(Tổ Quốc) - Ngày 17/6, tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội, đã diễn ra lễ khai mạc triển lãm Nghệ thuật minh hoạ báo chí xuất bản Việt Nam 2023 do Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức.
Minh họa báo chí Việt Nam đã đồng hành cùng báo chí Việt Nam từ gần hai thế kỷ (tờ báo đầu tiên ở Gia Định xuất bản năm 1865). Minh họa báo chí là loại nghệ thuật "diễn ngôn bằng hình và nét" đến với mọi đối tượng, quốc tịch màu da, đó là "ngôn ngữ quốc tế" không cần phiên dịch, nhìn hình và nét là có thể đoán được phần nào nội dung câu chuyện về điều gì, ở đâu và cho ai…
Triển lãm được tổ chức nhằm hội tụ các họa sĩ ba miền chuyên vẽ minh họa báo chí xuất bản và các ban biên tập, các tòa soạn báo, các nhà xuất bản đang có nhiều ấn phẩm sử dụng minh họa để kết nối, giao lưu cùng trao đổi những câu chuyện nghề, chuyện nghệ thuật minh họa song hành cùng nền báo chí Việt Nam nhiều năm qua.
Họa sĩ Lê Tiến Vượng chia sẻ tại triển lãm
Đồng thời, thông qua những câu chuyện hay, những kinh nghiệm độc đáo giúp cho các ban biên tập báo chí và xuất bản hiểu rõ hơn vai trò của nghệ thuật minh họa với báo chí. Cùng với đó, lắng nghe các họa sĩ chia sẻ những kinh nghiệm góc nhìn của mình khi thực hiện các tác phẩm minh họa báo chí để cùng hướng đến một tương lai gắn bó, bền chặt hơn giữa nghệ thuật minh họa và báo chí.
Phát biểu tại triển lãm, họa sĩ Lê Tiến Vượng, chia sẻ: "Tranh Minh họa từ lâu đã là một yếu tố không thể thiếu của báo chí. Minh họa góp phần làm nên sự sống động, sự thành công của các ấn phẩm báo chí và cùng với nó là sự đóng góp của các họa sĩ vẽ minh họa. Lặng lẽ và âm thầm các họa sĩ đã để lại nhiều tên tuổi cùng dấu ấn cá nhân của mình qua các tác phẩm vẽ minh họa truyện ngắn, chuyện dài kỳ, bút ký, tản văn, thơ… Với họ, vẽ minh họa cho các tờ báo vừa là cái duyên, cái thú vừa là cái nghiệp mà mỗi họa sĩ phải tự tạo nên mình.
Người họa sĩ minh họa báo chí thường được các ban biên tập lựa chọn từ các họa sĩ có danh, có bản lĩnh, tay nghề vững vàng, và đặc biệt là phải có khả năng "phóng tác" tức thì. Vì thời gian sản xuất tờ báo rất nhanh, có tờ ra hàng ngày nên nhiều họa sĩ phải ngay lập tức vẽ phóng tác ngay và luôn sau khi nhận được bản thảo tòa báo đặt vẽ. Do vậy minh họa báo chí là công việc đầy áp lực, nó đòi hỏi người họa sĩ phải có "tác phong báo chí" để "ứng tác, phóng tác" những bức họa nhanh nhất, tối giản, ấn tượng nhất phù hợp với nội dung câu chuyện, bài báo và tính chất mỗi tờ báo yêu cầu …".
Một số tác phẩm tại triển lãm
Tại triển lãm đã giới thiệu các tác phẩm của 55 họa sĩ chuyên nghiệp và không chuyên cả ba miền Bắc, Trung, Nam, với nhiều phong cách khác nhau, cách thể hiện, biểu đạt ngôn ngữ tạo hình khác nhau, cùng hòa chung trong một "sân chơi" của một môn nghệ thuật "phóng tác" với chủ đề "Sắc màu Việt Nam"…
Một số tác phẩm tại triển lãm
Là một họa sĩ, đạo diễn làm về phim hoạt hình NSND Nguyễn Hà Bắc chia sẻ: "Đồ họa là một phần rất quan trọng trong các bộ phim hoạt hình của tôi. Trong những năm gần đây, tôi nhận thấy, đồ họa đã rất phát triển đạt được nhiều những thành tựu, đặc biệt về nghệ thuật minh họa báo chí, điều đó đã thể hiện được sự tìm tòi và sáng tạo không ngừng nghỉ của các họa sĩ. Tôi nghĩ thông qua triển lãm này, các tòa soạn, các nhà xuất bản sẽ có thêm những đánh giá về chuyên môn, thẩm mỹ của các chuyên gia mỹ thuật của Hội Mỹ thuật Việt Nam, để có thêm những quyết đoán, định hướng, xu hướng mỹ thuật và đặc biệt là thiết kế, sáng tạo cho các loại ấn phẩm của mình.
Bên cạnh đó, còn thu hút nhiều hơn các tác giả trẻ tham gia và theo đuổi lĩnh vực nghệ thuật minh họa báo chí, cũng như thiết kế các trang bìa sách, giúp cho thị trường đồ họa Việt Nam ngày càng đổi mới phong phú, đa dạng và nâng cao chất lượng hơn nữa góp phần nâng tầm văn hóa Việt Nam hội nhập cùng thế giới".
Triển lãm thu hút đông đảo công chúng yêu mỹ thuật đến tham quan
Câu chuyện nghệ thuật minh họa báo chí đang bước sang giai đoạn mới, với thời cơ và thách thức mới. Thời hoàng kim với báo in đang qua đi, minh họa giờ đây chuyển dần sang các trang báo điện tử, tốc độ vẽ, xử lý cần nhanh, rẻ để thích ứng với các loại hình truyền thông đa phương tiện.
Tuy nhiên, dù cho báo chí truyền thông đa phương tiện phức tạp đến đâu, hiện đại đến đâu thì vẫn cần đôi tay, khối óc người họa sĩ vẽ minh họa nhằm tạo sự độc đáo, khác biệt mà không hệ điều hành hay robot nào có thể thay thế được. Để hấp dẫn, mê hoặc người đọc báo in hay báo mạng, vẫn phải cần "tiếng sét ái tình" từ những hình ảnh, những nét vẽ minh họa đắm say của các họa sĩ tài hoa./.
