Thực thi hiệu quả luật Điện ảnh: Những vấn đề "nóng" sẽ được quy định rõ ràng tại Nghị định

Làm rõ nhiều vấn đề

Tại Hội nghị- Hội thảo Triển khai Luật Điện ảnh, đóng góp ý kiến xây dựng dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Điện ảnh và dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 38/2021/NĐ/CP, các đại biểu ủng hộ tinh thần của hai dự thảo Nghị định, tuy nhiên, các đại biểu còn băn khoăn về một số vấn đề như khung giờ hoạt động của các rạp phim, khung giờ chiếu phim dành cho trẻ em, tỉ suất chiếu phim Việt Nam trên các rạp, việc tham gia vào các dự án phim nhà nước đặt hàng...

Chủ đề được các đại biểu đặc biệt quan tâm là Quỹ Hỗ trợ phát triển điện ảnh sẽ vận hành như thế nào để đóng góp vào sự phát triển của điện ảnh Việt Nam. Nhiều ý kiến bày tỏ e ngại về cơ chế quản lý cũng như tính công khai, minh bạch khi sử dụng Quỹ.

Cung cấp những nội dung cơ bản của dự thảo Nghị định chi tiết quy định chi tiết một số điều của Luật Điện ảnh, Phó Cục trưởng Cục Điện ảnh Đỗ Quốc Việt nhấn mạnh, dự thảo quy định cụ thể 16 vấn đề được điều chỉnh. Với mục đích xây dựng Nghị định mang tính thực thi cao, phù hợp thực tế biến động không ngừng của điện ảnh Việt Nam và quốc tế, một số vấn đề cần được quan tâm gồm: quy trình thực hiện dự án sản xuất phim sử dụng ngân sách nhà nước phục vụ nhiệm vụ chính trị, được thực hiện bằng hình thức giao nhiệm vụ hoặc đặt hàng hoặc đấu thầu. Tỉ lệ suất chiếu phim Việt Nam, khung giờ chiếu phim Việt Nam, thời lượng, khung giờ chiếu phim cho trẻ em trong rạp chiếu phim và tỷ lệ thời lượng phát sóng phim Việt Nam so với phim nước ngoài, khung giờ phát sóng phim Việt Nam, thời lượng và khung giờ phát sóng phim cho trẻ em trên các kênh truyền hình trong nước.

"Nhóm vấn đề về phổ biến phim trên không gian mạng gồm những quy định cụ thể đối với các doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, tổ chức thực hiện phổ biến phim, cung cấp dịch vụ phổ biến phim, cung cấp hạ tầng kỹ thuật thực hiện phổ biến phim trên không gian mạng… là những nội dung hoàn toàn mới, mang tính kỹ thuật, do đó cần xây dựng tại dự thảo Nghị định nhằm đạt được tính khả thi, phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước cũng như đặc thù các hình thức tổ chức hoạt động của chủ thể phổ biến phim trên không gian mạng…", ông Việt nêu.

Về thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh, theo Phó Cục trưởng Đỗ Quốc Việt, căn cứ trên khả năng và điều kiện thực tế, dự thảo Nghị định quy định nguồn của Quỹ bao gồm: Nhà nước hỗ trợ vốn ban đầu khi mới thành lập Quỹ từ nguồn ngân sách sự nghiệp văn hóa; huy động đóng góp tự nguyện, tài trợ của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước, nước ngoài và các nguồn thu nhập hợp pháp khác; trích 3% từ doanh thu bán vé của các phim nhập khẩu chiếu rạp tại Việt Nam; 3% từ phí thẩm định và phân loại phim; 1% tiền thuê bao của phim phổ biến xuyên biên giới; 0.05 % tiền thuê bao của truyền hình trả tiền; 0.5 % doanh thu từ hoạt động quảng cáo trong chương trình phim chiếu trên truyền hình…

"Riêng về nguồn thu trích tỉ lệ phần trăm doanh thu hoạt động điện ảnh và các hoạt động gia tăng khác trong hoạt động điện ảnh, hiện còn có nhiều ý kiến khác nhau về cơ chế thực hiện, tính khả thi và sự đồng bộ về pháp lý trong việc thực hiện quy định này. Do vậy, dự thảo Nghị định cần nhận được nhiều ý kiến đóng góp chi tiết, cụ thể để làm rõ những vấn đề có liên quan nhằm mục đích sớm hình thành và đưa Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh đi vào hoạt động…", ông Đỗ Quốc Việt nhấn mạnh.

Cân nhắc tỉ lệ 30% tỉ lệ phim Việt trên sóng truyền hình

Theo ông Đỗ Thanh Hải - Phó Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam, quy định thời lượng phát sóng phim truyện Việt Nam phải đạt ít nhất 30% là khó áp dụng, đặc biệt với các đài địa phương. Cũng theo ông Hải, cần làm rõ tỉ lệ 30% áp dụng đối với tổng thời lượng phát sóng phim, bao gồm 5 loại hình quy định trong Luật Điện ảnh hay áp dụng đối với tổng thời lượng phim truyện? Tỷ lệ 30% đối với tổng thời lượng phim của mỗi đài truyền hình sẽ chỉ áp dụng đối với các kênh truyền hình quảng bá hay cả các kênh truyền hình trả tiền, các gói dịch vụ trên nền tảng internet và di động?

Về tỷ lệ phát sóng phim Việt Nam là 30% theo quy định tại Dự thảo cần phải được xây dựng đồng bộ với các chính sách khuyến khích sản xuất phim Việt Nam để đảm bảo tính khả thi của quy định, tránh trường hợp cung không đủ cầu, dẫn tới tăng giá bản quyền phim do các đơn vị phát sóng phải cạnh tranh để mua bản quyền trong khi không có các phim có chất lượng đủ tốt để phát sóng.

"Trên thực tế, tỷ lệ phát sóng 30% phim Việt Nam là tỷ lệ rất khó khả thi với các đài truyền hình trong nước, nhất là các Đài có quy mô vừa và nhỏ cũng như các kênh truyền hình được sản xuất để phát sóng trên hệ thống truyền hình trả tiền"- ông Hải cho biết.

Ông Đỗ Thanh Hải nêu lý do: sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong việc mua bản quyền phim Việt Nam đến từ các hạ tầng OTT và các hạ tầng streaming xuyên biên giới cung cấp dịch vụ tại Việt Nam, với tiềm lực tài chính mạnh cho phép mua độc quyền nội dung trong thời gian dài hạn (5-10 năm), những hạ tầng này hiện giữ quyền 80% tổng số phim Việt chiếu rạp trong vòng 4 năm trở lại đây; Các công ty sản xuất phim cũng xây dựng app OTT của riêng mình và giữ quyền độc quyền những phim do mình sản xuất để phát trên hạ tầng của mình mà không chia sẻ bản quyền với các đơn vị phát sóng như trước đây; việc vi phạm bản quyền phim trên nền tảng Internet trở nên rất nghiêm trọng và gây thiệt hại rất lớn cho những đơn vị đầu tư sản xuất phim.

Ngoài ra, tỉ lệ phát sóng phim Việt Nam cần được áp dụng công bằng giữa các đài truyền hình trong nước, các nền tảng nội dung số trong nước và các nền tảng cung cấp nội dung xuyên biên giới có cung cấp dịch vụ tại Việt Nam.

Đồng tình với quan điểm này, Ts. Trần Thị Phương Lan, Phó Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương cho rằng, trên thực tế, mặc dù số lượng phim truyền hình Việt Nam sản xuất nhiều nhưng để đáp ứng tỷ lệ thời lượng phát sóng như quy định thì đều tính đến phim phát lại. Vì vậy, Khoản 2 điều 16 của Luật cần cân nhắc chỉnh sửa: Phim truyện Việt Nam được ưu tiên phát sóng lần đầu vào khung giờ từ 18-22h và phát lại vào các khung giờ khác. Tránh hiện tượng có những phim về đề tài lịch sử chiếu vào khung giờ sáng sớm, không khuyến khích người làm phim về đề tài này.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông cho biết, các ý kiến đóng góp đề cập đến những vấn đề rất nóng, sát với thực tiễn những gì đã và đang diễn ra, Ban tổ chức sẽ tiếp thu các ý kiến và có những điều chỉnh phù hợp trước khi trình dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Điện ảnh và dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2021/NĐ-CP lên Thủ tướng Chính phủ./.