(Tổ Quốc) - Hội nghị Trung ương 13 khóa XII được tổ chức vừa qua do Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chủ trì đã bàn thảo nhiều nội dung rất hệ trọng, liên quan đến đường hướng phát triển của đất nước trong những năm tới. Một trong những nội dung đó là công tác nhân sự Ban chấp hành Trung ương khóa XIII. PGS.TS Lê Quốc Lý, nguyên Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đã có trao đổi xung quanh vấn đề này.
PV: Trước đây, quy trình nhân sự cho Đại hội chỉ cần 3 bước nhưng theo quy định, quy trình mới có đến 5 bước. Theo ông, vì sao cần phải tăng thêm nhiều bước như vậy?
Ông Lê Quốc Lý: Điều này xuất phát từ thực tiễn, đó là đầu nhiệm kỳ đến nay đã có hàng chục trường hợp cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý bị kỷ luật thậm chí là xử lý hình sự. Điều này chứng tỏ đã có những cán bộ yếu kém năng lực, tha hóa lọt vào Trung ương.
PGS.TS Lê Quốc Lý, nguyên Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
Để tránh những hiện tượng như vậy, Đảng ta đã đề ra quy trình 5 bước. Bản chất sự khác nhau giữa 3 bước và 5 bước chính là mở rộng dân chủ hơn, đảm bảo chặt chẽ, khách quan, chính xác hơn.
Trong quy trình 5 bước, Trung ương nhấn mạnh đầu tiên là phải chuẩn bị cho nhân sự tái cử với những ủy viên Trung ương khóa XII đủ điều kiện tái cử khóa XIII. Tiếp đó là nhân sự mới tham gia lần đầu, sau cùng mới tính đến “trường hợp đặc biệt”.
Quy trình là chuẩn bị xong nhân sự cũng phải từ Trung ương rồi mới đến nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Xong nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư mới chuẩn bị đến nhân sự lãnh đạo chủ chốt. Cuối cùng mới tính đến “trường hợp đặc biệt”.
Có thể thấy rằng, trong thời gian qua, Đảng đã làm rất chặt chẽ các quy trình liên quan tới công tác cán bộ. Các quy trình này được thực hiện qua rất nhiều khâu, rà soát lại nhiều lần. Đây cũng chính là quá trình để sàng lọc, đánh giá lại cán bộ.
PV: Cần hiểu thế nào về “trường hợp đặc biệt” thưa ông?
Ông Lê Quốc Lý: Như tôi đã nói ở trên đó là xuất phát từ bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn, đồng thời phải kết hợp hài hòa giữa tính phổ biến và đặc thù, giữa cái chung và cái riêng, chính vì vậy nên Trung ương thấy cần thiết phải có “trường hợp đặc biệt”. Những trường hợp đặc biệt này thường sẽ rất ít và thực sự cần thiết
Ở kỳ Đại hội trước là trường hợp bầu Tổng Bí thư, đây là vị trí quyết định sự thành bại của cách mạng, sự vững bền của Đảng. Vị trí này cần những người phải thực sự tiêu biểu, là kết tinh của trí tuệ, đạo đức, bản lĩnh và các điều kiện Đảng đặt ra, đảm bảo cho Đảng có sức chiến đấu mạnh mẽ.
Cá nhân tôi cho rằng, Đại hội Đảng khóa XIII cũng cần những “trường hợp đặc biệt” nhưng số lượng hạn chế để tránh phá vỡ quy định của Đảng.
PV: Tại Hội nghị vừa qua, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cũng lưu ý, khi xem xét, lựa chọn, giới thiệu nhân sự phải căn cứ vào tiêu chuẩn, điều kiện, cơ cấu, số lượng. Tuy nhiên, không vì cơ cấu, số lượng mà hạ thấp tiêu chuẩn. Vấn đề này được hiểu như thế nào thưa ông?
Ông Lê Quốc Lý: Vấn đề cơ cấu cán bộ hợp lý rất quan trọng trong việc bảo đảm sự đoàn kết, sự hài hòa giữa vùng miền, giữa các dân tộc, các thành phần, địa bàn, lĩnh vực công tác. Tuy nhiên, như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh “không vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn”.
Điều này có thể thấy rằng, Tổng Bí thư đặc biệt quan tâm đến yếu tố tiêu chuẩn bởi đây mới chính là yếu tố quyết định cán bộ có đảm đương được công việc của Đảng, của dân giao phó hay không.
Đảm bảo cơ cấu quan trọng nhưng năng lực, phẩm chất, uy tín của cán bộ mới là những yếu tố quyết định.
PV: Theo ông, nhân sự cấp chiến lược cần đảm bảo những tiêu chí nào?
Ông Lê Quốc Lý: Đảng ta đã có Quy định số 214-QĐ/TW về khung tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ cấp chiến lược, cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý.
Trong rất nhiều tiêu chí đánh giá, tôi cho rằng tiêu chuẩn đầu tiên đó là phải trung thành với Đảng, Nhà nước, có phẩm chất, tư tưởng chính trị vững vàng, có bản lĩnh cách mạng.
Nếu không có phẩm chất, tư tưởng vững vàng thì cán bộ đó sẽ rất có thể bị dao động, bị lôi kéo, sa ngã hay mua chuộc khi nắm giữ những vị trí quan trọng.
Một tiêu chí không kém phần quan trọng đó là phải thực sự có năng lực. Kinh nghiệm cho thấy, nếu một cán bộ mà chỉ nhiệt tình thôi không đủ, mà phải có kiến thức, tài năng để thực hiện được những công việc rất nặng nề, áp lực mà Đảng, Nhân dân đã giao phó.
Cuối cùng, để nhân dân tin và làm theo thì người lãnh đạo đó phải thực sự có tâm. Cán bộ cấp chiến lược phải là người tận tâm với công việc, cống hiến vì nhân dân, đừng tư lợi cá nhân, đừng nghĩ tới “phần trăm” được hưởng mà phải nghĩ tới lợi ích của dân, của nước trước.
Ngoài ra, trong thời đại hội nhập, chúng ta cũng phải nhìn nhận, lựa chọn những người lãnh đạo có khả năng hành động, hiểu biết và tầm nhìn.
Vâng xin cảm ơn ông!
