Đập tan IS tại Raqqa và thế trận quân sự Mỹ ở Syria

Việc đánh bại nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) ở “thủ đô trên thực tế” Raqqa, Syria chỉ có thể là sự khởi đầu cho một cuộc chiến lớn hơn của Mỹ.

Thắng lợi biểu tượng tại Raqqa

Các lực lượng dân quân được Mỹ hỗ trợ SDF ngày 17/10 đã tuyên bố giành chiến thắng trước IS tại Raqqa, treo lá cờ chiến thắng lên các vị trí cuối cùng của nhóm này sau một cuộc chiến kéo dài bốn tháng. IS đã tiến vào Raqqa vào tháng 1/2014, chiếm quyền kiểm soát từ lực lượng nổi dậy phản đối Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Raqqa là thành phố lớn đầu tiên bị IS chiếm giữ năm 2014, cùng với hàng loạt chiến thắng tại Iraq và Syria đã khiến hàng triệu người dân phải sống dưới sự cai trị của một nhà nước caliphate IS tự xưng, thậm chí đã thông qua luật, ban hành hộ chiếu và tiền tệ.

SDF tại một sân vận động tại Raqqa sau khi đẩy lui được IS ngày 17/10.(Nguồn: Reuters)

Trong năm nay, IS đã mất nhiều lãnh thổ ở Syria và Iraq, bao gồm cả những thành trì quan trọng nhất, thành phố Mosul của Iraq. Tại Syria, IS đã bị đẩy lùi tới dải thung lũng Euphrates và vùng sa mạc xung quanh.

Bilal Saab, một thành viên cao cấp của Viện nghiên cứu Trung Đông, nói: "Trong khi việc chiếm lại được Raqqa là một biểu tượng quan trọng, đây gần như là một chiến thắng quá đắt". "Việc giải quyết những mâu thuẫn về kinh tế, chính trị của người Sunnis để ISIS không thể tái xuất cũng sẽ quan trọng ngang với cuộc chiến về quân sự".

Các nhà phân tích của Trung Đông cho biết, nhiều vấn đề lộ rõ sau khi IS bị đánh bại tại Raqqa là việc tìm nguồn tiền ở đâu để xây dựng lại thành phố này, cách hỗ trợ chính quyền địa phương non trẻ trong bối cảnh có xung đột và việc lực lượng nổi dậy ngăn ông Assad, được Iran và Nga hỗ trợ, giành lại quyền kiểm soát Raqqa.

Chuyên gia Nick Heras của Trung tâm nghiên cứu an ninh Mỹ mới cho biết, "Thách thức thực sự là ISIS sẽ trở thành một con ma thù hận, sẽ cố gắng săn tìm và phá hoại an ninh, hệ thống quản lí và điều hành thành phố nhằm gây bất ổn cho Mỹ và các đối tác".

Mơ hồ chiến lược Mỹ tại Syria

Tuy nhiên,"thách thức lớn nhất đối với Raqqa và các đối tác địa phương Syria đang cố gắng xây dựng lại Raqqa là sự mơ hồ trong chính sách Syria của Tổng thống Trump", Heras nói.

"Một tín hiệu cần phải được gửi đi rằng Hoa Kỳ sẽ duy trì một lực lượng tại các khu vực chinh phục được từ ISđể giám sát sứ mệnh ổn định và thực hiện một mục đích rộng lớn hơn, không được xác định một cách công khai, là hạn chế ảnh hưởng của Iran trong quá trình tái thiết dưới danh nghĩa là hỗ trợ ông Assad", ông Heras nói.

Một quan chức của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết Washington vẫn duy trì cam kết tiến tới tiến trình hòa bình tại Geneva và ủng hộ "nhóm đại diện Syria quy mô lớn nhất có thể trong các cuộc thảo luận đó".

Quan chức này nói rằng Hoa Kỳ và các đồng minh sẽ tiếp tục hỗ trợ nhân đạo và hỗ trợ nỗ lực ổn định các khu vực được giải phóng khỏi IS, bao gồm việc tiếp tục dỡ bỏ các loại bom tự chế IED và các chất nổ khác … để phục hồi các dịch vụ xã hội cơ bản và tân trang lại các trường học.

Quan chức này nói rằng các mục tiêu của Hoa Kỳ bao gồm "hỗ trợ các cơ quan chính quyền địa phương -đại diện được cho khu vực này, do khối dân sự dẫn đầu và đáng tin cậy trong mắt quần chúng".

Một số nhà phân tích nói rằng Hoa Kỳ dường như chưa có một chiến lược bền vững để ổn định khu vực và chỉ chờ đợi vào các cuộc đàm phán do Liên hợp quốc bảo trợ đang diễn ra ở Geneva nhằm chấm dứt cuộc nội chiến.

Thượng nghị sĩ Ben Sasse, một đảng viên Cộng hòa nói: "Chúng tôi đã giành được và cũng từng đánh mất nhiều thành phố trước đây. Chiến thắng này nhấn mạnh sự cần thiết phải có một chiến lược toàn diện về Syria."

Việc cuộc nội chiến Syria bùng nổ năm 2011 giữa chính quyền của ông Assad và lực lượng nổi dậy đã tạo ra một khoảng trống quyền lực và quân sự - điều khiến IS nhân cơ hội chiếm lĩnh và thành công nắm được nhiều vùng lãnh thổ Syria. Nga đã tham chiến với sự hỗ trợ quân sự cho ông Assad vào năm 2015 để đẩy lùi lực lượng khủng bố ra khỏi lãnh thổ Syria.

Một quan chức Mỹ - yêu cầu giấu tên nói rằng "Nếu người Nga thực sự muốn ... để Syria thống nhất lại, chúng tôi sẽ xem liệu họ có sẵn sàng quay lại Geneva hay không".

Còn Saab, thuộc Viện Trung Đông, nhận định ảnh hưởng của Mỹ ở Syria có thể quá nhỏ để xoay chuyển tình hình. Ông nói: "Hỗ trợ của họ đã luôn luôn là và sẽ luôn bị hạn chế. "Họ đã nhượng lại thế trận cho Nga và Iran và giờ đây là quá muộn."

Sắp tới, quân đội Mỹ vẫn cần tiếp tục ngăn chặn mọi hành động tái chiến của IS, đồng thời duy trì được sự ổn định khu vực, trong bối cảnh Washingtonvẫn đang tìm cách định nghĩa một chiến lược toàn diện tại Syria.

(Theo Reuters)