“Xây dựng và phát triển đô thị thông minh gắn với bảo vệ môi trường”

Đây là sự kiện nằm trong chuỗi sự kiện được UBND tỉnh Quảng Nam phối hợp với Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam tổ chức nhằm chào mừng kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản (21/9/1973 - 21/9/2018).

Hội thảo lần này là dịp các chuyên gia, nhà quản lý, và các đơn vị liên quan chia sẻ những kết quả nghiên cứu, những mô hình, kinh nghiệm xây dựng đô thị thông minh, sinh thái được áp dụng thành công tại Nhật Bản và các tỉnh, thành phố của Việt Nam.

Từ đó đưa ra các định hướng, các giải pháp thích hợp để xây dựng và phát triển mô hình đô thị thông minh tại thành phố Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam).

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Đức Hoàng

Ông Lê Văn Thanh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết: Thế kỷ 21 được xem như là thế kỷ của đô thị. Theo Liên Hợp Quốc, hiện nay hơn một nửa dân số thế giới tập trung sống và làm việc ở các đô thị.

Dự báo đến năm 2050 có khoảng trên 70% dân số sẽ tập trung ở các thành phố. Mật độ dân số cao ở các thành phố gây ra sức ép ngày càng lớn cho các cơ quan quản lý nhà nước về các vấn đề: ô nhiễm môi trường; thiếu hụt nước sạch, tài nguyên đất đai; quá tải hạ tầng giao thông; thiếu hụt năng lượng….  

Sự phát triển của các công nghệ mới mà đặc biệt là cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với Internet vạn vật (IOT), trí tuệ nhân tạo, thực tế ảo... đã đưa công nghệ Thông tin và Truyền thông đóng vai trò quan trọng như là một giải pháp then chốt để giải quyết các áp lực mà các đô thị gặp phải thông qua các giải pháp như: giao thông thông minh, quản lý nguồn nước thông minh, quản lý năng lượng thông minh…

“Từ đó, khái niệm đô thị thông minh hoặc thành phố thông minh ra đời và phát triển. Nhiều thành phố trên thế giới đã và đang triển khai xây dựng các mô hình thành phố thông minh cho riêng mình. Việc phát triển thành phố thông minh, gắn với bảo vệ môi trường đang trở thành xu thế phát triển của thời đại”, ông Thanh cho biết.

Ông Lê Văn Thanh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Đức Hoàng

Thành phố thông minh là một mô hình quản lý đô thị trong đó Công nghệ thông tin và truyền thông được sử dụng như một công cụ quan trọng để giải quyết các thách thức trong quá trính phát triển đô thị thông qua việc tự động hóa công tác thu thập, chia sẻ dữ liệu trong quá trình khai thác, quản lý hạ tầng; từ đó hỗ trợ cho cơ quan chính quyền địa phương trong việc phân tích, quy hoạch, và ra quyết định nhằm phục vụ tốt hơn đời sống của người dân.

Trên thế giới, khái niệm thành phố thông minh đã được đề cập khoảng 10 năm trở lại đây và đến nay đã xuất hiện khá nhiều thành phố thông minh như: Amsterdam (Hà Lan), New York (Hoa Kỳ), Seoul (Hàn Quốc)….

Các khu vực Bắc Mỹ, Châu Âu, Châu Á- Thái Bình Dương và Mỹ Latinh là những khu vực tập trung nhiều thành phố thông minh nhất trên thế giới. Trong đó, các nước Châu Âu hướng tới việc xây dựng môi trường xanh, tiết kiệm năng lượng. Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương tập trung nhiều hơn đến việc ứng dụng Công nghệ thông tin trong các lĩnh vực để triển khai ứng dụng thông minh trong chính quyền, y tế, giáo dục, giao thông, quản lý đô thị…

Hiện nay, các đô thị trên thế giới đang hướng đến phát triển bền vững. Do đó, phát triển đô thị xanh – đô thị thông minh sẽ là xu hướng chung và trở thành mối quan tâm đặc biệt của các quốc gia.

Tại Việt Nam, tính đến cuối năm 2017, nước ta có trên 800 đô thị, tỷ lệ đô thị hóa tăng nhanh từ 23,7% năm 1999 lên 37,5% năm 2017.  Mặc dù số lượng đô thị tăng nhanh nhưng đa số đều đối mặt với các thách thức như: chất lượng đô thị chưa bảo đảm, hạ tầng kỹ thuật chưa theo kịp tốc độ phát triển dẫn đến những vấn đề cần phải giải quyết như: kẹt xe, thiếu nước sinh hoạt, ngập úng, ô nhiễm môi trường... Các cơ quan quản lý nhà nước hướng đến việc xây dựng đô thị thông minh như là một giải pháp quan trọng để giải quyết các vấn đề này.

Phát triển đô thị xanh – đô thị thông minh sẽ là xu hướng chung và trở thành mối quan tâm đặc biệt của các quốc gia. Ảnh: Đức Hoàng

Tại Đà Nẵng, ngày 25/3/2014, UBND TP đã ban hành Đề án “Xây dựng thành phố thông minh hơn tại Đà Nẵng giai đoạn 2014-2020” với 05 vấn đề được ưu tiên thực hiện gồm: Kết nối thành phố; hệ thống giao thông thông minh; hệ thống cấp nước thông minh; hệ thống thoát nước thông minh; hệ thống kiếm soát vệ sinh an toàn thực phẩm thông minh. Qua thời gian triển khai đã bước đầu đem lại hiệu quả tích cực, tạo tiền đề quan trọng để Đà Nẵng triển khai trong những năm tiếp theo.

Tại TP.Hồ Chí Minh, cuối năm 2017 thành phố đã ban hành Đề án “Xây dựng TPHCM trở thành đô thị thông minh giai đoạn 2017-2020, tầm nhìn đến năm 2025” trong đó tập trung vào 4 nhiệm vụ trọng tâm ưu tiên: xây dựng kho dữ liệu dùng chung và phát triển hệ sinh thái dữ liệu mở ; xây dựng trung tâm nghiên cứu mô phỏng dự báo xây dựng chiến lược phát triển kinh tế xã hội; xây dựng trung tâm điều hành thông minh; thành lập trung tâm an toàn thông tin thành phố.

Có thể nói, xây dựng thành phố thông minh là một xu thế tất yếu, đã và đang được các tỉnh, thành trong nước hướng đến.  

Tại Quảng Nam, việc phát triển đô thị, đô thị thông minh theo hướng bền vững đã được quan tâm từ sớm thông qua các Nghị quyết của Hội nghị Tỉnh ủy, Chỉ thị của Ban thường vụ tỉnh ủy với quan điểm “phát triển đô thị thông minh là xu thế tất yếu với mục tiêu là nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và hoạt động của các doanh nghiệp, tổ chức thông qua việc áp dụng công nghệ thông tin và truyền thông và các phương tiện khác có liên quan” và “phát triển đô thị thông minh là một quá trình thực hiện từng bước từ thí điểm ở quy mô hợp lý, lĩnh vực ưu tiên, sau đó rút kinh nghiệm và nhân rộng phù hợp với thực tế ở Quảng Nam”.

Tuy nhiên việc triển khai thực tế của các địa phương vẫn còn hạn chế. Việc tiếp cận và thực hiện đô thị thông minh chủ yếu lấy “Xây dựng chính quyền điện tử các cấp” làm trọng tâm, chưa có những nghiên cứu chuyên sâu, toàn diện về xây dựng đô thị thông minh và cách thức triển khai đô thị thông minh trên địa bàn tỉnh, chưa ban hành được các Đề án, các dự án để cụ thể hóa các chủ trương về xây dựng đô thị thông minh.

Xây dựng đô thị thông minh gắn với bảo vệ môi trường là một quá trình lâu dài, cần có sự tham gia của nhiều thành phần: Chính phủ, chính quyền địa phương, các chuyên gia, doanh nghiệp, cộng đồng. Trong đó mỗi thành phố tùy theo nhu cầu và điều kiện cụ thể sẽ định hướng, lựa chọn mô hình xây dựng thành phố thông minh phù hợp cho riêng mình.

Một góc thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam. Ảnh: Đức Hoàng

Hội thảo lần này là dịp để lãnh đạo tỉnh Quảng Nam, lãnh đạo thành phố Tam Kỳ cũng như các Sở ban, ngành, các địa phương trong tỉnh được nghe các chuyên gia, các nhà nghiên cứu, các cơ quan, tổ chức báo cáo, chia sẻ những mô hình, kinh nghiệm xây dựng đô thị thông minh, sinh thái được áp dụng thành công trên thế giới, tại Việt Nam;  những giải pháp quản lý, quy hoạch và phát triển đô thị thông minh dựa trên nền tảng công nghệ mới...

 Từ đó, các cơ quan quản lý, các đơn vị liên quan sẽ đưa ra được các giải pháp định hướng để xây dựng và phát triển mô hình đô thị thông minh theo hướng sinh thái, môi trường xanh, tiết kiệm năng lượng phù hợp nhất tại thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam.