Hà Nội: Điều chỉnh giá nước phải đảm bảo công khai, minh bạch, bình đẳng giữa người bán - người mua

Theo dự thảo quyết định của UBND TP. Hà Nội về phê duyệt phương án điều chỉnh giá nước sạch sinh hoạt trên địa bàn Thành phố, giá nước được tăng theo lộ trình trong năm 2023 và 2024. Cụ thể, giá bán lẻ nước sinh hoạt ở mức đến 10m3 (hộ/tháng) sẽ tăng từ 5.973 đồng/m3 lên 7.500 đồng/m3 từ tháng 7/2023 và lên 8.500 đồng/m3 vào năm 2024.

Từ trên 10-20m3 (hộ/tháng) tăng từ 7.052 đồng/m3 lên 8.800 đồng/m3 từ tháng 7/2023 và lên 9.900 đồng/m3 vào năm 2024; từ trên 20-30m3 (hộ/tháng) tăng từ 8.669 đồng/m3 lên 12.000 đồng/m3 từ tháng 7/2023 và lên 16.000 đồng/m3 vào năm 2024. Đến năm 2024, mức giá cao nhất với nước sinh hoạt sẽ là 27.000 đồng/m3 khi sử dụng trên 30m3 (hộ/tháng).

Theo lý giải của Sở Tài chính, việc điều chỉnh giá tiêu thụ nước sạch xuất phát từ những nhu cầu cấp thiết thực tế, phù hợp với chủ trương của nhà nước về đẩy mạnh công tác quản lý cấp nước, tiêu thụ nước sạch và chủ trương xã hội hóa công tác sản xuất kinh doanh nước sạch. Ngoài ra, việc điều chỉnh giá nước còn có tác dụng khuyến khích ý thức sử dụng nước tiết kiệm trong các tổ chức, cá nhân đang sử dụng nước sạch, đảm bảo an sinh xã hội và tạo sự tự chủ về tài chính cho các doanh nghiệp cấp nước để hoạt động sản xuất, kinh doanh hiệu quả, nâng cao chất lượng dịch vụ cấp nước cho nhân dân Thủ đô.

Tại hội nghị, một số chuyên gia, nhà khoa học đều chung quan điểm cho rằng, việc UBND TP. Hà Nội dự kiến điều chỉnh tăng giá nước sạch sinh hoạt từ 1/7/2023 chắc chắn sẽ tác động đến cuộc sống của người dân. Song những tác động đó sẽ là rất nhỏ so với việc tạo động lực để nâng cấp, hoàn thiện hệ thống cung cấp nước sạch cho Thủ đô.

Góp ý tại hội nghị, là người được tiếp cận sớm với phương án điều chỉnh nước sạch Hà Nội, ông Nguyễn Tiến Thoả, Chủ tịch Hội thẩm định giá Việt Nam cho rằng, cần thiết phải điều chỉnh giá bởi giá nước sạch hiện nay không bù đắp được chi phí sản xuất bỏ ra; đồng thời không khuyến khích các nhà đầu tư tư nhân nước sạch vào các khu dân cư xa trung tâm; không khuyến khích được người dân sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả…

Cũng theo ông Nguyễn Tiến Thỏa, phương án đã được tính toán, áp dụng về nguyên tắc, phương pháp xác định giá, thẩm quyền quyết định giá theo đúng quy định tại Thông tư 44/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, có hiệu lực từ ngày 5/8/2021 quy định về khung giá, nguyên tắc, phương án xác định giá nước sinh hoạt. Đồng thời, mức giá dự kiến điều chỉnh đều nằm trong khung giá do Bộ Tài chính quy định.

"Tăng giá nhưng phải cam kết triển khai tốt các giải pháp đáp ứng đòi hỏi chính đáng của người dân. Điều chỉnh giá nhưng phải cung ứng nước sạch đáp ứng liên tục, đủ nhu cầu. Chất lượng nước phải đảm bảo đúng quy chuẩn của Bộ Y tế. Bên cạnh đó, phải làm thật tốt chính sách phục vụ khách hàng, chống gian lận trong đo đếm lượng nước sử dụng và tính tiền nước", ông Thỏa nói thêm.

Ông Phạm Ngọc Thảo, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về Dân chủ và Pháp luật (Ủy ban MTTQ Việt Nam TP. Hà Nội) cho biết, việc tính toán, quy định điều chỉnh giá nước sạch sinh hoạt được xem xét, cân nhắc gắn với tình hình mức thu nhập của các tầng lớp nhân dân, cũng như việc sử dụng nước sinh hoạt của các hộ gia đình, cơ quan, đơn vị. Đặc biệt, là quan tâm đến những gia đình chính sách, hộ nghèo và hộ cận nghèo đã thể hiện tính nhân văn, khoa học, dân chủ, đúng với quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước.

Ngoài ra, tăng giá nước sạch nhưng cũng cần quan tâm đến việc kiểm tra, thanh tra toàn bộ các khâu đầu tư xây dựng các nhà máy, các trạm sản xuất nước sạch trên địa bàn thành phố và khu vực; bảo đảm chất lượng nước sạch đúng tiêu chuẩn, đáp ứng nhu cầu, không để xảy ra lãng phí, tiêu cực.

PGS.TS Bùi Thị An - Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn kinh tế (Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội) đề nghị có báo cáo về chất lượng nước của các đơn vị cung cấp nước trong thời gian qua.

"Giá nước sinh hoạt tăng nhưng phải có chất lượng nước đảm bảo đủ tiêu chuẩn, vậy nếu nước không đủ tiêu chuẩn (trong thực tế đã xảy ra) thì giải quyết thế nào? Ống dẫn cũ, vỡ, nước lọc không chuẩn, vẫn có các sinh vật, hóa chất độc hại… thì sao? Đề nghị có đánh giá về công nghệ, thiết bị của các đơn vị cung cấp nước hiện nay và công bố những đơn vị có công nghệ, thiết bị cần thay; nếu phải thay thì thời hạn thay là bao lâu (kể từ khi tăng giá), để người dân giám sát. Cũng nên có đường dây nóng để nhân dân phản ánh về chất lượng nước, vì ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe"- bà Bùi Thị An nói.

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP. Hà Nội Nguyễn Lan Hương cho rằng, các ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học đều tâm huyết, trí tuệ và mong muốn đóng góp cho sự phát triển của Thành phố. Với những nội dung mà Sở Tài chính chuẩn bị và tham mưu cho UBND TP. Hà Nội về phương án điều chỉnh giá nước sạch sinh hoạt là nội dung nhạy cảm được nhân dân quan tâm.

"Quá trình chuẩn bị dự thảo quyết định được thực hiện chặt chẽ, khoa học, lấy ý kiến đa chiều với các đối tượng liên quan. Sự chuẩn bị kỹ này dựa trên căn cứ pháp lý, căn cứ thực tiễn, phương pháp xây dựng khoa học và cần thiết phải có sự điều chỉnh về giá nước sinh hoạt trong thời điểm này", bà Nguyễn Lan Hương nhấn mạnh.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội đề nghị các chuyên gia, nhà khoa học tiếp tục là hạt nhân tích cực tuyên truyền ngay từ trong gia đình, cộng đồng dân cư đang sinh sống cho tới các tổ chức mà mình đang làm việc, để mọi người dân ủng hộ một quyết sách lớn của TP. Đồng thời, để thể hiện sự ưu việt của Thủ đô, đề nghị Tổ soạn thảo rà soát bổ sung những đối tượng hộ dân đáng quan tâm, để khi triển khai Quyết định sẽ có cơ sở đi vào thực tiễn ngay.

Đặc biệt, về khâu tổ chức thực hiện Quyết định, bà Nguyễn Lan Hương lưu ý cần làm rõ trách nhiệm quản lý điều hành của UBND TP đối với các sở ngành TP, trong đó có nội dung tăng cường thanh tra kiểm tra, nhằm thực hiện mọi nội dung liên quan đến giá phải đảm bảo công khai, minh bạch và nhất là bình đẳng giữa người bán - người mua và chất lượng nước sạch theo đúng tiêu chuẩn Bộ Y tế ban hành.

"Từ khâu đầu đến khâu cuối phải đảm bảo tính đúng, tính đủ, công khai, minh bạch, mới hạn chế thấp nhất phát sinh tiêu cực", Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP nêu rõ.