Bí quyết tập luyện của các VĐV leo núi giỏi nhất thế giới là kinh nghiệm tốt cho phát triển thể thao leo núi ở Việt Nam

Thói quen tập luyện của các vận động viên, bao gồm những chuyên gia leo núi chuyên nghiệp rất đa dạng. Do đó, trang Olympics.com đã trò chuyện với một số vận động viên leo núi giỏi nhất thế giới để khám phá thêm về những trải nghiệm đã giúp họ đạt đến đỉnh cao.

Tập luyện theo mùa: Tập nặng vào mùa đông và tập "vui" vào mùa hè

Tháng 4 đến tháng 10 hàng năm là khoảng thời gian diễn ra Giải vô địch leo núi thế giới IFSC. Trong khi mùa đông đáng lẽ là thời gian nghỉ ngơi sau thời gian dài thi đấu căng thẳng, thì đây lại là lúc các vận động viên phải tập luyện chăm chỉ nhất.

"Trong suốt mùa đông, tôi tập luyện sáu, bảy ngày một tuần, tám giờ một ngày, cực kỳ vất vả. Cơ thể tôi được rèn luyện đến cực hạn. Cứ sau mỗi buổi tập, tôi đều cảm thấy mình kiệt sức. Và khi thức dậy vào ngày hôm sau, tôi tiếp tục tập tương tự. Nhưng tất cả đều mang lại trái ngọt khi sức bền gia tăng đáng kể", vận động viên Toby Roberts của Vương quốc Anh chia sẻ với Olympics.com".

Cường độ tập luyện sẽ giảm dần vào những tháng mùa xuân và mùa hè khi các cuộc thi bắt đầu. Vào thời gian này, quá trình rèn luyện sẽ tập trung vào sự nhanh nhẹn và tìm cách thử các cách leo mới.

Đây cũng là lúc Roberts cảm thấy vui nhất khi tập luyện. "Các bài tập dần tập trung nhiều hơn vào cuộc thi, rèn luyện tinh thần thi đấu thoải mái, sảng khoái và tập trung nhiều hơn vào khía cạnh vận động đa dạng của môn leo núi. Một phần quan trọng trong quá trình luyện tập và chuẩn bị của tôi lúc này là tập theo mô hình các cuộc thi để rèn luyện các phong cách và kiểu di chuyển', Roberts nói.

"Về cơ bản, quá trình luyện tập chăm chỉ diễn ra vào mùa đông và sau đó là những điều thú vị xảy ra vào mùa hè", Roberts cho hay.

Rèn luyện cả thể lực và sức chịu đựng thích nghi với mọi bộ môn

Quá trình huấn luyện cũng được điều chỉnh ngay trong mùa thi đấu. Các giải đấu leo núi thường khởi đầu với môn leo khối đá (bouldering) và kết thúc với môn leo tự do (lead climbing).

Để chuẩn bị cho từng bộ môn, vận động viên Sean McColl của Canada đã tham gia các buổi huấn luyện thời gian ngắn nhưng cường độ cao vào đầu mùa giải và giảm dần cường độ tập nhưng tăng thời gian tập vào cuối mùa giải.

McColl bày tỏ với trang Olympics.com: "Đầu mùa giải chủ yếu là rèn luyện sức mạnh. Các phiên tập ngắn hơn. Tôi có hai buổi tập mỗi ngày kết hợp với một số hoạt động chạy bộ và tăng nhịp tim. Khi bước vào giai đoạn thứ hai của mùa giải, tôi sẽ tập luyện dài hơn. Tôi dành nhiều thời gian để tập tạ và phần trên cơ thể để chuẩn bị cho phần leo tự do."

Vận động viên Stasa Gejo của Serbia cũng có cách luyện tập đào tạo tương tự - các buổi tập ngắn hơn và cường độ cao hơn để bắt đầu mùa giải, sau đó là các bài tập sức bền vào cuối mùa.

Rèn luyện nền tảng thể lực thông thường

Mặc dù môn leo núi thể thao chủ yếu tính điểm nội dung leo và thích nghi với độ cao, nhưng các vận động viên vẫn cần đảm bảo nền tảng thể lực căn bản. Mặc dù môn leo núi thể thao chủ yếu tính điểm nội dung leo và thích nghi với độ cao, nhưng các vận động viên vẫn cần đảm bảo nền tảng thể lực căn bản.

Để bổ sung cho quá trình huấn luyện treo ván, các kỹ thuật cụ thể, động tác chân và giữ thăng bằng trong phòng tập leo núi, Alannah Yip của Canada cũng tăng cường vận động trong phòng tập bình thường. Yip thông tin với Olympics.com: "Khi tôi ở nhà trước khi thi đấu, tôi vẫn duy trì tập luyện năm, sáu ngày một tuần. Một số ngày tôi không tập các động tác leo núi mà chỉ tập trong phòng tập với tạ."

Vận động viên Seo Chae-hyun của Hàn Quốc cũng kết hợp tập tạ để tăng thêm sức mạnh cho màn trình diễn. Trong khi không có thời gian đến phòng tập trong suốt mùa giải, Gejo cũng vẫn duy trì thói quen rèn luyện cơ bắp của mình theo đúng kế hoạch. "Có rất nhiều bài tập có thể thực hiện ở bất cứ đâu để duy trì trọng lượng cơ thể và tập cho từng bộ phận khác nhau", Gejo nói về cách tập luyện không cần đến phòng tập của mình.

Rèn luyện tinh thần

Thể lực không phải là điều duy nhất Schalck quan tâm trong quá trình tập luyện. Việc rèn luyện sức mạnh tinh thần cũng là một phần trong thói quen của anh cũng như đối với nhiều vận động viên leo núi thể thao khác

Sean Bailey của Mỹ cũng chia sẻ với Olympics.com: "Phần khó nhất là khía cạnh tinh thần. Tôi cố gắng, chủ yếu là trước khi đi ngủ, nghĩ về mục tiêu của mình là gì, bước tiếp theo là gì."

Vận động viên Oceania Mackenzie của Australia cũng thực hiện các bài mô phỏng thi đấu và thiền định để rèn luyện sự bình tĩnh, trong khi vận động viên Jesse Grupper của Mỹ tập luyện thêm một hoặc hai tư thế yoga.

Grupper nói: "Tôi tập yoga mỗi ngày để tạo thói quen của riêng mình. Tôi cũng đang tập thiền để có thể thư giãn khi cần".

Cân bằng giữa huấn luyện và phục hồi

Cảm giác mệt mỏi cực độ sau một buổi tập luyện là điều quá quen thuộc với các vận động viên leo núi thể thao. Khi các buổi tập kéo dài từ hai đến năm giờ, việc phục hồi ngày càng trở nên quan trọng.

Cách tiếp cận "hai ngày tập, một ngày nghỉ" là phương pháp phổ biến nhất đối với những người leo núi.

Các vận động viên Jesse Grupper, Sean Bailey và Colin Duffy của Mỹ, Oceania Mackenzie của Australia và Erik Noya của Tây Ban Nha đều tuân theo lịch trình này và sẽ có một số thay đổi nhỏ tùy theo mùa giải.

Noya nói với Olympics.com: "Trong mùa thi đấu, chúng tôi tập liên tục 2 ngày và dành 1 ngày thư giãn để có thể ở trạng thái tốt nhất cho các buổi thi. Còn trong giai đoạn trước mùa giải, chúng tôi tập nhiều hơn và liên tục hơn để rèn sức mạnh và sức bền. Thường là 6 ngày tập đều mới có một ngày nghỉ"./.