WHO khuyến khích các công ty dược của Trung Quốc chia sẻ bản quyền vaccine

Trước lo ngại về biến thể mới Omicron, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cam kết hỗ trợ thêm 1 tỷ liều vaccine cho châu Phi vào năm tới. Tổ chức Y tế thế giới đang tiếp tục kêu gọi hai nhà phát triển vaccine lớn của Trung Quốc chia sẻ bằng sáng chế để giúp nhiều quốc gia có cơ hội sản xuất vaccine. Trước đó, WHO cũng đã nhiều lần kêu gọi chia sẻ bản quyền vaccine nhằm gia tăng nguồn cung và đảm bảo khả năng tiếp cận công bằng cho các nước đang phát triển.

Cho đến nay, các hãng dược khổng lồ là Pfizer, Moderna, Johnson&Johnson và AstraZeneca đã xây dựng trung tâm chuyển giao công nghệ mRNA ở châu Phi với hy vọng có thể chia sẻ công nghệ vaccine tiên tiến cho các quốc gia chưa có vaccine. Trong khi bày tỏ lạc quan rằng các hãng dược phương Tây đã chia sẻ công nghệ thì WHO hy vọng Trung Quốc và Ấn Độ sẽ là các quốc gia tiếp theo thực hiện sứ mệnh này.

Theo trang SCMP, Trung Quốc đã trở thành quốc gia đóng vai trò quan trọng trong sản xuất vaccine và đầu tư rất nhiều vào các nghiên cứu – phát triển kể từ khi dịch bệnh xuất hiện. Bên cạnh đó, Ấn Độ là nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới sử dụng công nghệ vaccine của phương Tây.

"Về phía Trung Quốc, chúng tôi đang liên hệ với hai công ty lớn có vaccine mà Tổ chức Y tế thế giới đã chấp thuận", Erika Dueñas Loayza – Người đứng đầu bộ phận sở hữu trí tuệ thuộc WHO cho biết.

Hai công ty Trung Quốc là Sinopharm và Sinovac đều có vaccine bất hoạt do WHO phê duyệt sử dụng khẩn cấp. Trung Quốc là nhà cung cấp vaccine Covid-19 lớn nhất cho thế giới, chủ yếu thông qua các thỏa thuận thương mại song phương.

Lạc quan về chương trình vaccine

Bà Laoyza cho biết WHO đã liên hệ trực tiếp với đại diện của Trung Quốc tại Geneva cũng như hai hãng dược là Sinopharm và Sinovac để xem liệu hai công ty có sẵn sàng chia sẻ công nghệ và bằng sáng chế thông qua Nhóm tiếp cận công nghệ Covid-19 (C-TAP), nền tảng hỗ trợ chia sẻ dữ liệu, công nghệ, sở hữu trí tuệ trong điều trị, xét nghiệm và cung cấp vaccine Covid-19 của WHO, hay không.

Bà Laoyza nói rằng cơ chế này cho phép các công ty dược linh hoạt trong việc quyết định sẽ chia sẻ công nghệ vaccine với các quốc gia cũng như xác định các thỏa thuận về tiền bản quyền.

"Chúng tôi đang yêu cầu các công ty dược chia sẻ công nghệ thông qua nền tảng C-TAP. Và tất nhiên, chia sẻ không phải là miễn phí. Đó là sự chia sẻ và nhận tiền bản quyền. Chúng tôi đóng vai trò tìm kiếm các nhà sản xuất tiềm năng và giúp họ giám sát tất cả các thỏa thuận công nghệ này", bà Laoyza cho biết.

"Đây có thể được hiểu là quyền sở hữu trí tuệ và cũng có thể được xem là dữ liệu để tạo điều kiện cho quá trình phê duyệt loại thuốc này ở nhiều quốc gia hơn. Ở góc độ y tế cộng đồng, điều này rất tốt cho việc tiếp cận vaccine vì chúng tôi có thể nhanh chóng xác định các nhà sản xuất có năng lực. Và sau đó, chúng tôi giúp họ nhanh chóng đưa sản phẩm ra thị trường các nước đang phát triển càng sớm càng tốt. Tất nhiên sẽ có cạnh tranh nhưng đây vẫn là cách tốt nhất để đảm bảo giá tốt", bà Loayza nói.

Theo bà Loayza, WHO cũng đang đánh giá tiềm năng của các nhà phát triển vaccine khác của Trung Quốc và sẽ liên lạc với họ trong thời gian sớm.

"Chúng tôi rất quan tâm đến việc tổ chức hội thảo ở khu vực châu Á và ở Trung Quốc. Chúng tôi biết rằng có rất nhiều vaccine đang được phát triển và nhiều công ty công nghệ sinh học đang làm việc trong quá trình phát triển. Và chúng tôi cũng sẵn sàng thảo luận với họ cũng như mong muốn chính phủ tạo điều kiện cho các cuộc thảo luận này", bà nói.

Trung Quốc đã xuất khẩu 1,2 tỷ liều và tặng 119 triệu liều vaccine Covid-19, công ty theo dõi quá trình xuất khẩu vaccine của Trung Quốc Bridge Consulting cho biết. Vào năm ngoái, Chủ tịch Tập Cận Bình đã nói rằng Trung Quốc sẽ đưa vaccine trở thành "hàng hóa công khắp toàn cầu".

Tuy nhiên, hầu hết các vaccine của Trung Quốc đều được giao dịch thông qua các thỏa thuận thương mại song phương. Giá vaccine của Trung Quốc cũng cao hơn nhiều so với của các hàng khác, cho dù có rẻ hơn so với loại vaccine công nghệ mRNA do hãng Pfizer và Moderna sản xuất.

Bà Loayza nhấn mạnh, việc chia sẻ bằng sáng chế công nghệ vaccine nên nhanh chóng thực hiện để chuẩn bị cho cuộc chiến chống lại các biến thể nguy hiểm có thể xuất hiện trong tương lai. Đến nay, chỉ khoảng 7,3% dân số châu Phi được tiêm chủng đầy đủ./.