Tưng bừng, rộn ràng lễ hội rước pháo khổng lồ ở làng Đồng Kỵ
(Tổ Quốc) - Sáng nay, 25/1 (tức mùng 4 Tết Quý Mão), tại phường Đồng Kỵ, thành phố Từ Sơn (Bắc Ninh) đã tưng bừng diễn ra lễ hội rước pháo Đồng Kỵ, cầu mong một năm làm ăn phát tài, gặp nhiều may mắn. Hội rước pháo làng Đồng Kỵ từ lâu đã trở nên nổi tiếng khắp cả nước và được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Lễ hội rước pháo Đồng Kỵ (diễn ra từ mùng 4,5,6 tháng Giêng Âm lịch) là một trong những lễ hội giàu bản sắc truyền thống của vùng đất Bắc Ninh, khởi đầu cho mùa xuân mới hàng năm.
Theo đại diện Ban Tổ chức, Lễ hội rước pháo Đồng Kỵ gồm 2 phần chính gồm: Rước pháo và rước Ông đám với các nghi thức truyền thống, trang trọng. Hai quả pháo trong lễ rước được làm tượng trưng bằng gỗ và sơn son thếp vàng, trong đó pháo Nhất dài 6m, pháo Nhì dài 5,8m, với đường kính hơn 1m.
Đặc biệt, thân pháo được chạm khắc hình Long - Lân - Quy - Phụng với mong muốn năm mới mưa thuận gió hòa.
Mỗi quả pháo được trang trí với một đầu hình ngôi sao và một đầu hình trống đồng, nặng gần 1 tấn
Ngày 25/1 (mùng 4 Tết), người dân làng Đồng Kỵ (Từ Sơn, Bắc Ninh) mở hội rước pháo. Mỗi quả pháo được thanh niên trong làng thay nhau khiêng từ Nhà văn hóa truyền thống đến sân đình của làng để làm lễ.
Sau mỗi hồi trống, các thanh niên reo hò vang dội “mừng pháo Nhất", "mừng pháo Nhì” tượng trưng cho tiếng pháo, mang đến không khí sôi động cho người dân tham dự lễ hội.
Để chuẩn bị cho lễ hội rước pháo, người dân Đồng Kỵ đã chuẩn bị trước đó gần 2 tháng với mong muốn tái hiện nét đẹp văn hóa truyền thống của quê hương, mang lại sự tươi vui phấn khởi của người dân Đồng Kỵ mỗi dịp Tết đến Xuân về.
Hàng trăm người tham gia lễ rước kéo dài chừng hai tiếng, trải qua nhiều nghi thức từ nhà trưởng đám đến đình làng.
Nhiều người dân phường Đồng Kỵ, cho biết sau hai năm ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, năm nay người dân trong phường rất háo hức chờ đón lễ rước pháo.
Theo dân gian truyền lại, thời vua Hùng có ông Cương Công, con trai ông Kinh Bắc quận vương, có công dẹp giặc Xích Quỷ, được vua phong là Thiên Cương.
Trên đường dẹp giặc, Thiên Cương đã về Đồng Kỵ tuyển quân chọn tướng.
Vào ngày mùng 4 tháng Giêng, ông ra lệnh xuất quân đánh giặc. Thiên Cương chia quân làm 4 tốp và giao cho 4 tướng chỉ huy. Trong buổi xuất quân, mọi người tổ chức đốt pháo hò reo, tạo không khí náo nhiệt, hào hùng để động viên quân sĩ.
Khi dẹp giặc xong, Thiên Cương trở về Đồng Kỵ mở hội ăn mừng. Để nhớ ơn Thiên Cương, làng Đồng Kỵ thờ đức Thiên Cương làm thần hoàng làng tại đình và hàng năm mở hội thi đốt pháo, tái hiện ngày Thiên Cương ra lệnh xuất quân đánh giặc.
Hàng năm, làng Đồng Kỵ sẽ chọn 4 người bước sang tuổi 50 ở mỗi giáp, làm 4 vị tướng xuất quân đánh giặc (gọi là Quan đám đỏ).
Mỗi vị tướng có trách nhiệm tổ chức quân.
Các ông đám sẽ được công trên vai bởi những trai tráng của làng thực hiện các động tác múa để cổ động tinh thần quân lính và chào tạm biệt nhân dân đi đánh giặc.
Đây là nét văn hoá đẹp vẫn duy trì và phát huy cho tới tận ngày nay.
Hội rước pháo Đồng Kỵ được Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia.
