Xây dựng bảng giá đất theo giá thị trường sẽ tạo ra sự bình đẳng, tiến bộ

Xây dựng bảng giá đất theo giá thị trường tạo ra sự bình đẳng

Cho ý kiến về Dự án Luật Đất đai sửa đổi, Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) nhận định, trước đây, khung giá đất do nhà nước áp đặt. Dự thảo đã bỏ khung giá đất, xây dựng bảng giá theo giá thị trường sẽ tạo ra sự bình đẳng, tiến bộ. Điều này nếu thực hiện được sẽ xoá bỏ phần lớn bất cập trong công tác quản lý đất đai hiện nay.

Cũng theo đại biểu, nhiều vụ tham nhũng đất đai xuất phát từ việc định giá đất. Nếu có bảng giá đất sát giá trị thị trường, đồng thời đền bù thoả đáng cho người dân bị thu hồi đất sẽ giảm khiếu kiện.

Về thu hồi đất, hiện có 2 phương thức, đó là Nhà nước ra quyết định thu hồi và chủ doanh nghiệp có dự án tự thoả thuận với người dân để thu gom. Khi để người dân và nhà đầu tư tự thoả thuận sẽ phát sinh vấn đề, đó là giá cao vọt hơn hẳn so với khi Nhà nước thu hồi vì mục đích quốc phòng an ninh, nên xảy ra bất bình đẳng, gây khiếu kiện.

Trong khi đó, chúng ta đã quy định đất đai thuộc sở hữu toàn dân, Nhà nước quản lý. Khi giao chủ đầu tư thu hồi thì Nhà nước đã tự bỏ quyền của mình. Do vậy Đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị đất đai đã thuộc diện Nhà nước quyết định có dự án đầu tư thì cần do Nhà nước thu hồi, chỉ thoả thuận trong trường hợp khi một số người cùng góp chung vốn hoặc tự chuyển dịch.

Dẫn số liệu thống kê có tới 90% khiếu nại hành chính được giải quyết, 50% tranh chấp về dân sự liên quan đến đất đai, đại biểu Nguyễn Hữu Chính (Đoàn Hà Nội) cho rằng, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do nhiều quy định của Luật Đất đai hiện đã lỗi thời.

Cụ thể, cơ chế về giá chưa phù hợp, không đầy đủ, chồng chéo, giá bồi thường quá thấp. Trong khi đó chênh lệch giữa giá kinh doanh dự án và dự án đền bù, giá giữa thành phố nông thôn, giữa thành phố và các tỉnh lân cận quá lớn. Giá bồi thường khi thu hồi đất giữa thành thị và nông thôn khá bất cập.

Ngoài nội dung trên, theo đại biểu, cơ chế quản lý đất đai chưa phù hợp, chưa có hướng dẫn cụ thể về phương thức thu hồi. Việc cấp, thu hồi "sổ đỏ" cũng phát sịnh nhiều vướng mắc. "Có nơi hai nhà sát nhau nhưng có nhà được cấp "sổ đỏ", nhà bên cạnh lại không dẫn đến khiếu kiện kéo dài" - Đại biểu Nguyễn Hữu Chính nêu ví dụ.

Đóng góp ý kiến và Dự án Luật Đất đai sửa đổi, Đại biểu Nguyễn Hữu Chính nêu quan điểm, về bồi thường tái định cư, Dự thảo nêu ra một trong các nguyên tắc bồi thường đất đai khi nhà nước thu hồi là phải đảm bảo người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc hơn chỗ cũ.

"Thực tế điều này khó thực hiện do nhu cầu người dân cao, luôn mong muốn diện tích lớn hơn diện tích thu hồi công với các điều kiện về sinh kế khác…Do vậy, việc nêu ra tiêu chí đánh giá bằng hoặc hơn rất khó, dễ gây khiếu kiện" - Đại biểu Chính nhận định.

Điểm nghẽn không thể phát triển được cũng vì đất đai

Phát biểu thảo luận tại tổ, đại biểu Nguyễn Minh Hoàng (Đoàn TP.HCM) nhấn mạnh việc sửa đổi Luật Đất đai là rất cần thiết. Theo đại biểu, những bất cập trong lĩnh vực đất đai trên thực tế đã rất rõ. "Cán bộ chúng ta bị xử lý kỷ luật cũng vì đất đai, người dân bất an cũng vì đất đai, điểm nghẽn không thể phát triển được cũng vì đất đai"- vị đại biểu nhấn mạnh.

Về vấn đề chung của dự thảo Luật, đại biểu đoàn TP HCM cho rằng quá trình sửa đổi phải thể hiện được quyền và nghĩa vụ của công dân với đất đai, đặc biệt là quyền lợi của người dân với đất đai, cần ứng xử như thế nào trong dự thảo để phù hợp nhất.

Đối với Điều 86 quy định về việc thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, đại biểu Nguyễn Minh Hoàng cho rằng dự thảo luật chỉ mới liệt kê, mà chưa làm rõ được thế nào là vì lợi ích quốc gia, cộng đồng. Với những quy định chưa rõ ràng đó, đại biểu lo ngại khó triển khai trên thực tế, khó đảm bảo thu hồi đất đúng mục đích.

Tham gia thảo luận, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP HCM) bày tỏ băn khoăn về quy định thu hồi đất trong dự thảo luật và đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát cụ thể hơn về điều kiện, tiêu chí đối với từng trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Theo ông Ngân, việc thu hồi đất trên thực tế vừa qua đã gây bức xúc trong người dân liên quan đến vấn đề giá bồi thường.

Ông Trần Hoàng Ngân dẫn chứng một khu đất của người dân quy hoạch làm công viên, thì chúng ta thu hồi đất, đến bù với giá thấp hơn. Trong khi đó, một khu đất kế bên được quy hoạch sử dụng cho mục đích xây dựng nhà ở thương mại, thì đền bù mức giá cao hơn.

"Hai khu đất gần nhau, nhưng quy hoạch mục đích sử dụng khác nhau, có mức giá đền bù chênh lệch rất lớn, thiệt cho người dân có đất"- đại biểu Trần Hoàng Ngân nói và đề xuất có thể đưa ra một mặt bằng giá để đảm bảo quyền lợi cho người dân.