Bộ trưởng quốc phòng Jim Mattis tại Trung Đông: Quân bài Nga trong tay Mỹ và đồng minh?

Tín hiệu mới của Mỹ tại Trung Đông

 Bộ trưởng quốc phòng Jim Mattis sẽ có chuyến thăm Trung Đông và Đông Âu vào tuần tới nhằm tái khẳng định cam kết với các đồng minh giữa căng thẳng leo thang về các phát ngôn gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump về Trung Đông.

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Jim Mattis

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Jim Mattis sẽ có chuyến thăm Jordan, Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine nhằm tiến tới hợp tác trong cuộc chiến chống lại chủ nghĩa khủng bố nhà nước Hồi giáo IS và gửi thông điệp của Washington về việc không bao giờ chấp nhận việc xác nhập Crimea vào Nga.

Gần đây, các đồng minh của Mỹ tỏ ra "thất vọng" bởi các phát ngôn và dòng tweet cứng rắn của Tổng thống Trump về các chính sách ngoại giao.

"Không một ai trong chính quyền Mỹ, ngoại trừ Phó Tổng thống Mike Pence và Bộ trưởng quốc phòng Jim Mattis luôn phải giải quyết cho các phát ngôn của Tổng thống Trump", ông Joshua Walker, cựu nhà ngoại giao Mỹ và là một chuyên gia kỳ cựu cho biết.

Đầu tháng này, Tổng thống Donald Trump đã nói về các biện pháp quân sự của Mỹ đối với vấn đề Venezuela. Sau đó vài giờ, Lầu Năm Góc đã phải "chữa cháy" bằng việc đính chính lại họ không hề nhận bất kỳ mệnh lệnh nào về vấn đề Venezuala.

Bộ trưởng quốc phòng Jim Mattis và Ngoại trưởng Rex Tillerson đã gửi thông điệp mong muốn hoà giải đối với Triều Tiên vào tuần trước trên tờ Wall Street Journal sau khi Tổng thống Trump tuyên bố "lửa và giận dữ" nếu Bình Nhưỡng tiếp tục muốn tấn công Mỹ, Reuter trích dẫn lời của một quan chức Mỹ giấu tên cho biết.

Hai quan chức Mỹ đã cho biết, Mỹ không hề có ý định lật đổ thể chế hay tiến tới tái thống nhất tại bán đảo Triều Tiên.

"Chắc chắn rằng, nếu bạn quan sát ở cả Bộ trưởng quốc phòng Mattis hay Ngoại trưởng Mỹ Tillerson thì cả hai người họ đều luôn tìm cách trấn an sau các phát ngôn của Tổng thống Trump", ông Anthony Cordesman, chuyên gia nghiên cứu quốc tế và chiến lược cho biết.

Ông Mattis luôn là một nhà quân sự có kinh nghiệm tại Trung Đông và là một nhân vật luôn được tín nhiệm cao.

Tổng thống Trump tỏ ra thất vọng với các đồng minh NATO bởi nhu cầu chi tiêu quốc phòng cao và luôn muôn bắt sóng tín hiệu cải thiện với Nga.

"Tôi cho rằng, Bộ trưởng quốc phòng Mattis luôn dành thời gian để khiến các phát ngôn của Tổng thống Trump trở nên có ý nghĩa, có thể là trong nghĩa rộng và ở cả nghĩa hẹp. Điều này khiến mọi người có thể hiểu được", đại diện Lầu Năm Góc Christine Wormuth cho biết.

Tái cam kết quan hệ đồng minh thân thiết

Trong chuyến đi bắt đầu vào tuần này, đây sẽ là chuyến thăm Ukraine lần đầu tiên kể từ khi ông Mattis chính thức trở thành Bộ trưởng quốc phòng Mỹ.

Ngoại trưởng Tillerson đã từng nói vào tháng 6 rằng, chính quyền Tổng thống Trump sẽ không chịu để yên cho hiệp ước Minks 2015 nhằm tiến tới kết thúc chiến tranh tại Ukraine. Thỏa thuận hòa bình Minsk do Đức, Pháp, Nga và Ukraine nhất trí vào tháng 2 năm 2015, kêu gọi một lệnh ngừng bắn tại miền Đông Ukraine, rút vũ khí  ra khỏi khu vực chiến tuyến, cải cách Hiến pháp giúp miền Đông có nhiều quyền tự trị hơn. 

Nga và Ukraine đã thông qua ký kết hiệp ước Minsk nhằm kêu gọi lệnh ngừng bắn; rút lui các vũ khí hạng nặng và cải cách thể chế giúp Ukraine có thêm quyền tự trị. Tuy nhiên, lệnh ngừng bắn mới tại Ukraine được cho là khó có khả năng thành công bởi các bên chưa có thiện chí thực sự.

Mặc dù Mỹ không phải là đồng minh thân thiết nhưng Ukraine liên tục kêu gọi sự hậu thuẫn của Washington trong việc đối phó với Moscow về vấn đề này.

Các bình luận của Tổng thống Trump trong suốt chiến dịch tranh cử năm ngoái, các lời tán dương của ông Trump dành cho ông Putin bao gồm việc công nhận Crimea là một phần của Nga hay kêu gọi chấm dứt các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Nga đã khiến Kiev lo sợ rằng Tổng thống Trump sẽ hàn gắn mối quan hệ với Nga.

Trong khi đó, Lầu Năm góc đang chờ đợi sự phê duyệt của Nhà Trắng về đề xuất đưa các vũ khí phòng thủ vào Ukraine, bao gồm các tên lửa chống xe tăng, các quan chức Mỹ cho biết.

Ông Michael Carpenter, cựu phó trợ lý Bộ trưởng quốc phòng khu vực này cho biết, chuyến thăm Trung Đông của ông Mattis là quan trọng bởi vì nó sẽ mang "điềm lành" của Mỹ đến  Kiev.

"Ông Mattis tin tưởng rằng, đây là vấn đề an ninh đang vượt quá kiểm soát của châu Âu. Đây cũng là vấn đề quốc tế bao gồm chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ", ông Carpenter nói./.

(Theo Reuters)