 đô la một ngày (theo tỷ giá PPP năm 2011) đã giảm 10 lần, chỉ còn 5,23% năm 2018, đồng thời, tầng lớp trung lưu cũng tăng lên hơn 15% dân số và đang tăng rất nhanh. Xét về quy mô dân số, có thể nói rằng đây là một trong những cuộc vượt đói nghèo vĩ đại trong lịch sử các nước. Trong những dấu ấn đó luôn có sự ủng hộ và hỗ trợ của cộng đồng, bè bạn quốc tế, cả về nguồn lực lẫn tinh thần.

Hơn ba thập niên sau Đổi mới, những trẻ em sinh ra từ thập niên đầu đổi mới nay đã lớn và đang ở độ tuổi trưởng thành. Có những ước mơ trong họ nay đã thành hiện thực, nhiều người trong số họ nay có thể đã thành thầy cô giáo, bác sĩ, kỹ sư, luật sư, ca sĩ, v.v… song có thể vẫn còn nhiều ước mơ dở dang với nhiều day dứt.

Những con trẻ ngày nay lớn lên trong điều kiện cuộc sống tốt đẹp hơn trước và có những mơ ước tiếp nối bậc cha mẹ, thế hệ đi trước với khát vọng bay cao hơn, vươn xa hơn. Chúng ta có vinh dự và trách nhiệm nuôi dưỡng, tiếp sức cho những ước mơ đó thành hiện thực. Phải chăng điều đó là sự tương đồng với khẩu hiệu "Chúng ta trở nên lớn lao bởi những ước mơ" của  vị Tổng thống thứ 28 của Hoa Kỳ, ngài Woodrow Wilson.

Ảnh: Nam Nguyễn

Dù vậy, Thủ tướng cũng cho rằng, khát vọng, ước mơ hướng về phía trước dù rất đẹp nhưng thực tại là những điều chúng ta buộc phải đối mặt.

Với quan điểm nhìn thẳng vào những hạn chế, yếu kém, Thủ tướng đồng tình, đánh giá cao nhiều nhận định xác đáng của các chuyên gia quốc tế về những tồn tại, hạn chế và tiềm ẩn nhiều rủi ro; khả năng chống chịu, thích ứng với tác động bên ngoài của Việt Nam còn yếu; năng lực tiếp cận nền kinh tế số còn nhiều hạn chế.

"Gần đây, tốc độ tăng GDP có xu hướng chững lại, nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình và tụt hậu còn cao. Năm 2018, dân số Việt Nam đứng thứ 3 trong ASEAN, nhưng quy mô kinh tế là thứ 6…  Những hạn chế yếu kém đó không làm chúng tôi chùn bước mà càng thôi thúc chúng tôi không chỉ có khát vọng, ước mơ mà phải hành động, phải vươn lên mạnh mẽ và trong tiến trình còn nhiều gian khó thách thức này rất mong có sự hợp tác, đồng hành của quý vị và cộng đồng quốc tế", Thủ tướng nói.

Theo người đứng đầu Chính phủ, Việt Nam xây dựng chiến lược phát triển giai đoạn 2021-2030 trong bối cảnh quốc tế, khu vực có nhiều biến động, khó lường với nhiều dự báo đầy lo âu về căng thẳng địa chính trị, chiến tranh thương mại, chủ nghĩa bảo hộ, suy thoái kinh tế, thương mại toàn cầu, biến đổi khí hậu nặng nề...

Trong tình đó, Thủ tướng nhấn mạnh, đòi hỏi chúng tôi phải có bản lĩnh vững vàng, phát huy thành tựu, kinh nghiệm vừa qua để tự tin, tiếp tục thực hiện những đột phá chiến lược về hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng và phát huy nguồn nhân lực với những quan điểm và hành động mạnh mẽ.

Theo đó, phải gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định chính trị xã hội cho phát triển nhanh, bền vững. Cùng với đó là thực hiện đổi mới mạnh mẽ thể chế kinh tế, chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường Việt Nam hiện đại hội nhập, phục vụ người dân, doanh nghiệp, hướng tới nền kinh tế số, xã hội số.

Thủ tướng cũng khẳng định phải phát huy nội lực, giải phóng các nguồn lực tiềm năng trong xã hội trên cơ sở thúc đẩy mạnh mẽ khoa học công nghệ mới, phát triển khu vực tư nhân năng động, sáng tạo, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, động lực cho phát triển; đặc biệt là đầu tư cho giáo dục thế hệ trẻ dám ước mơ, dám hành động để vươn xa...

Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, có sức chống chịu và khả năng thích ứng cao; thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp quốc mang thịnh vượng đến mọi nhà, không để ai bị bỏ lại phía sau; Song song với đó là mở rộng đối ngoại, chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, thực hiện hiệu quả các Hiệp định FTA đã ký, tích cực tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu...

Tại Diễn đàn, Thủ tướng cũng chia sẻ, thời gian qua, tăng trưởng thương mại, GDP tích cực của Việt Nam có phần do đã nỗ lực hợp tác FDI, tham gia các Hiệp định FTA quy mô lớn, theo đó đã hướng được dòng chảy đi qua Việt Nam của các chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng toàn cầu của các tập đoàn xuyên quốc gia. Điển hình như hợp tác sản xuất và xuất khẩu hàng hóa "có địa chỉ" nằm trong các kênh phân phối của Samsung, LG, Aeon, Nestle, Nike, Intel… Tuy vậy, chỉ mới có 21% doanh nghiệp Việt Nam tham gia liên kết với chuỗi cung ứng nước ngoài, thấp hơn tỷ lệ của Thái Lan là 30%, Malaysia là 46%. Tỷ lệ nội địa hóa bình quân của Việt Nam mới đạt 33%, nên mức độ tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu còn thấp, doanh nghiệp Việt Nam chỉ mới thu được "tiền lẻ" khi tham gia các chuỗi giá trị toàn cầu.

Thủ tướng cho rằng, không có cách nào khác là Việt Nam phải hành động vươn lên, phát huy nguồn nhân lực năng động, sáng tạo, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ mới nhằm nâng cao trình độ để ngày càng có nhiều doanh nghiệp Việt Nam đủ năng lực tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu và tiếp nhận chuyển giao công nghệ mới, mạnh mẽ tiến lên những "nấc thang" có giá trị gia tăng cao hơn, thu được nhiều hơn khi tham gia các chuỗi giá trị toàn cầu.

Thủ tướng chụp ảnh kỷ niệm với các đại biểu tại Diễn đàn. Ảnh: Nam Nguyễn

Với những thành tựu đạt được trong hơn 3 thập niên Đổi mới cùng những lực bẩy kinh tế mới đã tạo dựng được trong những năm qua, với khí và thế đó, Thủ tướng bày tỏ lòng tin rằng, Việt Nam sẽ đến đích thành công.

Cũng trong bài phát biểu của mình, Thủ tướng đã hoan nghênh và đánh giá cao việc Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB), Cơ quan Phát triển quốc tế Úc (AusAid) và các đối tác phát triển của Việt Nam tổ chức Diễn đàn Thường niên về Cải cách và Phát triển Việt Nam lần thứ hai này.

Mục tiêu quan trọng nhất của Diễn đàn năm nay là đề xuất các sáng kiến, giải pháp mang tính chiến lược nhưng cụ thể làm luận cứ đầu vào quan trọng giúp Việt Nam xây dựng "Chiến lược phát triển 2021-2030, Kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội 2021-2025" - giai đoạn mang tính nền tảng cho việc hiện thực hóa sớm khát vọng 2045.

Thủ tướng đề nghị Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư và lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương lắng nghe những chia sẻ về kinh nghiệm và kiến thức quốc tế, những ý kiến nhận định, đề xuất của các chuyên gia quốc tế và trong nước, để tìm ra những cách làm phù hợp cho Việt Nam, đóng góp trực tiếp cho việc hoàn thiện dự thảo Chiến lược phát triển 2021-2030 và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025.